Page 26 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 26
1-16 ความร้ทู างสงั คมศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีส�ำ หรับนกั นเิ ทศศาสตร์
สว่ นใหญก่ ฎหมายของสงั คมหนง่ึ ๆ มกั จะสอดคลอ้ งหรอื เปน็ ไปในแนวทางเดยี วกบั วถิ ปี ระชา
และจารตี ของสงั คมนน้ั ๆ ในบางประเทศกฎหมายอาจไมไ่ ดเ้ ขยี นเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษร เชน่ ประเทศองั กฤษ
ที่เป็นลักษณะกฎหมายจารีตประเพณี นอกจากน้ีกฎหมายยังระบุระดับการกระท�ำความผิดโดยสังเกตได้
จากบทลงโทษซึ่งชัดเจนและรุนแรงกว่าวิถีประชาหรือจารีต สมาชิกในสังคมต้องปฏิบัติตามกฎหมาย
ในขณะทอ่ี าจไมป่ ฏบิ ตั ติ ามวถิ ปี ระชาหรอื จารตี ไดบ้ า้ ง แตบ่ รรทดั ฐานอยา่ งกฎหมายนน้ั ไมป่ ฏบิ ตั ติ ามไมไ่ ด้
แต่ก็มีความชัดเจนกว่าในลักษณะที่การกระท�ำใดท�ำได้หรือท�ำไม่ได้ในสถานการณ์ต่างๆ อีกท้ังการแก้ไข
หรือเปลย่ี นแปลงกฎหมายมีการกระท�ำอยา่ งเปน็ กระบวนการและชัดเจนกว่าวถิ ปี ระชาหรือจารตี
2.2.2 จรรยาบรรณวิชาชีพ (code of ethics) นอกจากกฎหมายท่เี ป็นข้อบงั คบั ท่ีทุกสังคม
จะก�ำหนดขึ้นเพ่ือควบคุมพฤติกรรมของคนในสังคมให้อยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติสุขแล้ว ยังมีบรรทัดฐาน
ทางสงั คมอีกประเภทหนง่ึ ท่ีเปน็ ลายลักษณอ์ กั ษรแต่ไมม่ สี ภาพบังคบั ท่กี ำ� หนดบทลงโทษอย่างรุนแรงหรอื
ชดั เจนเหมอื นกบั กฎหมาย น่นั คอื จรรยาบรรณวิชาชพี ซงึ่ ขอ้ กำ� หนดจรรรยาบรรณหรือจริยธรรมเฉพาะ
วิชาชีพน้ีจะไม่ได้ใช้บังคับกับทุกคน แต่ใช้เฉพาะผู้ที่ประกอบวิชาชีพซ่ึงส่งผลกระทบกับผู้คนมาก ดังน้ัน
จรรยาบรรณวิชาชีพจึงมักจะถูกก�ำหนดขึ้นโดยความตกลงของสมาชิกสภาวิชาชีพหรือสมาคมวิชาชีพ
เหลา่ นนั้ เพอ่ื สรา้ งมาตรฐานการปฏบิ ตั งิ านในวชิ าชพี ดงั กลา่ วทจี่ ะสง่ ผลกระทบตอ่ ผทู้ เ่ี กยี่ วขอ้ ง เชน่ จรรยา
บรรณวิชาชีพแพทย์ก�ำหนดโดยแพทยสภา จรรยาบรรณวิชาชีพนักข่าวนักหนังสือพิมพ์ก�ำหนดสภาการ
หนงั สอื พมิ พแ์ หง่ ชาติ เปน็ ตน้ บทลงโทษของจรรยาบรรณวชิ าชพี อาจไมร่ นุ แรง เชน่ ลงโทษเพยี งตกั เตอื น
หรอื ปรบั แตบ่ างครงั้ กอ็ าจรนุ แรงถงึ ขน้ั ถอนใบอนญุ าตหรอื หา้ มประกอบวชิ าชพี นนั้ ๆ ขนึ้ อยกู่ บั ขอ้ กำ� หนด
จรรยาบรรณของแตล่ ะสภาหรอื สมาคมวชิ าชพี แมโ้ ทษทไี่ ดร้ บั อาจไมร่ นุ แรงแตผ่ ทู้ ปี่ ระกอบวชิ าชพี นน้ั กจ็ ะ
ถูกสังคมวิชาชีพเดยี วกันลงโทษทางสังคม ไมไ่ ดร้ บั การยอมรบั ในสงั คมวชิ าชีพนัน้ ๆ จนต้องเปล่ยี นอาชพี
ไปโดยปรยิ ายก็มี
กิจกรรม 1.1.3
1. การจัดระเบียบทางสงั คมอาศัยอะไรเปน็ แนวทางและประกอบด้วยอะไรบา้ ง
2. บรรทัดฐานทางสังคมแบ่งออกเป็นก่ีประเภท อะไรบ้าง
แนวตอบกิจกรรม 1.1.3
1. การจัดระเบียบทางสังคมอาศัยการก�ำหนดสถานภาพ บทบาท ค่านิยม บรรทัดฐาน จารีต
ประเพณี ตลอดจนกฎกตกิ าทางสงั คมเป็นแนวทางในการจดั ระเบยี บ
2. บรรทัดฐานทางสงั คมแบง่ ออกเปน็ สองประเภทคอื แบบไม่เป็นทางการ ไดแ้ ก่ วถิ ีประชาและ
จารตี หรือศีลธรรมจรรยา และแบบเป็นทางการ ไดแ้ ก่ กฎหมาย จรรยาบรรณวชิ าชีพ
