Page 94 - บันทึกรายวันของ เซอร์ จอห์น เบาริ่ง และสนธิสัญญาเบาริ่ง
P. 94
บนั ทึกรายวัน ของ เซอร์ จอหน์ เบารงิ
และสนธสิ ัญญาเบารงิ
สุภาพบรุ ษุ ท้ังสองขอเข้าพบข้าพเจา้ เปน็ การส่วนตวั ขา้ พเจา้ ได้
ทราบว่าคนหนึ่งเป็นที่โปรดปรานของพระเจ้าแผ่นดิน และพระองค์ทรง
รับส่ังถึงเขาในฐานะบุตรเล้ียงของพระองค์ เขากล่าวว่าพระเจ้าแผ่นดิน
จะทรงยินดีหากจะไม่จำ�เป็นต้องมีการยิงสลุตหรือเล่ือนกำ�หนดการไป
ก่อน จนกว่าพระองค์จะทรงออกประกาศมิให้ราษฎรต่ืนตกใจ หาไม่
แล้วพระองค์ทรงเกรงว่าจะก่อให้เกิดผลเสียหาย เนื่องจากราษฎรที่ไม่
คุ้นเคยกับเสียงปนื ดังกล่าวอาจจะร่ําลือกันไปทั่ว ว่าพวกเราเข้ามาอย่าง
ศัตรู เป็นท่ีตกลงกันว่าจะมีการยิงสลุตในเวลาท่ีมีการประชุมเจรจากัน
เกย่ี วกบั การเจรจาน้ัน ข้าพเจ้าได้ยื่นเงอ่ื นไขวา่ ข้าพเจา้ ควรจะดำ�รงฐานะ
ขุนนางช้ันสูงสุดรองจากเจ้านายเช้ือพระวงศ์ และข้าพเจ้าจะกราบบังคม
ทลู พระเจา้ แผน่ ดนิ โดยผา่ นลา่ มในการถวายสาสน์ ตราตงั้ พระเจา้ แผน่ ดนิ
ตรัสว่าเม่ือพิธีการเข้าเฝ้าได้เสร็จสิ้นลง พระองค์จะทรงพบข้าพเจ้าได้
บ่อยๆ ข้าพเจ้ากราบบังคมทูลถามถึงพระเจ้าแผ่นดินองค์ท่ีสองและพบ
วา่ จะมพี ธิ กี ารตา่ งๆ ในลกั ษณะเดยี วกนั แตจ่ ะจดั กนั คนละวนั มหาดเลก็
ทั้งสองบอกข้าพเจ้าว่า พระเจ้าแผ่นดินจะทรงมอบหมายการเจรจาทำ�
สนธิสัญญาให้แก่เสนาบดีของพระองค์ คนส�ำ คัญคือสมเด็จ* ซึ่งเป็นอา
ของพระกลาโหม ข้าพเจ้ากล่าวว่าเป็นการไม่สะดวกที่จะเจรจาทำ�สนธิ
สญั ญากับคนจำ�นวนมาก ควรที่จะไดม้ อบหมายให้ใครคนใดคนหน่งึ ซ่ึง
จะปรึกษาหารือกับคนอ่ืนๆ ได้เมื่อมปี ัญหายงุ่ ยากเกิดข้ึน พวกเขาตอบ
ว่าอันที่จริงแล้วพระกลาโหมจะเป็นผู้ดำ�เนินการเกี่ยวกับเร่ืองต่างๆ น้ี
แม้ว่าพระเจ้าแผ่นดินมีพระราชประสงค์ให้แต่งตั้งคณะกรรมาธิการข้ึน
จำ�นวน ๕ คน ก็ตาม
* ตน้ ฉบบั คอื The Somdeth สมเดจ็ องคน์ อ้ ย คอื สมเดจ็ พระเจา้ พระยาบรมมหาพชิ ยั ญาติ
(ทัต บุนนาค)
82
