Page 27 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 27
แนวคดิ เกยี่ วกับระบบสังคมและสงั คมโลก 1-17
เรื่องที่ 1.1.4
สถาบันทางสังคม
สถาบันทางสังคมเป็นส่ิงท่ีมนุษย์สร้างขึ้นเพื่อสนองความต้องการในผลประโยชน์ด้านต่างๆ ท่ี
จ�ำเป็น สถาบันทางสังคมมักมีลักษณะเป็นนามธรรมและได้รับการยอมรับจากคนในสังคมนั้นๆ รวมทั้งมี
อำ� นาจบงั คบั ใหค้ นปฏบิ ตั ติ ามแบบแผนของสถาบนั อกี ดว้ ย สถาบนั หลกั ทางสงั คม ไดแ้ ก่ สถาบนั ครอบครวั
สถาบันศาสนา สถาบันการศึกษา สถาบันการเมือง สถาบันเศรษฐกิจ สถาบันนันทนาการ และสถาบัน
สอื่ มวลชน ดังน้ี
1. สถาบันครอบครัว
ครอบครัวจัดเป็นสถาบันทางสังคมท่ีส�ำคัญท่ีสุด แม้จะมีขนาดเล็กแต่ก็เป็นพ้ืนฐานแรกท่ีเป็นจุด
เรมิ่ ต้นของสถาบันอื่นๆ เน่ืองจากสถาบนั ครอบครัวเปน็ แหลง่ กำ� เนิดสมาชิกใหม่ในสงั คม ท�ำหนา้ ทเ่ี ลย้ี งดู
อบรมสัง่ สอนสมาชกิ ใหม่ในสงั คม เปน็ กลมุ่ พื้นฐานทางสงั คมทใี่ ช้ในการกำ� หนดรปู แบบความสมั พันธข์ อง
สมาชิกในครอบครัวและเครือญาติ มบี รรทดั ฐานร่วมกันที่ตอ้ งปฏบิ ัตติ าม เช่น การสมรส การเล้ยี งดบู ุตร
ธดิ า การอบรมสง่ั สอน การหยา่ ร้าง เป็นต้น
องคป์ ระกอบสำ� คญั ในสถาบันครอบครัว ไดแ้ ก่
1.1 สมาชิกในครอบครัว ซ่ึงอาจมลี ักษณะเป็นครอบครวั เด่ียวทีป่ ระกอบด้วย พอ่ แม่ ลูก หรือ
ครอบครวั ขยายทนี่ อกจากจะมี พ่อ แม่ ลกู เป็นสมาชิกแลว้ ยงั มีญาติพีน่ ้อง ลุง ปา้ นา้ อา ปู่ ย่า ตา ยาย
รวมอยู่ภายในครอบครัวดว้ ย
1.2 สถานภาพและบทบาท ซึ่งจะเป็นตัวก�ำหนดว่าใครเป็นใครและมีบทบาทหน้าท่ีอย่างไรใน
สถาบนั นี้ เชน่ พ่อ แม่ มหี น้าท่ีอบรมเลี้ยงดแู ละให้การศึกษาแก่ลกู ลกู ก็ตอ้ งเคารพเชอ่ื ฟงั คำ� สง่ั สอนของ
พ่อแม่ เปน็ ต้น
1.3 การท�ำหน้าที่ของสถาบันครอบครัว ประกอบด้วย การให้ก�ำเนิดสมาชิกใหม่ในสังคม การ
เลย้ี งดูอบรมและขัดเกลาให้บคุ คลได้เรยี นรรู้ ะเบยี บของสงั คม รวมทั้งถา่ ยทอดวฒั นธรรมแก่สมาชิกใหมท่ ่ี
ถอื กำ� เนิดข้นึ การปกปอ้ งคมุ้ ครองและท�ำนุบำ� รงุ รกั ษาสมาชกิ ใหเ้ ตบิ โตเป็นสมาชิกทดี่ ขี องสงั คมต่อไป ทัง้
การบำ� รงุ เลีย้ งดดู ้านร่างกาย ด้านจติ ใจและการให้การศึกษา
1.4 บรรทดั ฐานทางสงั คม ทกุ ครอบครวั ยอ่ มกำ� หนดแนวทางการปฏบิ ตั เิ พอื่ อยรู่ ว่ มกนั ของสมาชกิ
และก�ำหนดความสัมพนั ธข์ องสมาชิกในครอบครวั เช่น การสมรส การหย่ารา้ ง ใครเปน็ หัวหนา้ ครอบครัว
การก�ำหนดวา่ สามจี ะมีภรรยาไดก้ ่คี น การให้ลกู ใชน้ ามสกลุ ของพ่อหรอื แม่ เป็นตน้
สภาพปจั จบุ นั ของสถาบนั ครอบครวั ไทยมปี ญั หาหลายประการเนอ่ื งจากโลกยคุ วตั ถนุ ยิ มทำ� ใหผ้ นู้ ำ�
ครอบครัวทั้งพ่อและแม่ต้องดิ้นรนออกไปท�ำงานเพ่ือหารายได้จุนเจือครอบครัว ไม่มีเวลาเอาใจใส่ดูแลลูก
อยา่ งใกลช้ ดิ ทำ� ใหล้ ะเลยบทบาทหนา้ ทสี่ ำ� คญั ในการใหค้ วามรกั ความอบอนุ่ และอบรมสง่ั สอนลกู บกพรอ่ งไป
