Page 28 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 28
10-18 ภาษาถิ่นและวรรณกรรมทอ้ งถ่ินไทย
3.3 บททำ� ขวญั การทำ� ขวญั ในภาคใตข้ องไทยมลี กั ษณะเชน่ เดยี วกบั การทำ� ขวญั ในภาคอน่ื ๆ
ท้ังน้ีเพราะการท�ำขวัญเป็นรากร่วมทางวัฒนธรรมของคนกลุ่มชาติพันธุ์ไท (tai) การท�ำขวัญในภาคใต้
ท�ำขวญั หลากหลาย ทั้งทำ� ขวัญข้าว ท�ำขวัญนาค ทำ� ขวัญบา่ วสาว ทำ� ขวัญเด็ก และทำ� ขวญั เรือ
ลักษณะทางฉันทลักษณ์ของบทท�ำขวัญเช่นเดียวกับบทไหว้สัดดีและบทไหว้เจ้าที่ ที่วรรค
หนึ่งมี 4 ค�ำเป็นส่วนใหญ่ บทหน่ึงมี 7 วรรค ค�ำรับส่งสัมผัสคล้ายกาพย์สุรางคนางค์ 28 ตัวอย่างบท
ท�ำขวัญเชน่ บทท�ำขวัญข้าวดงั ตอ่ ไปนี้ (ประพนธ์ เรอื งณรงค,์ 2541, น. 99)
โอมสิทธี วันนี้วันดี เป็นศรีพระยาวัน
ฤกษ์งามยามจันทร์ จะท�ำขวัญแม่โพสพ ในพื้นพสุธา แมก่ รู กั ษามาทวั่ จบ
เจ้าพระคุณแม่โพสพ รักษาจบทุกภาษา วันน้ีลูกร้องเชิญด�ำ
เนินขวัญแม่กูมา ชั้นช่องห้องเหวผา ในถ้ําลาซอกล�ำเนา นางคงคาทง้ั เจด็ ชน้ั
ภาพที่ 10.3 เพลงบอกปานบอด ภาพที่ 10.4 การแสดงร็องแง็ง
ศิลปินเพลงบอก ท่ีมา: www.google.co.th/search?q=รองเง็ง สืบค้นเมื่อวันท่ี 15 มีนาคม 2561.
ช้ันครูเมืองนครฯ
ท่ีมา: วิมล ด�ำศรี, 2553, น. 55.
ลักษณะค�ำประพันธ์ของวรรณกรรมลายลักษณ์
วรรณกรรมทอ้ งถนิ่ ภาคใตป้ ระเภทลายลกั ษณจ์ ะเขยี นลงในสมดุ ไทยซง่ึ ชาวภาคใตเ้ รยี กวา่ หนงั สอื
บุด นา่ จะมาจากรากศัพท์ในภาษาสนั สกฤตว่า ปุสตกะ หรือภาษาบาลีว่า โปตถกะ หมายถงึ คัมภรี ์ หรอื
ใบลาน เน้อื กระดาษท�ำมาจากไม้ข่อย เนอ้ื กระดาษน้ีจะทำ� เปน็ สองสีคอื ขาวกบั ดำ� หากเนื้อกระดาษสขี าว
จะเขียนด้วยหมึกสีด�ำ และเรียกหนังสือที่เขียนว่า หนังสือบุดขาว หากเน้ือกระดาษสีด�ำ จะใช้หมึก
สขี าวเขยี น เรียกหนังสอื นัน้ วา่ หนังสือบุดด�ำ
