Page 33 - การบริหารจัดการและกลยุทธ์ การสื่อสารชุมชน
P. 33
การบริหารจัดการและกลยทุ ธ์การสอ่ื สารเพื่อการจดั การความรู้ในชุมชน 5-23
1. การสรา้ งความรู้
2. การจดั ระเบยี บความรู้
3. การถ่ายทอดความรู้
4. การน�ำความรไู้ ปใช้
ขั้นตอนที่ 1 การสร้างหรือผลิตความรู้
การผลิตหรือสร้างความรู้ เป็นข้ันตอนท่ีส�ำคัญในกระบวนการบริหารจัดการความรู้ ขั้นตอนน้ี
ประกอบด้วยการรวบรวมสารสนเทศ ข้อมูล วิเคราะหข์ อ้ มลู การน�ำข้อมูลสารสนเทศมาแลกเปล่ียนซง่ึ กัน
และกันระหว่างสมาชิก จากน้ันจึงน�ำความรู้ที่ได้มารวบรวมบันทึกอีกคร้ังหน่ึง การผลิตหรือสร้างความรู้
เป็นข้ันตอนแรกของกระบวนการ โดยการปรับเปลี่ยนความรู้ท่ีซ่อนอยู่ให้เป็นความรู้ท่ีชัดแจ้ง และน�ำไป
แบ่งปันระหว่างสมาชิกของชุมชนได้ง่าย นอกจากน้ีข้ันตอนน้ียังเป็นการขยับขยายเคล่ือนย้ายความรู้ซ่ึง
อาจจะฝังลึกอยู่ในตวั บุคคล ให้กลายเป็นความรทู้ ี่ชดั แจ้ง การสร้างความรู้นนั้ มกี รอบทฤษฎที ี่นักวิชาการ
หลายท่านเสนอไวเ้ ป็นจำ� นวนมาก ในทน่ี ้ผี ูเ้ ขยี นขอเสนอหลัก 4C ของโออนิ าส คโู คเนน (Oinas-Kuk-
konen, 2005) ในการสรา้ งหรอื ผลติ ความรู้ อนั ไดแ้ ก่ การทำ� ความเขา้ ใจ (comprehension) การสอ่ื สาร
(communication) การสร้างความรู้ (conceptualise) และการสร้างความเชอ่ื มโยง (collaboration) ดัง
รายละเอียดคอื
1) การท�ำความเข้าใจ (comprehension) เป็นการส�ำรวจ ทบทวนและท�ำความเข้าใจต่อปัญหา
ความตอ้ งการ และโอกาสในการทจ่ี ะสรา้ งความรู้ เชน่ สมาชกิ ของชมุ ชนหนง่ึ อาจจะประชมุ กนั เพอื่ รวบรวม
ความคดิ ว่าชมุ ชนมีปญั หา หรอื ความต้องการท่ีจะจัดการความรู้ในหวั ขอ้ ใด เชน่ ชุมชนต้องการพัฒนาไป
สกู่ ารเป็นชุมชนพอเพียงหรอื พึ่งพาตนเอง สมาชกิ อาจจะชว่ ยกันกำ� หนดว่า การจะก้าวไปสูก่ ารเป็นชุมชน
พอเพยี ง ควรเรมิ่ ตน้ ดว้ ยการกำ� หนดหวั ขอ้ ทจี่ ะจดั การความรวู้ า่ จะใชก้ ระบวนการใดในการสอ่ื สารสรา้ งความ
ร่วมมือระหว่างสมาชิก เพ่ือให้บรรลุเป้าหมายในการเป็นชุมชนพอเพียง อาจจะจัดการประชุมเพื่อระดม
ความคิด เกยี่ วกับกระบวนการขนั้ ตอน เทคนคิ วธิ ที ่จี ะเปน็ ชมุ ชนพอเพยี ง เป็นตน้
2) การส่ือสาร (communication) การส่ือสารเป็นกระบวนการที่ส�ำคัญในการแลกเปล่ียน
ประสบการณร์ ะหวา่ งสมาชกิ ของชมุ ชน และเปน็ ขน้ั ตอนสำ� คญั ทท่ี ำ� ใหเ้ กดิ ความรทู้ ซี่ อ่ นเรน้ ในตวั บคุ คลดว้ ย
เชน่ หลงั จากทำ� ความเข้าใจและกำ� หนดเป้าหมายแล้ว สมาชกิ ชุมชนก็ส่ือสารกันในรูปแบบตา่ งๆ เชน่ การ
สนทนาแลกเปลี่ยน การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ เป็นต้น การสื่อสารท�ำให้สมาชิกเกิดความรู้ใหม่ๆ ซ่ึง
สามารถน�ำไปพฒั นาต่อยอดได้ ในกระบวนการสอื่ สาร
3) การสร้างความรู้ (conceptualise) ขั้นตอนนี้เป็นการแปลงความรู้ที่ซ่อนอยู่ ให้เป็นความรู้ที่
ชดั แจง้ ขนั้ ตอนนส้ี มาชกิ แตล่ ะคนจะเกบ็ สารสนเทศ ขอ้ มลู ทไี่ ดร้ บั จากการสอ่ื สารมาพฒั นาตอ่ ยอด ทง้ั นใ้ี น
ระหว่างการส่ือสารเพื่อแลกเปล่ียนสร้างความรู้นั้น สมาชิกแต่ละคนควรมีการจดบันทึก แล้วน�ำข้อมูล
สารสนเทศที่ได้จากกระบวนการส่ือสารมาผนวก ประมวลกับความรู้ด้ังเดิมที่ซ่อนอยู่ในตัว เพ่ือสร้าง
ความรใู้ หม่ ทงั้ นค้ี วามรทู้ ส่ี รา้ งขน้ึ อาจจะอยใู่ นรปู แบบของโครงรา่ งทย่ี งั ไมส่ มบรู ณ์ หวั ขอ้ ครา่ วๆ บทบรรยาย
สนั้ ๆ หรอื อาจบนั ทกึ ในรปู ของแผนท่ีความคิด (mind map) กไ็ ด้
4) การสร้างความเช่ือมโยง (collaboration) เมื่อสร้างความร้ใู หม่ขน้ึ มาแลว้ สมาชิกของชมุ ชน
อาจจะน�ำความร้เู หลา่ นัน้ ไปพัฒนาต่อยอด โดยท�ำงานร่วมกันกบั สมาชกิ คนอ่นื ๆ ในกล่มุ ซึง่ สมาชิกแต่ละ
