Page 30 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 30
10-20 ภาษาถน่ิ และวรรณกรรมท้องถ่นิ ไทย
กล่าวเร่ืองนางกระษัตร ทั้งสองศรีสวัสดิ สุริยวงษทรงนาม
นางแก้วกฤษณา แน่งเนื้อเยาวราม เฉิดโฉมเฉลิมกาม
ก�ำดัดโลกีย
ปัญญาเปรมปราชญ์ มีทั้งมฤยาศ เช่นเชิงพาที
รู้รอบชอบผิด ใจกิจกระษัตรี ปรนนิบัติสวามี
ส่ีองค์ราชา
(เฉิดโฉมเฉลิมกามก�ำดัดโลกีย = สาวรุ่นผู้มีรูปร่างงดงาม, มฤยาศ = มารยาท)
2. กลอน คำ� ประพนั ธป์ ระเภทกลอนทพี่ บในวรรณกรรมทอ้ งถนิ่ ภาคใตส้ ว่ นใหญเ่ ปน็ กลอน 8 บท
หนึง่ มี 4 วรรค วรรคหนงึ่ มี 7-9 คำ� เช่นเดยี วกบั กลอนในวรรณกรรมราชส�ำนัก
ตวั อย่างกลอนจากวรรณกรรมเรอ่ื ง “พระมหาวบิ าก ฉบบั คำ� กลอน” ทีป่ ริวรรตแลว้ ดังนี้ (สธุ ิวงศ์
พงศไ์ พบูลย์, 2548ข, น. 447)
นพศกยกเจริญเคียงคัมภีร์ โดยบาลีเล่ห์ข�ำพระธรรมศาสตร์
เร่ืองนรกยกแสดงแจ้งประกาศ ชาวนักปราชญ์ราษฎรทั่วทั้งมูล
มโนน้อมนมัสการพระนาโถ พุทธเตโชเรืองฤทธ์ิมหิศสูริย์
อักขระพระธรรมอันจ�ำรูญ สงฆ์บริบูรณ์ศีลาคุณประภาร
3. โคลง ค�ำประพนั ธ์ประเภทโคลงทใ่ี ชแ้ ตง่ วรรณกรรมทอ้ งถนิ่ ภาคใต้สว่ นใหญ่เปน็ โคลง 4 แต่ก็
มโี คลง 3 และโคลง 2 ปนอยูบ่ ้างซงึ่ กม็ ไี มม่ ากนกั โคลง 4 บทหนึง่ มี 4 บาท แต่ละบาทมี 2 วรรค คอื
วรรคหนา้ กับวรรคหลงั บททีห่ น่ึงวรรคหน้ามี 5 ค�ำ ค�ำท่ีสเี่ ป็นคำ� เอก คำ� ทห่ี ้าเปน็ คำ� โท วรรคหลังมี 2 ค�ำ
และอาจมีค�ำสร้อยได้อีก 2 ค�ำ บทที่สองวรรคหน้ามี 5 ค�ำ ค�ำท่ีสองเป็นค�ำเอก ส่วนวรรคหลังมี 2 ค�ำ
ค�ำแรกเป็นค�ำเอก และค�ำทีส่ องเปน็ ค�ำโท บาททีส่ ามมี 2 วรรค วรรคหนา้ มี 5 ค�ำ คำ� ทีส่ ามเป็นค�ำเอก
ส่วนวรรคหลังมี 2 คำ� คำ� ทสี่ องเป็นคำ� เอก และอาจมีคำ� สรอ้ ยได้อกี 2 คำ� บาทที่สีม่ ี 2 วรรค วรรคหนา้ มี
5 คำ� คำ� ทส่ี องเป็นคำ� เอก ค�ำทห่ี า้ เป็นคำ� โท สว่ นวรรคหลังมี 4 คำ� ค�ำแรกเปน็ คำ� เอก คำ� ทส่ี องเปน็ คำ� โท
ค�ำประพันธ์ประเภทโคลง 4 ในวรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้บังคับค�ำเอก 7 แห่งค�ำโท 4 แห่งเหมือนของ
ภาคกลาง สว่ นใหญใ่ ชแ้ ตง่ ปนกบั คำ� ประพนั ธป์ ระเภทรา่ ยและโคลง 2 กบั โคลง 3 รวมเรยี กวา่ “ลลิ ติ ” เชน่
เดียวกับวรรณคดีราชส�ำนัก
ตวั อยา่ งคำ� ประพนั ธป์ ระเภทโคลง 4 ในวรรณกรรมเรอื่ ง “ลลิ ติ โสฬศนมิ ติ ” ฉบบั ปรวิ รรตแลว้ ดงั น้ี
(ชวน เพชรแกว้ , 2548ค, น. 421)
อนงค์ฟ้อนอรอ่อนแอ้น เอวองค์
กรายกรีดกรวัดวง วาดเคล้า
ด�ำเนินมยุรหงษ์ หวลห่ืน จิตรนา
แม้อโศกสบหายเศร้า ซาบซึ้งทรวงแสยง
