Page 26 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 26
8-16 ภาษาถน่ิ และวรรณกรรมท้องถ่ินไทย
ระยะๆ นอกจากนย้ี งั นยิ มประพันธ์บทสตู รขวัญตา่ งๆ รวมถงึ บทอาราธนา บทคารวะ เชน่ บทอาราธนา
เทศน์พระเวส บทอาราธนาเทศนส์ ังกาส บทอาราธนาเทวดาหรอื ป่าวเทวดา เปน็ ตน้
ตัวอย่างล�ำพระเวส (มหาเวสสันดรชาดก) กัณฑ์มหาพน (ตอนชูชกสนทนากับอจุตระฤาษี)
ดูราสัปปุริสะทั้งหลาย โส ภารทฺวาโช ส่วนดังชูชกพราหมณ์ผู้นั้น คจฺฉนฺโต มันก็ไปตาม
หนทางไกลบ่ฮู้ที่สุด แต่นายพรานเจตบุตรหากบอก อทฺทส ก็เห็น อจฺจุตํ ยังเจ้าอจุตระษี สมฺโมทิ
ก็มีใจชมชื่นยินดีกับดอมเจ้าระษีเป็นอันย่ิง ปุจฺฉิ ก็จิ่งถามหายังสุขสวัสดีเซ่ิงเจ้าอจุตระษีเป็นค�ำอัน
ม่วนว่า กจฺจิ นุ โภโตกุสลํ ดั่งนี้เป็นเค้า ข้าไหว้เจ้าระษี เจ้ากูมาอยู่ในคีรี เป็นคลองอันดี บรสุทธิ์
กุสลํ อันว่าสภาวะอันหาพยาธิบ่ได้ คือว่าไข้สันนิบาตแลเจ็บหัว อนามยํ อันว่าค�ำกลัวแลทุกข์สอง
ประการกห็ าบไ่ ดแ้ กพ่ ระบาทไทร้ ะสกี ข็ า้ ฤา ยาเปถ เจา้ กย็ งั คอ่ ยเลยี้ งชวี ติ ตดิ กบั ดว้ ยอนั ควา่ แสวงหา
ยังหัวมันแลลูกไม้ ยังค่อยได้พอฉันก็ข้าฤา มูลผลา หัวมันแลลูกไม้ก็ยังมีมาก บ่ล�ำบากด้วยอันคว่า
แสวงหาก็ข้าฤา ฑํสา จ มกสา เหลือบแลยุงยองของป่า ก็บ่คว่าใกล้ตอมตน สิรึสปา สัตว์ตัวฮีแฮง
ตอด งูงอดคว่าดงดอน ก็บ่มาโคจรเข้าใกล้ พระบาทไท้ระสีก็ข้าฤา หึสา อุปัทวะอนตาย อันเกิดแต่
เน้ือป่ากล้าคะนอง คือว่า ราชสีห์เสือเถื่อน แฮดฮ้ายเพ่ือนพึงคณา ก็บ่มาฮาวีกระท�ำโทษ ฮาม
ประโยชน์ภาวนาก็ข้าลือ
ตาปโส เม่ือนั้นบั้นเจ้าอจุตระสี อาหะ กล่าวว่า กุสลญฺเจว เม พฺรหฺเม ดังน้ีเป็นเค้า พฺรหฺเม
ดูราท่านพราหมณ์ผู้เฒ่า กุสลํ เฮาพระบาท ก็บ่ได้ต้องพยาธิอันใดสัง อนามยํ ก็ยังค่อยสบาย
หายจากทกุ ขส์ องสงิ่ แทด้ หี ลี ยาเปมิ เฮากย็ งั เลย้ี งชวี ติ ใหเ้ ปน็ ไปบถ่ อยสงั ดว้ ยกำ� ลงั อนั แสวงหาลกู ไม้
ยังค่อยได้พอฉัน มูลผลา หัวมันแลลูกไม้ ก็ยังมีมาก บ่ล�ำบากด้วยอันคว่าแสวงหา ฑํสา จ มกสา
เหลือบแลยุงยองตัวปลีกปล้ิน ฮิ้นตัวน้อยขบคัน สัพพะสรรพ์อสรพิษ น วิชฺชติ ก็หาบ่ได้ เพ่ือว่า
เฮามาอยู่ป่าไม้ท่ีน้ี แผ่ไมตรี หึสา อุปัทวะอนตาย อันเกิดแต่สัตว์ท้ังหลาย หมายมีราชสีห์เป็นเค้า
ก็บ่เข้ามาฮาวี ในคีรีขงเขต เหตุว่าเฮาทรงธรรม ฯลฯ
(พทิ ูร มลิวลั ย์, 2557, น. 103-104)
ตัวอย่าง บทสูตรขวัญนาค
ศรีศรีสุขสวัสดี ขออัญเชิญท้าวพระยาเฒ่าแก่ พ่อแม่แลขุนกวาน ฝูงข้าทั้งหลายจักกระท�ำ
ขวัญนาคเจ้า เจ้าจึงลาจากบิดามารดาแลพี่น้องเข้ามารักษายังกิจกรรม เพ่ือว่าได้เกิดมาพบพระพุทธ
ศาสนา ได้เห็นยังสุขแลทุกข์ คือว่าทุกข์เพราะอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ชาติชราพยาธิมรณะเฒ่าแก่
อนั ตายมรณาตใจขาดแลว้ บค่ นื มา อนั นเ้ี จา้ ศรทั ธาจงึ จะทำ� บญุ แลบญุ คณุ พอ่ แมอ่ นั ไดเ้ ลย้ี งแตใ่ นอทุ ร
ของตนอันเผด็ แลฮอ้ นแม่ก็ได้พาอดถ้วนก�ำหนดทศมาส เจ้าจึงได้คล้ายคลาดออกจากอุทร แม่หย่�ำ
ข้าวป้อนวันละสองสามคาบ แม่ก็อาบน�้ำให้วันละสองสามเท่ือ แม่ก็ขวนขวายหาอาหารบ่ช้า ฝน
ตกฟา้ ฮ้องแมก่ ็กอดใสท่ รวงอกนอนหลบั แล้วจับใสอ่ ู่ แมก่ ไ็ กวอยู่ตีต้อนตีตอ้ น ครน้ั เจ้าต่นื นอนแลว้
แม่ก็กอดเชยชม ให้กินนมชมลูกแก้ว พ่อแม่เลี้ยงใหญ่แล้วจึงได้มาบวชเป็นสามเณร แล้วเฮียนเอา
