Page 33 - วิถีไทย

วถิ ไี ทยกบั ความหลากหลายทางสังคมและวฒั นธรรม 2-23
เชอื่ มตอ่ นอกจากฝง่ั ตะวนั ออกมายงั แมน่ ำ้� นอ้ ยและแมน่ ำ้� เจา้ พระยาแลว้ ทางฝง่ั ตะวนั ตกยงั มเี สน้ ทางเชอ่ื ม
ทง้ั ทางบกและทางนำ้� ไปยงั แมน่ ำ�้ แมก่ ลอง แมน่ ำ้� ทา่ จนี เปน็ เสน้ ทางอารยธรรมตดิ ตอ่ กบั โลกภายนอกอยา่ ง
จีนและอินเดยี ของบา้ นเมืองเกา่ ในยคุ ทวารวด3ี 8

เม่ืออโยธยาปรากฏตัวข้ึน ในขณะเดียวกับที่บ้านเมืองในลุ่มแม่น�้ำท่าจีนเก่าเร่ิมโรยราลงไป เดิม
ขอบข่ายการติดต่อทางการค้าและความสัมพันธ์กับศูนย์กลาง มุ่งไปทางทิศตะวันตก ไปยังบ้านเมืองใน
แถบลมุ่ แมน่ ำ้� แมก่ ลองอยา่ งเมอื งโบราณทก่ี าญจนบรุ ี เมอื งนครปฐมโบราณ เมอื งคบู วั เปน็ ตน้ มาเปน็ บา้ น
เมืองในฝั่งตะวันออกอย่างอโยธยา เมื่อการติดต่อกับต่างประเทศของเส้นทางแม่น้�ำเจ้าพระยาขยายตัว
ก้าวหน้าข้นึ เพราะมีชาวจนี เขา้ มาต้งั สถานกี ารคา้ อยทู่ ่บี ริเวณปากน�้ำแม่เบย้ี (ตรงศาลเจา้ พ่อซ�ำปอฮดุ กง
หรือเจ้าพอ่ ปากนำ้� แมเ่ บ้ีย จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยาในปจั จุบัน)39

เนื่องจากการติดต่อกับต่างประเทศเป็นปัจจัยส�ำคัญที่สร้างสิทธิธรรมแก่ชนชั้นน�ำของบ้านเมือง
อนั เปน็ ผลตอ่ เนอ่ื งมาจากผลประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั จากการคา้ การทตู และศาสนา บา้ นเมอื งในแถบแมน่ ำ�้ ทา่ จนี
อย่างเชน่ สุพรรณบุรี จงึ แขง่ ขนั กบั อโยธยา ในการติดต่อสร้างความสัมพนั ธ์ทางการทูตกบั เมอื งจนี จนถึง
กับส่งราชโอรสองค์ส�ำคัญท่ีถูกวางองค์ให้เป็นกษัตริย์สุพรรณภูมิองค์ต่อไป อย่างเช่น “เจ้านครอินทร์”
(สมเด็จพระนครินทราธิราช) ไปเรียนวิทยาการและผูกไมตรีเป็นโอรสบุญธรรมของจักรพรรดิต้าหมิง
แหง่ จีนแผน่ ดนิ ใหญ่

เมอ่ื กลบั มาสพุ รรณบรุ ี ไมน่ านพระองคก์ ส็ ามารถปราบดาภเิ ษกขนึ้ ครองราชสมบตั ทิ อ่ี โยธยา แยง่
อำ� นาจมาจากราชวงศเ์ ชอ้ื สายฝา่ ยละโว-้ อโยธยาไดเ้ ปน็ ผลสำ� เรจ็ 40 ถงึ แมว้ า่ กษตั รยิ ส์ พุ รรณบรุ จี ะสามารถ
เขา้ มายดึ ครองอโยธยาได้ แต่ทว่าจากความสำ� คัญของชยั ภมู ิแม่นำ�้ เจา้ พระยา กท็ ำ� ให้ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
ไมอ่ าจยา้ ยศนู ยก์ ลางจากอโยธยาไปเปน็ สพุ รรณบรุ ไี ด้ ตรงขา้ มกลบั ตอ้ งยา้ ยศนู ยก์ ลางเดมิ ทสี่ พุ รรณบรุ มี า
ยังอโยธยาแทน เสริมให้อโยธยาเป็นศูนยก์ ลางมากขน้ึ

อนั ท่จี รงิ การเขา้ มายดึ ครองอโยธยาของสพุ รรณบรุ ี ก็มีอะไรท่คี ล้ายคลงึ และสามารถเปรยี บเทยี บ
ได้กับการยึดครองพะโคตั้งเป็นหงสาวดีของพม่าตองอู แต่จะแตกต่างกับกรณีการย้ายศูนย์กลางของ
ราชอาณาจักรล้านช้าง จากหลวงพระบางมาเวียงจันทน์ การย้ายศูนย์กลางอาณาจักรกัมพูชา จากเมือง
พระนครธมไปยังเมืองละแวก กรณีเช่นสุพรรณบุรีมาอโยธยาและกรณีตองอูมาพะโค แสดงให้เห็นความ
ส�ำคญั ของบ้านเมอื งทีเ่ ป็นเมอื งทา่ ติดตอ่ กบั ชาวต่างชาติ น�ำมาซึ่งการเปล่ียนราชวงศ์ผปู้ กครองเมอื ง

38 ผาสุข อินทราวธุ . (2542). เรอื่ งเดิม.
39 Kasetsiri, Charnvit. (2015). Zheng He-Sam Po Kong: History and Myth in Thailand. in Studies in
Thai and Southeast Asian Histories. Bangkok: The Foundation for the Promotion of Social Science and
Humanities Texbooks Project. pp. 181-207.
40 กรมศลิ ปากร. (2553). พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยธุ ยาฉบบั พันจนั ทนมุ าศ (เจมิ ). นนทบรุ :ี สำ� นกั พมิ พ์ศรปี ญั ญา.
น. 50.