Page 76 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 76
10-66 ภาษาถนิ่ และวรรณกรรมท้องถน่ิ ไทย
ตอนที่ 10.3
ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมในวรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้
โปรดอ่านหัวเรอ่ื ง แนวคดิ และวัตถุประสงค์ของตอนที่ 10.3 แลว้ จึงศึกษารายละเอยี ดตอ่ ไป
หัวเรื่อง
10.3.1 วิถชี วี ติ และความเปน็ อยู่
10.3.2 ศาสนาและความเชอื่
10.3.3 ประเพณแี ละพิธีกรรม
10.3.4 ประวัติศาสตร์
แนวคิด
1. วถิ ชี วี ติ และความเปน็ อยขู่ องชาวปกั ษใ์ ตท้ ป่ี รากฏในวรรณกรรมมขุ ปาฐะและลายลกั ษณ์
สง่ิ ที่เห็นไดอ้ ยา่ งชัดเจนคอื การแต่งกาย การอย่กู ารกนิ และการประกอบอาชพี แตจ่ ะมี
รายละเอียดปลีกย่อยแตกต่างออกไปตามตัวบทและยุคสมัยของวรรณกรรม เช่น ชาย
และหญิงชาวปกั ษใ์ ตน้ ่งุ โสรง่ ผ้ชู ายไมส่ วมเสอ้ื เหนบ็ กริช สว่ นผู้หญงิ หากจะแต่งตัวให้
สวยกท็ ำ� ไดห้ ลายอยา่ งไมว่ า่ จะเปน็ นงุ่ ผา้ ลาย ตดั ผมไวส้ รอ้ ย ทดั ดอกไม้ แขวนสรอ้ ยคอ
ลูกประค�ำ หากเปน็ ขุนนางกจ็ ะนงุ่ ผา้ สอดดน้ิ ทอง
2. ช าวภาคใตส้ ว่ นใหญน่ บั ถอื ศาสนาพทุ ธ ดงั นน้ั จงึ มคี ตคิ วามเชอ่ื อนั เนอื่ งจากพทุ ธศาสนา
หรือพทุ ธคตสิ ว่ นหนึ่ง เชน่ เชอ่ื เรือ่ งนพิ พาน ผลบญุ และกฎแหง่ กรรม และก่อนหน้าท่ี
พุทธศาสนาเผยแพร่เข้ามาในภาคใต้ ชาวภาคใต้ก็มีความอื่นอยู่ก่อนแล้วความเช่ือน้ัน
จดั เปน็ โบราณคติ เช่น ความเช่อื เร่ืองเทพเทวดา ภตู ผี เสน่ห์ยาแฝด ไสยศาสตร์ และ
โหราศาสตร์ ความเชอื่ ทเ่ี ปน็ พทุ ธคตแิ ละโบราณคตปิ รากฏใหเ้ หน็ ในวรรณกรรมทอ้ งถน่ิ
ภาคใต้ทัง้ มขุ ปาฐะและลายลักษณ์
3. ว รรณกรรมท้องถ่ินภาคใต้ท้ังมุขปาฐะและลายลักษณ์บันทึกประเพณีและพิธีกรรมผ่าน
ตวั บทวรรณกรรมไวอ้ ยา่ งหลากหลายและเดน่ ชดั โดยแบง่ เปน็ ประเพณพี ธิ กี รรมในรอบ
ปี เช่น สารทเดือนสิบและชักพระ และประเพณีพิธีกรมในรอบชีวิต เช่น ประเพณีท่ี
เกยี่ วขอ้ งกบั การเกิด การแต่งงาน และการตาย
4. ในประเดน็ ทางประวตั ศิ าสตร์ วรรณกรรมทอ้ งถน่ิ ภาคใตบ้ นั ทกึ ไวอ้ ยา่ งหลากหลาย แบง่
เปน็ ประวตั ศิ าสตรส์ ถานที่ เชน่ หนิ ตาหนิ ยาย เกาะหนเู กาะแมว ถา้ํ พระขยางค์ และเขา
อกเมรี ประวัติศาสตร์ส่ิงกอ่ สร้าง เชน่ พระบรมธาตุนครศรธี รรมราช และศาลาเก้าห้อง
ทเี่ มอื งไชยา ตลอดจนประวตั ศิ าสตรเ์ หตกุ ารณ์ เชน่ ความวนุ่ วายทเี่ มอื งนครศรธี รรมราช
การรบทเี่ มอื งปัตตานี และสนึ ามิ
