Page 57 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 57
ศิลปะการใช้ภาษา ๑๒-47
ข. พระเจ้ากรุงสญชัยทรงร�ำพึง พระเจ้ากรุงสญชัยทรงร�ำพึงด้วยความสงสาร
พระชาลีและกัณหาที่เคยมีชีวิตสุขสบายในวังแล้วจะต้องตกระก�ำล�ำบากเมื่อตามเสด็จพระชนก คือ
พระเวสสันดรไปอยู่ป่า ทรงย�้ำข้อความว่า “สองราทารกชาย หญิงจะจ�ำท�ำกลใด” “สองจะจ�ำท�ำกลใด”
“ป้ิมม้วยด้วยสองขวัญ เนตรจะจำ� ทำ� กลใด” “เจ้าจะจำ� ท�ำกลใด” เป็นต้น (กรมศิลปากร, วรรณกรรมสมยั
อยุธยา เล่ม ๑, ๒๕๒๙, น. ๘๓-๘๕) เพ่ือสื่อความหมกมุ่นกังวลพระทัยว่าหลานทั้งสองจะมีชีวิต
เชน่ ไรในป่าทแ่ี สนลำ� บาก ดงั ข้อความวา่
“ปางไปในครึมครุ กนิ ลูกชลุ ุเพรางาย
สองราทารกชาย หญงิ จะจำ� ท�ำกลใด
..................................................................................
อาจิณกนิ พลบั พลอง ใบไมร้ องตองปะปู
ก�ำพร้าหนา้ เอน็ ดู สองจะจ�ำทำ� กลใด
..................................................................................
ยะยงุ่ นงุ่ ปอปา่ เปลือกไมห้ ญ้าหญ้าคาเคอื ง
ล�ำบากจากบ้านเมอื ง สองจะจ�ำทำ� กลใด
..................................................................................
ปบปา่ ฝ่าตนี ยู่ เยอนทงงค่ปู ่โู ศกศลั ย์
ปิม้ มว้ ยด้วยสองขวญั เนตรจะจ�ำท�ำกลใด
..................................................................................
เดอรดอนนอนขวงเชอ พุม่ ทุมเทวอตา่ งไหรญ
สงสารหลานสองคน เจา้ จะจ�ำท�ำกลใด”
๓) ในเรื่องลิลิตพระลอ ตอนพระนางดาราวดีครวญเมื่อเห็นพระธิดาเพ่ือนแพง
สน้ิ พระชนม์ แม้กระน้ันก็ระงับพระทัยไม่ได้ ทรงกล่าวตัดพ้อพระธิดาท้ังสองที่ไม่ทรงรับรู้ค�ำของพระนาง
คือ ไม่ตรัสด้วย ไม่ทรงหวีพระเกศให้พระมารดาเชยชม และไม่ทรงเงยพักตร์ให้พระมารดาทรงรับขวัญ
คำ� กล่าวดังกล่าวซ�้ำขอ้ ความวา่ “มิ...ให้แม.่ ..” (กรมศลิ ปากร, ๒๕๒๙, น. ๔๔๐) ดังน้ี
“... เหน็ สามกษัตริย์สิ้นชนม์ ธก็ทอดตนตีอก ผกกลง้ิ เกลอื กไปมา แมม่ าหาแก้วแมเ่ คียดใดแกแ่ ม่นา
เจา้ มเิ จรจาดว้ ยแม่ มแิ ตง่ แงใ่ หแ้ มช่ ม มหิ วผี มใหแ้ มเ่ ชย มเิ งยหนา้ ใหแ้ มจ่ บู มลิ บู นำ�้ ดอกไมไ้ ลพ้ ระองค์
มทิ รงกระแจะจรงุ ชะมด มเิ สวยรสขา้ วปลาสองจะลลี าสฟู่ า้ ละแมเ่ ปน็ กำ� พรา้ เจา้ แมเ่ อย้ ปรานี แมร่ า”
