Page 74 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 74
8-64 ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถ่นิ ไทย
ตอนที่ 8.3
ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมในวรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสาน
โปรดอ่านหัวเรื่อง แนวคดิ และวัตถปุ ระสงค์ของตอนท่ี 8.3 แลว้ ศกึ ษารายละเอยี ดต่อไป
หัวเรื่อง
8.3.1 ชีวติ และความเปน็ อยู่
8.3.2 ศาสนาและความเช่ือ
8.3.3 ประเพณีและพิธกี รรม
8.3.4 ประวัติศาสตร์
แนวคิด
1. วรรณกรรมนิทานท้องถ่ินภาคอีสานสะท้อนให้เห็นวิถีการด�ำเนินชีวิตและความเป็นอยู่
คตคิ วามเชือ่ ค่านยิ ม และโลกทศั น์ของผคู้ นไวอ้ ย่างมากมาย ถงึ แมว้ รรณกรรมนทิ าน
บางเรอื่ งจะรบั มาจากทอี่ นื่ แตก่ ไ็ ดม้ กี ารปรบั เปลย่ี นเนอ้ื หาบางสว่ นเพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั
วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ของผู้คนในท้องถ่ินอีสานและถูกน�ำเสนอผ่านตัวบทวรรณกรรม
นทิ านท้องถิ่นท้งั ทางตรงและทางออ้ ม
2. วรรณกรรมทอ้ งถน่ิ อสี านมกั จะเสนอเรอื่ งทส่ี ะทอ้ นใหเ้ หน็ เกยี่ วกบั คตคิ วามเชอื่ และทศั นะ
เป็นลักษณะเดียวกันคือได้สะท้อนความเชื่อที่มีเฉพาะพื้นบ้านอีสานและคติความเช่ือ
ทวั่ ไปของสงั คมไทยทเ่ี ปน็ ความเชอ่ื ดง้ั เดมิ ความเชอื่ ตามหลกั พทุ ธศาสนา และความเชอื่
ทม่ี ีการผสมผสานระหว่างคตคิ วามเชื่อดัง้ เดมิ กับคตคิ วามเช่อื ตามหลักพุทธศาสนา
3. ชาวอีสานถือได้ว่ามีความเจริญรุ่งเรืองทางด้านวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ที่
สบื ทอดกนั มาอยา่ งยาวนานสะทอ้ นใหเ้ หน็ ผา่ นประเพณแี ละพธิ กี รรมตา่ งๆ ซง่ึ เกย่ี วขอ้ ง
สัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนตั้งแต่เกิดจนตายจนกลายเป็นอัตลักษณ์เฉพาะของคนอีสาน
ดังที่ถูกน�ำเสนอให้เห็นผ่านวรรณกรรมท้องถ่ินอีสานแทบทุกเรื่อง มีทั้งประเพณีและ
พิธกี รรมท่ีเกีย่ วกับการเกดิ การบวช การแต่งงาน และการตาย วรรณกรรมหลายเร่ือง
กไ็ ดน้ �ำมาถา่ ยทอดไว้และกลายเปน็ ประเพณีท่ีส�ำคญั ของชาวอีสาน
4. ว รรณกรรมทอ้ งถนิ่ อสี านเปน็ แหลง่ ขอ้ มลู อกี แหลง่ หนง่ึ ทเี่ ปน็ เครอื่ งมอื ในการบนั ทกึ เรอื่ งราว
ประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น หรือมีเค้าโครงเร่ืองท่ีสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเร่ืองจริงทาง
ประวตั ศิ าสตร์ มกั จะเปน็ เรอื่ งเกย่ี วกบั ประวตั ศิ าสตรท์ อ้ งถนิ่ ประวตั สิ ถานทสี่ ำ� คญั หรอื
ประวตั วิ รี บรุ ษุ ของทอ้ งถน่ิ ทมี่ คี วามเกย่ี วขอ้ งกบั คตคิ วามเชอื่ และภมู นิ ามสถานทใ่ี นทอ้ งถน่ิ
