Page 48 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 48
6-38 สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
1.1 ข้นั วางแผนและออกแบบชุดฝกึ ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ 13 ทักษะ
ก่อนทจี่ ะวางแผนและออกแบบวา่ ชุดฝกึ ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ 13 ทักษะ จะมีลักษณะ
เป็นอย่างไร ผู้สอนจะต้องศึกษาท�ำความเข้าใจกับความหมายของทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ แต่ละ
ทักษะให้ชัดเจนเสียก่อน ซ่ึงจะพบว่า ในทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์แต่ละทักษะยังสามารถแยกออก
เป็นทักษะย่อย ๆ ได้อีก จากความหมายของทักษะ สิ่งส�ำคัญที่ต้องก�ำหนดคือ 1) ขั้นตอนของการปฏิบัติ
เพ่ือให้เกิดทักษะน้ัน ซ่ึงจะน�ำไปใช้เป็นแนวทางในการออกแบบกิจกรรมให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติเพ่ือฝึกฝนทักษะ
และ 2) ตัวบ่งช้ีพฤติกรรมที่แสดงว่าผู้เรียนมีความสามารถตามทักษะนั้นแล้ว ซ่ึงจะน�ำไปใช้เป็นแนวทาง
ในการสรา้ งเครอื่ งมอื วดั และเกณฑก์ ารประเมนิ ผลการฝกึ ทกั ษะของผเู้ รยี น ตวั อยา่ งเชน่ ผลงานของ รนี า ภมู ริ ะวิ
(2554) ได้ก�ำหนดความหมายและข้ันตอนของทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และพฤติกรรมบ่งชี้ว่าเกิด
ทักษะก่อนท่ีจะสร้างและหาประสิทธิภาพของทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 13 ทักษะไว้ ดังนี้
ตารางท่ี 6.1 แสดงทกั ษะ ความหมาย และพฤติกรรมบง่ ชวี้ ่าเกิดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ทักษะ ความหมาย พฤตกิ รรมบ่งช้วี า่ เกดิ ทักษะ
1. ทักษะการสังเกต การสังเกต หมายถึง การใช้ประสาท 1. บรรยายสมบัติของวัตถุได้ โดยการ
(observing) สัมผัสอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลาย ใช้ประสาทสัมผัสอย่างใดอย่างหน่ึง
อย่างรวมกัน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้นและ หรือหลายอย่าง
ผิวกาย เข้าไปสัมผัสโดยตรงกับวัตถุ
หรือเหตุการณ์ โดยมีจุดประสงค์ท่ีจะ 2. บรรยายสมบัติเชิงปริมาณของวัตถุ
หาข้อมูล ซ่ึงเป็นรายละเอียดของสิ่ง ได้โดยการกะประมาณ
นน้ั ๆ โดยไมใ่ สค่ วามคดิ เหน็ ของผสู้ งั เกต
ลงไป ขอ้ มลู ทไ่ี ดจ้ ากการสงั เกตอาจแบง่ 3. บ รรยายการเปลี่ยนแปลงของส่ิงท่ี
ได้เป็น 3 ประเภท คือ สังเกตได้
1. ขอ้ มลู เชงิ คณุ ภาพ เปน็ ขอ้ มลู เกยี่ วกบั
ลักษณะและคุณสมบัติของสิ่งท่ี
สงั เกตเกยี่ วกบั รปู รา่ ง กลน่ิ การสมั ผสั
ซึ่งเป็นลักษณะ หรือคุณสมบัติท่ียัง
ไมส่ ามารถระบอุ อกมาเปน็ ตวั เลขได้
2. ข้อมูลเชิงปริมาณ เป็นข้อมูลที่บอก
รายละเอียดเก่ียวกับปริมาณระบุ
เป็นตัวเลขได้
3. ข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง
