Page 34 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 34
3-24 ทฤษฎีและการวิจารณภ์ าพยนตร์
ภาพที่ 3.5 ภาพยนตร์เรื่อง Mother
พูดอฟกินได้เขียนต�ำราทฤษฎีที่ส�ำคัญเก่ียวกับการตัดต่อขึ้นซึ่งเขาเรียกว่า “constructive edit-
ing” โดยส่วนใหญ่เป็นการอธิบายวิธีการตัดต่อของกริฟฟิธแต่เขาก็เห็นแตกต่างอยู่หลายอย่าง เป็นต้น
วา่ การใชภ้ าพระยะใกล้ (close-up) ของกรฟิ ฟธิ นน้ั พดู อฟกนิ เหน็ วา่ เปน็ การจำ� กดั เกนิ ไปเพราะเพยี งชว่ ย
ขยายภาพระยะไกล (long shot) ให้กระจา่ งขึ้นเท่านน้ั ภาพใกล้ (close-up) จงึ เปน็ การขดั จังหวะโดย
ไม่มีความหมายในตัวเอง พูดอฟกินคงยืนยันว่าช็อตใหม่แต่ละช็อตต้องให้ประเด็นใหม่ การจัดวางเรียง
ชอ็ ตเปน็ ชดุ ๆ จะทำ� ใหเ้ กดิ ความหมายใหม่ ดงั นน้ั ความหมายจงึ เกดิ จากการวางเรยี งชอ็ ต (juxtaposition)
มิใช่อยู่ท่ีตัวช็อตตามล�ำพัง
ส�ำหรับพูดอฟกินแล้ว แต่ละตอนในภาพยนตร์จะถูกสรรค์สร้างข้ึนอย่างพิถีพิถัน ในฉากหนึ่งๆ
สรา้ งขน้ึ จากชอ็ ตแยกยอ่ ยตา่ งๆ ซงึ่ จะถกู นำ� มาวางเรยี งกนั เพอ่ื ใหเ้ กดิ ผลรวมอยา่ งหนงึ่ แมภ้ าพใกล้ (close-
up) ก็ช่วยสร้างความสัมพันธ์เช่ือมโยงความหมายทั้งหมดเข้าด้วยกัน การจัดวางเรียงช็อตเช่นนี้สามารถ
ทำ� ใหเ้ กดิ ภาวะทางอารมณแ์ ละจติ วทิ ยา ตลอดจนกระทงั่ ความคดิ เชงิ นามธรรม ผลงานภาพยนตรอ์ นั เปย่ี ม
ด้วยคุณภาพของพูดอฟกินโดยเฉพาะภาพยนตรช์ ิ้นเอกเรือ่ ง Mother ดเู หมือนจะเป็นหลักฐานสนบั สนนุ
ทฤษฎขี องเขาว่าเปน็ แนวทางส�ำคัญของศิลปะภาพยนตร์ได้เปน็ อย่างดีที่สุด
แตถ่ งึ กระนน้ั พดู อฟกนิ และนกั ทฤษฎโี ซเวยี ตคนอนื่ ๆ กถ็ กู โจมตจี ากฝา่ ยทไ่ี มเ่ หน็ ดว้ ย นกั วจิ ารณ์
บางคนกล่าวถงึ การใชภ้ าพใกล้ (close-up) วา่ นอกจากจะท�ำใหจ้ ังหวะของภาพยนตรช์ ้าลงแลว้ ยงั ท�ำให้
ฉากนน้ั ถกู ลดความรสู้ กึ สมจรงิ ลงไปดว้ ย เพราะความตอ่ เนอื่ งของเวลาจรงิ และพนื้ ทจ่ี รงิ ไดถ้ กู สรา้ งขน้ึ ใหม่
แต่พูดอฟกินก็แย้งว่าความสมจริงท่ีครอบไว้ด้วยภาพไกล (long shot) น้ัน มันเป็นการท�ำให้ใกล้เคียง
ความเป็นจริงมากเกินไป ยึดม่ันในเวลาจริงและพื้นท่ีจริงจนเกินไป ผู้สร้างภาพยนตร์ต้องรู้จักจับเอาแต่
เฉพาะเนอ้ื แทใ้ จความสำ� คญั มาแสดงเปน็ ภาพใกล้ (close-up) ของวตั ถุ สง่ิ ของ สญั ลกั ษณ์ ฯลฯ ทจ่ี ดั วาง
เรียงติดต่อกัน นักวิจารณ์บางคนก็ยังแสดงทัศนะว่าพูดอฟกินและผองเพ่ือนของเขาชี้แนะผู้ชมมากไป
