Page 71 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 71
วรรณกรรมทอ้ งถ่ินภาคใต้ 10-61
หรือในตอนท่ีเดินทางโดยทางเรือผ่านต�ำบลบ่อผุด อ�ำเภอเกาะสมุย เห็นลูกของเพื่อนบ้านแล้ว
นกึ ถึงลกู ของตนขึ้นวา่ ลูกคงล�ำบากย่งิ ไร้คนดูแล ไม่ได้กินอาหารดๆี โดยมากคงไดก้ ินขา้ วกับเกลือ แม่
ของลกู แสนจะเศรา้ สรอ้ ย เพราะตนผเู้ ปน็ พอ่ ตอ้ งไปรบั โทษทณั ฑ์ ดงั บทกลอนวา่ (ชวน เพชรแกว้ , 2548ข,
น. 464)
ประเดี๋ยวหน่ึงเรือกระทั่งยังบ่อผุด แลเห็นบุตรเพ่ือนบ้านสงสารเหลือ
ลูกของเราทั้งหมดใครจดเจือ คงกินเกลือกับข้าวทุกเช้าเย็น
ลูกเป็นก�ำพร้าแม่มีแต่เศร้า พ่อนี้เฝ้าพันผูกลูกได้เห็น
มาพ่อช้ําจ�ำจากต้องยากเย็น เพราะจ�ำเป็นเจ้านายเขาไม่ยอม
(บ่อผุด = ช่ือต�ำบลในอ�ำเภอเกาะสมุย, เจ้านาย = เจ้าหน้าที่บ้านเมือง)
2.4 คุณค่าของเรื่อง ด้านวรรณศิลป์จะอุดมด้วยถ้อยค�ำท่ีให้สุนทรียภาพแก่ผู้อ่าน กวีสร้างความ
งามดว้ ยวธิ กี ารเลน่ คำ� เลน่ เสยี งทกุ วรรคตลอดทงั้ เรอ่ื ง เชน่ “โศกสงิ่ ใดในโลกไมโ่ ศกเทยี ม” หรอื “นงั่ ครวญ
ครา่ํ รำ� พนั ตะวนั ยาํ่ ” ทง้ั ยงั ดเี ดน่ ในลลี าภาษาสลั ลาปงั คพสิ ยั เพราะกวตี อ้ งพลดั พรากบา้ นเรอื น วรรณกรรม
เรอ่ื งนยี้ งั มคี ณุ คา่ ในดา้ นสารตั ถะนนั่ คอื บนั ทกึ สภาพชวี ติ ความเปน็ อยแู่ ละความเปน็ ไปของสงั คมทอ้ งถนิ่ ใน
สมัยทีแ่ ต่งเรื่องไวเ้ ป็นอนั มาก
3. สรรพลี้หวน
สรรพลหี้ วนเป็นเรื่องที่มอี ัตลักษณอ์ ย่างเดน่ ชัด เพราะลักษณะลีลาภาษากลอนเปน็ ค�ำผวนตลอด
ทง้ั เรอื่ ง หากอา่ นแบบไมผ่ วนกเ็ ขา้ ใจในแงม่ มุ หนงึ่ ถา้ อา่ นแบบผวนในคำ� ทจี่ ดั สรรไว้ กจ็ ะไดใ้ จความอกี อยา่ งหนง่ึ
วรรณกรรมเร่ืองนี้เป็นนิทานค�ำผวนประเภทหัสคดี คือมุ่งให้ผู้อ่านเกิดอารมณ์ขันเป็นส�ำคัญ รายละเอียด
เกยี่ วกบั ผแู้ ตง่ ลกั ษณะการแตง่ สาระสำ� คญั ของเรอื่ งและตวั อยา่ งตวั บทเดน่ รวมทงั้ คณุ คา่ ของเรอื่ ง มดี งั น้ี
3.1 ผู้แต่ง ผูแ้ ต่งเรอื่ ง “สรรพลหี้ วน” ไมป่ รากฏแนช่ ัด ทราบแต่ผพู้ มิ พเ์ ผยแพรน่ น่ั คือขนุ พรหม
โลก และผู้พมิ พ์ยงั สันนิษฐานวา่ ผู้แต่งนา่ จะเปน็ กวชี าวนครศรธี รรมราช โดยแตง่ ขน้ึ ในชว่ งประมาณ พ.ศ.
2425-2439
3.2 ลักษณะการแต่ง แต่งเปน็ กลอน 8 หรอื กลอนสภุ าพ จ�ำนวน 197 บท มกี ารสรรค�ำไว้ใหผ้ วน
เม่อื ผอู้ ่านประสงค์
3.3 สาระส�ำคัญและตัวอย่างตัวบทเด่น เมืองห้างกวีมีท้าวโคตวยเป็นเจ้าเมือง นางคีแหมเป็น
มเหสี โอรสชอ่ื ใดหยอ และเมอื งหา้ งชมี ที า้ วโบตกั เปน็ เจา้ เมอื ง มเหสชี อ่ื นางหนิ้ ปลี ธดิ าชอื่ นางไหหยี ทา้ ว
โคตวยสขู่ อนางไหหยใี หใ้ ดหยอ ครน้ั กำ� หนดวนั อภเิ ษกแลว้ โจรปา่ มาปลน้ เมอื งหา้ งชี นางหน้ิ ปลถี กู โจรฆา่
ตาย ทา้ วโบตกั ให้นางไหหยีหนีไปอาศัยอยกู่ บั พระฤๅษที ก่ี ลางป่าจนได้ร่ําเรียนวิชา ฝ่ายใดหยอเม่ือทราบ
ขา่ วกไ็ ปพบ พระฤๅษีจัดพิธอี ภิเษกให้ ทงั้ สองอยดู่ ว้ ยกนั อย่างมคี วามสขุ กลา่ วถงึ นางเห็กหลีมผี ัวโจรช่อื
ไคหยวย ตอ่ มาผัวตาย นางได้โจร 2 คน มาเปน็ ผัวแล้วตายอกี จนมาพบท้าวโบตักจงึ ไดเ้ ป็นมเหสี ฝา่ ย
ใดหยอกับไหหยมี ีธดิ าชือ่ หาวคี ธิดาอายุ 14 ปี กพ็ ามาเยยี่ มทา้ วโบตกั นางเห็กหลไี ม่ถกู ชะตานางไหหยี
