Page 29 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 29
การสร้างและการตรวจสอบคุณภาพเคร่ืองมือวัดความรู้ทางวิทยาศาสตร์ 13-19
และทักษะกระบวนการและการสืบเสาะทางวิทยาศาสตร์
จะเหน็ ไดว้ า่ พฤตกิ รรมการเรยี นรทู้ พี่ งึ ประสงคด์ า้ นพทุ ธพิ สิ ยั ในวชิ าวทิ ยาศาสตรม์ หี ลายประการดว้ ยกนั
การวัดพฤติกรรมการเรียนรู้ท่ีพึงประสงค์ต่าง ๆ เหล่านี้ให้ครอบคลุมเที่ยงตรงไม่สามารถวัดได้ด้วยข้อสอบ
แบบเขียนตอบเพียงอย่างเดียว จ�ำเป็นต้องใช้วิธีการอ่ืน ๆ ที่หลากหลายควบคู่กันไปด้วย วิธีการวัดและ
ประเมินผลที่จะได้เสนอต่อไปน้ี เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น นักศึกษาสามารถคิดหาวิธีอ่ืน ๆ เพ่ิมเติมได้ตาม
ความเหมาะสม วิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ในวิชาวิทยาศาสตร์ด้านพุทธิพิสัยท่ีนิยมใช้กัน
ในปัจจุบัน เช่น 1) ข้อสอบแบบเขียนตอบ 2) การซักถามและสัมภาษณ์พูดคุย 3) การตรวจจากผลงานที่
มอบหมาย 4) การตรวจรายงานผลการปฏิบัติการ 5) การสังเกตขณะท�ำปฏิบัติการ 6) การสังเกตพฤติกรรม
ทั่วไป เป็นต้น
2.3 การกำ� หนดลกั ษณะของเครอ่ื งมอื ในขน้ั ตอนนเี้ ปน็ การเลอื กเครอ่ื งมอื วดั ความรทู้ างวทิ ยาศาสตร์
ให้เหมาะสมกับนักเรียน เครื่องมือวัดความรู้ทางวิทยาศาสตร์มีหลายประการ เช่น แบบทดสอบแบบ
เลือกตอบ แบบทดสอบแบบให้ทดลอง แบบทดสอบเชิงสถานการณ์ แบบทดสอบให้นักเรียนปฏิบัติ
แบบทดสอบแบบเขยี นตอบ แบบทดสอบแบบเตมิ คำ� แบบทดสอบแบบจับคู่ แบบถูกผดิ เป็นตน้ ในการเลือก
ใช้เครื่องมือวัดความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ต้องเลือกให้เหมาะสมกับนักเรียนแต่ละระดับ การก�ำหนดลักษณะ
ของขอ้ สอบ มขี อ้ ควรคำ� นงึ หลายประการคอื 1) การเลอื กแบบขอ้ สอบขนึ้ อยกู่ บั เงอื่ นไขในเรอ่ื งความเหมาะสม
ระหวา่ งแบบขอ้ สอบกบั เนอื้ หาวชิ า ความเหมาะสมกบั ระบบตรวจใหค้ ะแนน และความเหมาะสมกบั การดำ� เนนิ
การสอบ 2) การก�ำหนดความยาวของข้อสอบและการก�ำหนดช่วงเวลาท่ีใช้ในการสอบในการสร้างข้อสอบท่ีดี
การก�ำหนดความยาวของข้อสอบและเวลาท่ีเหมาะสมจะได้จากข้อมูลที่ผู้เรียนร้อยละ 90 สามารถท�ำข้อสอบ
ได้เสร็จทันเวลา 3) ก�ำหนดจ�ำนวนข้อที่จะใช้ในการทดสอบ จ�ำนวนข้อสอบท่ีใช้ในการทดสอบตามปกติจะ
ต้องสร้างไว้ให้มากกว่าท่ีจะสร้างฉบับจริง เพราะเม่ือน�ำไปทดลองสอบแล้ววิเคราะห์จะปรากฏว่ามีข้อสอบอยู่
จำ� นวนหนงึ่ ทใ่ี ชไ้ มไ่ ดต้ อ้ งตดั ทง้ิ ไปควรสรา้ งเผอ่ื ไวป้ ระมาณ 20% 4) กำ� หนดวธิ ดี ำ� เนนิ การสอบในการวางแผน
การสร้างขอ้ สอบจะต้องกำ� หนดวธิ ีดำ� เนนิ การสอบไว้ด้วยเพอ่ื ใหผ้ ู้น�ำขอ้ สอบไปใชส้ ามารถใช้ได้ถกู ต้อง ดำ� เนนิ
การสอบเหมือน ๆ กัน โดยควรแนะน�ำอย่างละเอียดว่าจะท�ำอะไร ท�ำอย่างไร เม่ือไร ซ่ึงจะประกอบด้วย
การชี้แจงแผนของข้อสอบ เวลา จ�ำนวนข้อ ตัวอย่างวิธีการตอบ ชนิดและลักษณะของกระดาษค�ำตอบ
2.4 การจัดท�ำแผนผังการสร้างเครื่องมือ (Blueprint) ซึ่งเป็นพิมพ์เขียวของการสร้างเคร่ืองมือวัด
ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เป็นการวางแผนการสร้างเคร่ืองมือวัดโดยจัดเตรียมตารางแผนผังการสร้างข้อสอบ
ซ่ึงเป็นตารางแบบ 2 ทาง ทางหน่ึงคือ ส่วนท่ีเป็นเนื้อหา และอีกทางหนึ่งคือส่วนที่เป็นพฤติกรรมด้านต่าง ๆ
ตามจุดมุ่งหมายทางการศึกษาด้านพุทธิพิสัย การจัดท�ำแผนผังการสร้างเคร่ืองมือเป็นการระดมความคิด
เพื่อก�ำหนดว่า เครื่องมือวัดฉบับนี้ต้องออกข้อสอบกี่ข้อ จะวัดเน้ือหา วัตถุประสงค์และพฤติกรรมใดบ้าง
อย่างละกี่ข้อ
กล่าวโดยสรุป แผนผังการสร้างเครื่องมือจะประกอบด้วยรายละเอียดเร่ืองเน้ือหาที่วัดจุดประสงค์
การเรยี นรู้ ระดบั พฤตกิ รรมทว่ี ดั นา้ํ หนกั ของเนอ้ื หาแตล่ ะเรอ่ื งทว่ี ดั จำ� นวนขอ้ สอบรวมทง้ั รปู แบบของขอ้ สอบ
ท่ีใช้
