Page 57 - การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจัยและพัฒนา
P. 57
การวเิ คราะห์ข้อมูลการวจิ ยั การส่ือสารชุมชน 7-47
เทคนิคอยา่ งหนง่ึ ในการพิจารณาวา่ ได้จากแหล่งขอ้ มูลสำ� คญั พอเพยี งหรอื ยงั คอื การหวน
กลับไปดคู ำ� ถามการวิจยั หรอื โจทย์การวจิ ัยบอ่ ยๆ วา่ ขอ้ มลู ท่ไี ดม้ าตอบคำ� ถามการวิจัยได้ลุ่มลึก น่าสนใจ
มากเพียงใด แต่แหล่งขอ้ มูลบางแหลง่ ทีเ่ ขา้ ไม่ถงึ หรือสูญหายไปแลว้ จะมวี ิธีทาง “การสื่อสารในชุมชน”
อยา่ งไรทจ่ี ะค้นพบข้อมูลเหลา่ นนั้ อกี
สว่ นภาวะขอ้ มลู อมิ่ ตวั หมายถงึ การพบวา่ ขอ้ มลู ทไ่ี ดม้ าเรมิ่ มแี บบแผนทซ่ี า้ํ ๆ กนั ในประเดน็
เดียวกนั ไมพ่ บขอ้ มูลใหม่แม้จะปล่อยเวลาใหน้ านออกไป
ข้ันตอนที่ 2 การท�ำดัชนีข้อมูล
ขั้นตอนน้ี คือ การสร้างค�ำ หรือกลุ่มค�ำเพ่ือท�ำเป็นรหัส ก�ำหนดความหมายให้ข้อมูลย่อยๆ
ข้ันตอนนีเ้ รยี กอีกอยา่ งว่า การสร้างรหสั (coding) ท่ตี อ้ งสรา้ งรหสั เพราะ ข้อมลู มเี ปน็ จ�ำนวนมาก หากไม่
จัดหมวดหมู่ไว้แตต่ น้ นกั วจิ ัยกจ็ ำ� ไมไ่ ดว้ ่าขอ้ มูลที่ไดม้ ามอี ะไรบา้ ง อยตู่ รงไหนบา้ ง
การท�ำดชั นี หรอื สร้างรหสั ขอ้ มลู ควรทำ� เปน็ คำ� หรอื กลุ่มคำ� ไมค่ วรทำ� เปน็ ตัวเลขเพราะจะทำ� ให้
เกดิ ความสบั สนอย่างมาก หากมีตวั เลขซาํ้ ซอ้ นกนั และไมส่ ามารถจดจำ� ไดด้ ้วยวา่ หมายเลขนีค้ อื อะไร มี
ค�ำจำ� กัดความว่าอะไร
ขอทบทวนตามทก่ี ลา่ วไวใ้ นชว่ งทหี่ นง่ึ การคดิ คำ� หรอื กลมุ่ คำ� หรอื กลมุ่ แนวคดิ นำ� มาจาก “ระบบ
การแบง่ แยกขอ้ มูล” 5 ประเภท ได้แก่ (Mcmillan & Schumacher, 1997)
1. ประเดน็ คำ� ถามหลกั หรอื คำ� ถามยอ่ ยของการวจิ ยั ทเ่ี ขยี นแยกแยะมาจากหวั ขอ้ หรอื โจทย์
ปญั หาการวจิ ยั
2. เคร่ืองมอื ทใ่ี ชใ้ นการวิจยั เช่น แบบสมั ภาษณ์
3. ประเด็นหลัก แนวคิด หรือมโนทัศน์ หรือกลุ่มข้อสรุปแนวคิดท่ีสร้างข้ึนจากนักวิจัย
กอ่ นหน้า
4. ความร้เู ดิม หรอื แนวคดิ ทฤษฎที ่ีนกั วิจยั ได้ศกึ ษามาแล้ว
5. เนอื้ หาสาระท่ีอยูใ่ นข้อมลู
เมอ่ื นำ� มาปรบั ใชก้ ับการวจิ ยั การสอ่ื สารชุมชน
ตัวอย่าง เม่ือนักวิจัย ต้ังโจทย์การวิจัยว่า “การท�ำภาพยนตร์สารคดีเชิงสังเกตการณ์จะช่วยสร้างความ
เข้มแขง็ ใหช้ ุมชนอย่างไร”
รหสั หรอื ดัชนที ใี่ ช้ อาจจะเป็น
สารคดเี ชงิ สังเกตการณ์
ความเขม้ แข็งของชุมชน
การสรา้ งภาพยนตรใ์ นชุมชน
เมอ่ื มาถงึ วธิ กี ารวเิ คราะหข์ อ้ มลู จะทำ� อยา่ งไร จะขอยกตวั อยา่ งตามขน้ั ตอนการทำ� ดชั นี 5 ขน้ั ตอน
ดังน้ี
