Page 22 - สื่อศึกษา
P. 22
14-12 ส่อื ศกึ ษา
โดยการควบคุมทางสังคมถูกสร้างขึ้นผ่านความเชื่อทางศาสนาและพิธีกรรม ความรู้ กฎหมาย ภาษา
สำ� นวน การแบง่ งานกนั ทำ� ทผี่ ชู้ ายเปน็ ผสู้ รา้ งขนึ้ และกลายเปน็ อำ� นาจครอบงำ� ความคดิ ของคนในครอบครวั
และขยายตัวไปสผู่ ้หู ญงิ ทวั่ ไปในสงั คม (พรพไิ ล ถมงั รักษส์ ตั ว,์ 2539, ยศ สนั สมบัติ, 2548, น. 6)
อยา่ งไรกต็ ามแมว้ า่ อดุ มการณช์ ายเปน็ ใหญจ่ ะเปน็ ชดุ ความคดิ ทผี่ ชู้ ายมอี ำ� นาจเหนอื ผหู้ ญงิ ทคี่ อย
ก�ำกับบทบาทและพ้นื ทขี่ องความเป็นผหู้ ญงิ ให้เปน็ แม่ศรีเรอื นอยู่กับเหยา้ เฝา้ กับเรือน ขณะเดียวกันกเ็ ป็น
อำ� นาจทก่ี ำ� กบั บทบาททางเพศของผชู้ ายดว้ ยเชน่ เดยี วกนั การศกึ ษาเรอ่ื งผชู้ ายในครอบครวั จนี กรณศี กึ ษา
ครอบครัวจีนแต้จิ๋วในต�ำบลมหาชยั อำ� เภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร ของเกษม ปราณธี ยาศยั (2544) ชี้
ให้เห็นว่า แม้ว่าผู้ชายจะมีอภิสิทธ์ิและอ�ำนาจเหนือผู้หญิง แต่ผู้ชายเองก็ได้รับความกดดันจากความคาด
หวงั ของสงั คมและครอบครวั ใหม้ หี นา้ ทรี่ บั ผดิ ชอบในปจั จยั การผลติ ของครอบครวั ในฐานะหวั หนา้ ครอบครวั
ทตี่ อ้ งนำ� พาครอบครวั ไปสคู่ วามมน่ั คงทางเศรษฐกจิ อนั เปน็ ภาระหนา้ ทที่ ผ่ี ชู้ ายตอ้ งแบกรบั เชน่ เดยี วกนั กบั
ทผี่ ู้หญิงตอ้ งทำ� หนา้ ทใ่ี นครอบครวั
5. เพศวิถี
จเู ลยี ต มทิ เชลล์ (Juliet Mitchell, 1977 อา้ งใน วารณุ ี ภรู สิ นิ สทิ ธ,ิ์ 2545) นกั สตรนี ยิ มสายสดุ ขว้ั
เสนอว่า เพศวิถี (sexuality) เป็นโครงสร้างที่เป็นภาพสะท้อนของระบบชายเป็นใหญ่ท่ีผลิตซ�้ำความ
ไมเ่ ทา่ เทยี ม และทำ� ใหเ้ ราไดเ้ หน็ ถงึ อดุ มการณอ์ นั ทรงพลงั ของสงั คมปติ าธปิ ไตย กลา่ วคอื เพศวถิ แี บบชาย
หญงิ (heterosexuality) อนั เปน็ รปู แบบความสมั พนั ธท์ เ่ี ปน็ ภาคบงั คบั และถกู นยิ ามวา่ เปน็ เรอ่ื งธรรมชาติ
ส่วนเพศวิถีแบบเพศเดียวกัน (homosexuality) ถูกให้ความหมายว่าเป็นเร่ืองวิปริตผิดธรรมชาติ ซ่ึง
มทิ เชลลเ์ หน็ วา่ รปู แบบความสมั พนั ธด์ งั กลา่ วเปน็ เพยี งรปู แบบทส่ี ถาปนาโดยฐานคดิ ทมี่ ผี ชู้ ายเปน็ ศนู ยก์ ลาง
เทา่ นน้ั ทงั้ นเี้ นอ่ื งจากเพศวถิ แี บบชายหญงิ ดงั กลา่ วเปน็ กลไกใหผ้ หู้ ญงิ อยใู่ นระบบการสบื พนั ธ์ุ (reproduction)
อนั หมายถึงการเป็นภรรยาและเปน็ แม่นน่ั เอง
เพศวถิ ใี นทนี่ ี้ หมายถงึ วถิ ชี วี ติ ทางเพศทถ่ี กู หลอมสรา้ งจากคา่ นยิ ม บรรทดั ฐาน และระบบวธิ คี ดิ
วธิ ปี ฏบิ ตั ทิ เี่ กยี่ วกบั ความปรารถนาและการแสดงออกทางเพศ ความคดิ เกยี่ วกบั ครู่ กั คชู่ วี ติ ในอดุ มคติ ซงึ่
เป็นระบบความคิดและพฤติกรรมที่มีความหมายทางสงั คม มคี วามสมั พนั ธก์ ับมติ ทิ างการเมือง เศรษฐกิจ
สงั คม และวฒั นธรรมทกี่ ำ� หนดและสร้างความหมายใหแ้ ก่เรื่องเพศ (กฤตยา อาชวนจิ กลุ , 2554, น. 44)
หรืออีกนัยหน่ึงคือ เพศวิถีเป็นระบบความคิดความเช่ือเร่ืองเพศที่ถูกสังคมและวัฒนธรรมเข้ามาก�ำหนด
จัดการ ก�ำกับ ควบคุม ตลอดจนการแสดงออกเก่ยี วกบั รสนยิ มทางเพศของบคุ คล
กฤตยา อาชวนจิ กุล (อา้ งแล้ว, น. 45) เห็นวา่ เพศวถิ มี ีความเป็นพลวัต (dynamic) ทัง้ ในระดับ
ปจั เจกบคุ คลและระดบั สงั คม กลา่ วคอื เพศวถิ มี กี ารเปลยี่ นแปลงอยตู่ ลอดเวลา เนอื่ งจากเปน็ กระบวนการ
ชีวิตของบุคคลที่มีการเติบโตและเปล่ียนแปลงเพ่ือที่จะต่อสู้หรือยอมตามกรอบเร่ืองเพศท่ีสัมพันธ์กับผู้อื่น
อย่างไรก็ดีเพศวิถีอยู่บนกฎเกณฑ์ของสังคมและวัฒนธรรมที่มีแนวปฏิบัติเรื่องเพศก�ำกับอยู่ เช่น การคุม
ก�ำเนิดท่ีเข้ามาสอดแทรกในชีวิตสมรส การอยู่ก่อนแต่ง ตลอดจนการปรากฏตัวของกลุ่มผู้มีความหลาก
หลายทางเพศ
