Page 63 - ศิลปะกับสังคมไทย
P. 63
วรรณกรรมกบั สังคมไทย 8-53
เรอ่ื งท่ี 8.2.3
ความเชือ่ ในวรรณกรรม
ความเช่อื เปน็ พฤตกิ รรมของมนษุ ยท์ ่ียอมรบั นบั ถอื หรือเล่อื มใสในบางสงิ่ บางอย่าง โดยไม่จ�ำ เปน็
ต้องมีเหตุผลประกอบ ความเชื่อนับได้ว่าเป็นส่ิงหนึ่งที่สำ�คัญในการดำ�เนินชีวิตของมนุษย์นับตั้งแต่อดีต
เพราะความเช่ือทำ�ให้มนุษย์สามารถคลายความวิตกกังวลต่างๆ ลง และทำ�ให้มนุษย์รู้สึกสุขใจมากย่ิงขึ้น
ความเช่ือสามารถจำ�แนกออกเป็นประเภทต่างๆ หลายประเภท ในท่ีนี้ขอกล่าวถึงเฉพาะความเชื่อเร่ือง
ผีสางเทวดา ความเช่ือเรื่องโหราศาสตร์ ความเช่ือเรื่องไสยศาสตร์ และความเชื่อเก่ียวกับพุทธศาสนา
ดงั รายละเอียดต่อไปนี้
1. ความเชอ่ื เรื่องผีสางเทวดา
ความเช่ือเรื่องผีสางเทวดาเป็นความเชื่อดั้งเดิมของคนไทยมาตั้งแต่ก่อนรับพระพุทธศาสนา
เข้ามาในสังคมไทย โดยทวั่ ไปแลว้ เชื่อกันว่าผสี างเปน็ สง่ิ ทีน่ ่ากลัวและท�ำ ใหเ้ กดิ ทุกขภ์ ัยต่างๆ ส่วนเทวดา
เป็นส่ิงศกั ดสิ์ ิทธิ์ท่ที ำ�หนา้ ที่ในการรักษาบริบาลส่ิงตา่ งๆ และทำ�ให้เกดิ เร่อื งทเี่ ป็นมงคล ซงึ่ ผสี างเทวดาใน
วรรณกรรมไทยโดยมากแลว้ จะถกู สรา้ งขน้ึ เพอื่ ประโยชนต์ า่ งๆ ในการด�ำ เนนิ เรอื่ ง กลา่ วคอื ท�ำ ใหเ้ รอื่ งราว
มีความสนุกสนานมากย่ิงขึ้น หรือแสดงให้เห็นแนวคิดของกวีผู้แต่งวรรณกรรมท่ีสะท้อนผ่านผีสางเทวดา
ในเร่ือง เช่น ทีป่ รากฏในเพลงยาวพยากรณ์กรงุ ศรีอยธุ ยาตอนหน่งึ ความว่า
พระคงคาจะแดงเดือดดัง่ เลอื ดนก อกแผน่ ดินเป็นบา้ ฟา้ จะเหลือง
ผีป่าก็จะวงิ่ เข้าสิงเมอื ง ผเี มืองนน้ั จะออกไปอยู่ไพร
พระเสื้อเมอื งจะเอาตัวหนี พระกาฬกุลีจะเขา้ มาเปน็ ไส ้
พระธรณีจะตีอกไห ้ อกพระกาฬจะไหม้อยเู่ กรยี มกรม
(เพลงยาวพยากรณ์กรงุ ศรีอยุธยา)
จากตัวอย่างขา้ งตน้ มีการกลา่ วถงึ ทั้ง “ผสี าง” และ “เทวดา” โดยกวีกล่าววา่ ในวนั ทีบ่ ้านเมอื ง
ก�ำ ลงั จะลม่ สลายนน้ั พระคงคา หรอื แมน่ า้ํ จะแดงเปน็ สเี ลอื ดนก จะเกดิ แผน่ ดนิ ไหว และทอ้ งฟา้ จะมสี เี หลอื ง
“ผปี า่ ” และ “ผเี มอื ง” กจ็ ะสลบั ทสี่ งิ สถติ กนั พระเสอื้ เมอื งซง่ึ เปน็ เทพปกปอ้ งพระนคร กจ็ ะหนไี ป ปลอ่ ยให้
พระกาฬกุลีมาบ่อนทำ�ลายพระนคร พระธรณี เทพแห่งแผ่นดิน และพระกาฬ เทพผู้ปกป้องพระนครอีก
องค์หนึ่งก็จะพากันเสียใจนั่งร้องไห้กับความวิบัติของเมือง ซ่ึงไม่อาจแก้ไขให้เป็นปกติสุขได้ จากการ
พรรณนาภาพเหตุการณ์ข้างต้น ทำ�ให้เห็นถึงความเช่ือของคนไทยท่ีมีต่อผีสางเทวดาต่างๆ และแสดงให้
เห็นความเช่ือเรอื่ งความลม่ สลายของเมืองอันเนื่องจากผปู้ กครองเมืองมไิ ด้ต้ังอยู่ในราชธรรมอีกดว้ ย
