Page 66 - ศิลปะกับสังคมไทย
P. 66
8-56 ศลิ ปะกบั สังคมไทย
เป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการดำ�เนินเร่ือง เพราะเป็นการท้ิงปมของเรื่องให้ผู้อ่านผู้ฟังคาดคะเนเหตุการณ์
ล่วงหน้าได้ว่าจะได้มีเรื่องเก่ียวกับการทำ�ศึกสงครามในเมืองนี้ต่อไป ซ่ึงทำ�ให้ผู้อ่านผู้ฟังอยากติดตาม
เร่ืองราวมากยิ่งขึ้น ท้ังเป็นการแสดงให้เห็นว่าความเช่ือเรื่องการทำ�นายดวงชะตาเป็นเร่ืองท่ีรู้จักกันเป็น
อย่างดีของคนในสงั คมอีกดว้ ย
ความเชื่อเร่ืองโหราศาสตร์ที่ปรากฏในวรรณกรรมไทยสามารถแสดงให้เห็นถึงความนิยมของ
สงั คมในเรอ่ื งความเชอื่ ดงั กลา่ วไดอ้ ยา่ งชดั เจน แมก้ ระทง่ั ในปจั จบุ นั ความเชอื่ เรอื่ งโหราศาสตรก์ ค็ งยงั เปน็
ความเช่ือท่ีคนในสังคมส่วนหนึ่งเช่ือถือกัน ดังจะเห็นได้จากการพยากรณ์ดวงชะตารูปแบบต่างๆ ท่ีมีให้
เห็นอยมู่ ากในสังคม
3. ความเชอื่ เร่ืองไสยศาสตร์
ความเช่ือเรื่องไสยศาสตร์เป็นความเชื่อในเร่ืองเก่ียวกับส่ิงเร้นลับท่ีไม่อาจอธิบายได้ด้วยเหตุผล
ทางวิทยาศาสตร์ เป็นความเช่ือแบบด้ังเดิมของไทย และเป็นสิ่งทค่ี นไทยในสมัยกอ่ นบางคนตอ้ งเลา่ เรยี น
เพื่อน�ำ ไปใชป้ ระโยชนต์ ่างๆ เช่น การปอ้ งกนั ตวั การทำ�สงคราม และการทำ�เสน่ห์ เป็นต้น ในวรรณกรรม
เร่อื งพระอภัยมณปี รากฏความเช่ือเร่อื งไสยศาสตรห์ ลายประเภท ดงั น้ี
3.1 การสะกด คือ การบังคับให้หลับหรือสลบไปด้วยกำ�ลังของคาถาอาคม โดยการสะกดมักใช้
ในการลักลอบกระทำ�การบางส่ิงบางอย่างท่ีไม่ต้องการให้ใครได้รับรู้ การสะกดนับได้ว่าเป็นวิชาทาง
ไสยศาสตรว์ ชิ าหนง่ึ ทผี่ นู้ ยิ มไสยเวทตอ้ งเรยี นรู้ เพอ่ื ใชใ้ นการปอ้ งกนั ตน ในเรอื่ งพระอภยั มณปี รากฏตวั ละคร
ทมี่ คี วามสามารถในการสะกดหลายตวั เชน่ ยอ่ งตอด ซงึ่ เปน็ มนษุ ยผ์ ดี บิ ทน่ี างละเวงไดไ้ วม้ าชว่ ยงาน ครงั้ หนงึ่
นางละเวงใช้ให้ย่องตอดสะกดทัพของฝ่ายพระอภัยมณีแล้วลักพาตัวพราหมณ์ท้ังสาม คือ โมรา สานน
และวิเชียร ออกมา เพ่ือให้กองทัพฝ่ายพระอภัยมณีขาดแม่ทัพคนสำ�คัญ สุนทรภู่กล่าวถึงเหตุการณ์
ดังกล่าวไวว้ ่า
ยอ่ งตอดรับกลบั กลายแล้วหายฉิบ ด้วยผดี บิ โดดไปไกลหนกั หนา
ลงจากป้อมด้อมมองเท่ยี วย่องมา เห็นโยธาทพั ผลกึ ยงั ครึกครนื้
เขา้ แฝงเงาเปา่ มนตค์ นท้งั หลาย เปรยี บเหมือนทรายซดั ตาไมฝ่ ่าฝืน
บ้างล้มหลบั ทับหอกกระบอกปืน ดูดาษดื่นเดินเท่ยี วลดเลย้ี วมา
เห็นพราหมณ์หลับรวบรัดมดั กระสัน
... ผา้ ขาวพันผูกตาไปหานายฯ
แลน่ ขนึ้ บนพลับพลาหาแมท่ พั
ไดแ้ ต่พราหมณส์ ามคนเอาปนกัน (พระอภยั มณี. 2515: 596)
ย่องตอดสะกดกองทัพของฝ่ายพระอภัยมณี โดยการ “เป่ามนต์” ทำ�ให้ทหารในกองทัพนั้น
“ล้มหลับทับหอกกระบอกปืน” คือสลบไปท้ังกองทัพ แม้แต่พราหมณ์ท้ังสามคนก็ยังต้องมนต์จนสลบ
ไปด้วย ทำ�ให้เห็นได้ว่าอำ�นาจมนต์ของย่องตอดน้ันมีมากเพียงใด ย่องตอดจึงสามารถจับพราหมณ์ท้ัง
