Page 38 - ประวัติศาสตร์ไทย
P. 38
4-28 ประวตั ศิ าสตร์ไทย
ในดา้ นการปกครอง สว่ นกลางจะสง่ เจา้ นายหรอื ขนุ นางจากอยธุ ยาไปปกครอง หรอื บางครง้ั
ก็ให้เจ้านายเชื้อสายเจ้าเมืองเดิมเป็นผู้ปกครองต่อไป ลักษณะการปกครองจะจ�ำลองรูปแบบการปกครอง
ในราชธานไี ปใช้ กล่าวคือ จะมีตำ� แหน่ง “ขุนพล” ซึ่งทำ� หน้าท่คี ล้ายสมุหพระกลาโหม นอกจากนนั้ จะมี
ต�ำแหน่งหลวงมหาดไทย หลวงเมือง หลวงวัง หลวงคลัง และหลวงนา รวมทั้งมีการแบ่งประชาชนหรือ
ไพร่ในหวั เมอื งเปน็ ฝ่ายทหารและฝา่ ยพลเรอื นดว้ ย
หัวเมืองช้ันนอกหรือหัวเมืองพระยามหานครจะมีอ�ำนาจอิสระในการปกครองภายในเมือง
ของตนมากพอควร แตต่ ้องอยู่ในความควบคุมของราชธานี รวมทัง้ ตอ้ งใชร้ ะเบยี บแบบแผนและกฎหมาย
ของสว่ นกลางดว้ ย ราชธานจี ะสง่ ขนุ นางจากสว่ นกลางตำ� แหนง่ “ยกกระบตั ร” ไปสอดสอ่ งดแู ลการปฏบิ ตั ิ
ราชการของเจ้าเมือง นอกจากนั้น ยกกระบัตรยงั มหี น้าทีส่ อดส่องการพจิ ารณาตัดสินคดคี วามในหวั เมอื ง
ดว้ ย ถา้ เหน็ วา่ ผพู้ พิ ากษาตดั สนิ ผดิ ยกกระบตั รมสี ทิ ธทิ กั ทว้ ง รวมทงั้ มสี ทิ ธพิ จิ ารณาคำ� อทุ ธรณข์ องราษฎร
2.2.3 หัวเมืองประเทศราช เช่น เขมร หัวเมืองมอญ หัวเมืองมลายู อยุธยาไม่ได้เข้าไป
ควบคุมปกครองแต่อย่างใด ยังคงให้เจ้านายเช้ือสายเจ้าเมืองเดิมเป็นผู้ปกครองอย่างอิสระตามประเพณี
การปกครองของแต่ละเมือง หัวเมืองประเทศราชจะต้องส่งเครื่องราชบรรณาการมาให้อยุธยาตามเวลาที่
ก�ำหนดไว้
