Page 41 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 41
สื่อการจัดการเรียนรู้ท่ีใช้ในการสอนวิทยาศาสตร์จ�ำแนกตามวิธีสอน 5-31
ในการกล่าวถึงส่ือการสอนที่จะใช้ในการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์โดยการไปศึกษา
นอกสถานทจ่ี ะไดก้ ลา่ วถงึ ใน 2 ลกั ษณะ คอื สอื่ ในสถานทท่ี ไ่ี ปศกึ ษา และสอื่ ทผี่ สู้ อนและ/หรอื ผเู้ รยี นทต่ี อ้ งใช้
ในขั้นตอนของวิธีสอนโดยไปศึกษานอกสถานที่ ดังน้ี
2.1 สือ่ ในสถานทีท่ ่ีไปศึกษา
สถานที่ท่ีไปศึกษาเป็นแหล่งข้อมูลส�ำคัญที่ท�ำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ สถานที่ในที่น้ีหมายความ
รวมถึงส่ิงต่าง ๆ ท่ีมีเป็นองค์ประกอบของสถานที่นั้น เช่น ในสวนพฤษศาสตร์มีพันธุ์ไม้ชนิดต่าง ๆ เป็นส่วน
ประกอบหรือในพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ มีห้องจัดแสดงส่ิงของและข้อมูลค�ำอธิบายต่าง ๆ ส่ือภายในสถานท่ี
ต่าง ๆ น้ี สามารถแบ่งได้ตามประเภทของข้อมูลที่ใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ท่ีต่างกัน ดังน้ี
2.1.1 แหล่งเรียนรู้ท่ีรวบรวมของจริงไว้แสดงและให้เรียนรู้ เช่น สวนพฤษศาสตร์และ
สวนสัตว์รวบรวมพันธุ์ไม้ของจริงเป็นพันธุ์ไม้และสัตว์ที่มีชีวิตแสดงการเปล่ียนแปลงได้ตามธรรมชาติของ
การเติบโต เกิดและตาย รวมถึงสภาพแวดล้อมรอบ ๆ ที่เก่ียวข้อง
2.1.2 แหลง่ เรยี นรทู้ ร่ี วบรวมสง่ิ ทเ่ี ปน็ ของจรงิ ทไี่ มม่ ชี วี ติ ไวใ้ หศ้ กึ ษา เช่น ตัวอย่างหิน แร่ธาตุ
วัสดุ อุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้งานหรือเคยใช้ท�ำงานได้ของนักวิทยาศาสตร์ที่รวบรวมไว้ในพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์
2.1.3 แหล่งเรียนรู้ท่ีเป็นแหล่งจัดแสดงส่ิงจ�ำลองท่ีผู้สอนไม่สามารถน�ำเข้ามาให้ผู้เรียนดู
ในชน้ั เรยี นได้ เช่น ท้องฟ้าจ�ำลอง หรือสถานการณ์จ�ำลองการเกิดแผ่นดินไหว ซ่ึงสื่อที่จัดไว้ในสถานท่ีเหล่าน้ี
จะท�ำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดีและเข้าใจในบทเรียนมากขึ้น
2.1.4 แหล่งเรียนรู้ที่เป็นแหล่งการท�ำงานเป็นสื่อแสดงกระบวนการท�ำงาน เช่น โรงงาน
ผลิตผลไม้กระป๋อง โรงท�ำนํ้าประปา บ่อบ�ำบัดนํ้าเสีย ส่ือนี้มีขอบเขตรวมถึงป้ายนิเทศบอกข้ันตอนการท�ำงาน
และการบรรยาย/สาธิตของวิทยากรที่ท�ำให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจมากขึ้นและจ�ำได้ไม่ลืม
2.2 ส่ือท่ีผ้สู อนและ/หรือผเู้ รียนต้องใชใ้ นขนั้ ตอนของวธิ ีสอนโดยไปศกึ ษานอกสถานที่
สุทธิดา จ�ำรัส (2557, น. 8-76 ถึง 8-78) กล่าวว่าข้ันตอนของวิธีสอนวิทยาศาสตร์โดยไปศึกษา
นอกสถานที่ประกอบด้วยข้ันตอน 4 ข้ัน คือ 1) การก�ำหนดจุดมุ่งหมายในการไปศึกษานอกสถานที่ 2) การ
เตรียมการก่อนการไปศึกษานอกสถานท่ี 3) การเดินทางและการศึกษานอกสถานท่ี และ 4) การอภิปราย
หลังศึกษานอกสถานท่ี ในที่นี้จะได้กล่าวถึงการใช้สื่อในการจัดการเรียนการสอนตามข้ันตอนการสอน
ดังกล่าวต่อไปนี้
2.2.1 ส่อื ท่ใี ชใ้ นขนั้ การก�ำหนดจุดมุ่งหมายในการไปศึกษานอกสถานที่
ในขั้นตอนนี้ผู้สอนอาจเป็นผู้ก�ำหนดจุดมุ่งหมายในการไปศึกษานอกสถานที่ไว้ก่อนแล้วโดย
พิจารณาถึงความจ�ำเป็นและความคุ้มค่าในการพาผู้เรียนไปศึกษานอกสถานท่ี ผู้สอนสามารถน�ำเสนอข้อมูล
จุดมุ่งหมายดังกล่าวเป็นประเด็นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น ในข้ันตอนน้ีผู้สอนอาจเตรียมส่ือท่ี
แสดงข้อมูลเกี่ยวกับสถานท่ีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับความต้องการในการไปศึกษา เพื่อให้ผู้เรียนร่วมตัดสินใจ
เลอื กสถานทที่ จี่ ะไปศกึ ษา กจิ กรรมนผี้ เู้ รยี นจะไดฝ้ กึ การคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณเพอ่ื เลอื กสถานทที่ จี่ ะไปศกึ ษา
บนพ้ืนฐานของข้อมูล ประโยชน์ที่จะได้รับและการลงทุนท่ีคุ้มค่า
