Page 46 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 46
5-36 ส่ือ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
สื่อท่ีใช้เป็นตัวอย่างมีลักษณะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับลักษณะของมโนมติที่จะสอน ถ้ามโนมติน้ัน
เป็นเร่ืองที่เป็นรูปธรรม ส่ือที่เหมาะสมที่สุดคือสื่อของจริงที่จะให้ข้อมูลโดยการสังเกตได้ครบถ้วน แต่ถ้าของ
จริงนั้นมีข้อจ�ำกัดที่จะน�ำมาให้ผู้เรียนได้ศึกษาสังเกตโดยตรง เช่น มีขนาดใหญ่มาก หรือเล็กมาก เป็นสิ่งท่ี
หายากหรือเป็นอันตรายก็จะต้องสัมผัสโดยตรง หรือเป็นเหตุการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วหรือ
ชา้ มาก หรอื เปน็ สง่ิ ทไ่ี มส่ ามารถนำ� มาใชไ้ ดใ้ นเวลาทต่ี อ้ งการกจ็ ำ� เปน็ ตอ้ งใชแ้ บบจำ� ลองหรอื เหตกุ ารณเ์ สมอื นจรงิ
เช่นเดียวกับมโนมติที่เป็นนามธรรมเป็นส่ิงที่ต้องจินตนาการ เช่น แรงที่กระท�ำต่อวัตถุ โครงสร้างอะตอม
กลไกการเกิดปฏิกิริยาเคมี เป็นต้น มโนมติเหล่านี้จ�ำเป็นต้องใช้ส่ือที่เป็นแบบจ�ำลอง สถานการณ์จ�ำลอง
ภาพเสมือนแอนิเมช่ัน โดยต้องเป็นส่ือท่ีแสดงให้เห็นลักษณะความเป็นมโนมติท่ีต้องการสอนอย่างชัดเจน
และตรงประเด็น ซึ่งในปัจจุบันได้มีข้อมูลเป็นส่ือออนไลน์จากเว็บไซต์และแอปพลิเคชันต่าง ๆ เป็นจ�ำนวน
มากท่ีผู้สอนสามารถแสวงหาเลือกและดาวน์โหลดมาใช้ได้ไม่ยากผ่านทางคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือ
และอาจบริหารจัดการให้ผู้เรียนท่ีมีความสามารถในการใช้ส่ือออนไลน์ได้มีส่วนร่วมในการค้นหาและน�ำสื่อท่ี
เหมาะสมมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนให้เป็นเร่ืองท่ีน่าสนใจ ผู้เรียนมีส่วนร่วมและเกิดการแลกเปล่ียน
เรียนรู้ร่วมกันระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน และผู้สอนกับผู้เรียนได้เป็นอย่างดี
เพอื่ ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจมากขึน้ จะไดเ้ สนอตวั อย่างของการใช้สอ่ื ในการจัดการเรยี นการสอนใหผ้ ูเ้ รยี น
ได้พัฒนามโนมติทางวิทยาศาสตร์ ดังต่อไปนี้
ตวั อย่างที่ 1 ดอกสมบูรณ์/ไม่สมบูรณ์ และดอกสมบูรณ์เพศ/ไม่สมบูรณ์เพศ
มโนมติ - ด อกสมบูรณ์ คือ ดอกท่ีมีส่วนประกอบครบ 4 ส่วน คือ กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสร
ตัวผู้ เกสรตัวเมีย
ดอกไม่สมบูรณ์ คือ ดอกที่มีส่วนประกอบไม่ครบ 4 ส่วน ขาดอย่างใดอย่างหน่ึง
ดอกสมบูรณ์เพศ คือ ดอกที่มีเกสรตัวผู้ และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน
ด อกไม่สมบูรณ์เพศ คือ ดอกท่ีมีเฉพาะเกสรตัวผู้ หรือเกสรตัวเมีย อย่างใดอย่าง
หนึ่งอยู่ภายใน
สื่อการสอน - 1. ดอกไมต้ วั อยา่ งหลายชนดิ ใหผ้ เู้ รยี นเกบ็ ขอ้ มลู โดยการสงั เกตเพอื่ แยกแยะลกั ษณะ
ที่แตกต่างและเหมือนกันของดอกสมบูรณ์ ดอกไม่สมบูรณ์ ดอกสมบูรณ์เพศ และ
ดอกไม่สมบูรณ์เพศ
2. ตารางบันทึกข้อมูล ส่วนประกอบของดอกไม้ตัวอย่างแต่ละชนิด ช่วยให้ผู้เรียน
วิเคราะห์และน�ำข้อมูลท่ีวิเคราะห์ได้มาสังเคราะห์เป็นข้อความที่เป็นความหมายของ
แต่ละชนิดตามมโนมติท่ีต้องการสอน โดยตารางบันทึกข้อมูลน้ีอาจได้มาจากผู้สอน
ก�ำหนดให้ หรือเปิดโอกาสให้ผู้เรียนออกแบบข้ึนมาเองก็ได้
ตวั อย่างที่ 2 สัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง/ไม่มีกระดูกสันหลัง
มโนมติ - สัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง หมายถึง สัตว์ท่ีมีกระดูกแกนกลางอยู่ภายในล�ำตัว ต่างจาก
สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่ไม่มีกระดูกแกนกลางอยู่ภายในล�ำตัว
