Page 232 - การพัฒนาเครื่องมือและกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
P. 232
14-18 การพัฒนาเครื่องมือและกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
2. หลกั การในการป ระเมนิ คณุ ภาพก จิ กรรมแ นะแนวและก ารป รกึ ษาเชงิ จติ วทิ ยา
การประเมินคุณภาพก ิจกรรมแ นะแนวและการป รึกษาเชิงจิตวิทยาม ีห ลักส ำคัญ 3 ประการค ือ การ
ระบุป ระเภทข องกิจกรรมท ี่จ ะประเมิน การเลือกวิธีการในการป ระเมิน และการก ำหนดข ั้นตอนก ารป ระเมิน
2.1 การร ะบปุ ระเภทข องก จิ กรรมท ี่จะป ระเมนิ ดังได้กล่าวผ่านมาในหัวข้อ 1.3 กิจกรรมแนะแนว
และก ารป รกึ ษาเชงิ จ ติ วทิ ยาป ระเภทต า่ งๆ วา่ ก จิ กรรมแ นะแนวแ ละก ารป รกึ ษาเชงิ จ ติ วทิ ยาท คี่ วรม กี ารป ระเมนิ
คุณภาพ คือ กิจกรรมฯ ที่มีความครบถ้วนสมบูรณ์ในตัวเอง ฉะนั้นการระบุประเภทของกิจกรรมในขั้นนี้
คือการระบุว่าเป็นป ระเภทกิจกรรมย่อยใด ระหว่าง (1) กิจกรรมท ี่ม ีลักษณะเป็นโครงการ กับ (2) กิจกรรม
ที่สร้างเป็นสื่อ ซึ่งการระบุประเภทกิจกรรมดังกล่าวหากมีคำอธิบายลักษณะหรือรูปแบบของกิจกรรมด้วย
จะช่วยให้ผู้ประเมินและผู้เกี่ยวข้องเกิดความชัดเจน และจะช่วยให้เลือกวิธีการประเมินที่เหมาะสมได้
ง่ายขึ้น
2.2 การเลือกวิธีการในการประเมิน วิธีการประเมินคุณภาพของกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษา
เชิงจ ิตวิทยาแต่ละประเภท (ย่อย) แตกต ่างก ัน คือ
1) วธิ กี ารป ระเมนิ ก จิ กรรมท เี่ สนอในร ปู โครงการ อาจม กี ารป ระเมนิ ต ัง้ แตร่ ะดบั ง า่ ยไมซ่ บั ซ อ้ น
เช่น การป ระเมินผ ลข องโครงการโดยต รวจส อบก ับว ัตถุประสงค์ เครื่องม ือท ี่ใช้ป ระเมินอ าจเป็นแ บบท ดสอบ
แบบสอบถาม การประเมินที่ค่อนข้างยากซับซ้อน เช่น การประเมินโครงการโดยใช้แบบจำลอง (Model)
มาตรฐานต่างๆ เช่น แบบจำลองการประเมินของไมเคิล สคริฟเว่น (Michael Scriven) แบบจำลองการ
ประเมินของสตัฟเฟิลบีม (Daneil L. Stufflebeam) หรือรูปแบบการประเมินของเคอร์กแพตทริค (Kirk-
patrick) เป็นต้น
2) การป ระเมนิ ก จิ กรรมท สี่ รา้ งเปน็ ส อื่ (กจิ กรรมท เี่ ปน็ ร ะบบห รอื ก จิ กรรมเบด็ เสรจ็ ) กจิ กรรม
พวกนี้ ได้แก่ ชุดก ิจกรรมฝึกอ บรม บทเรียนโดยตนเอง คอมพิวเตอร์ช่วยส อน จะมีว ิธีการป ระเมินค ุณภาพ
ที่เหมาะสมเฉพาะ คือ การป ระเมินประสิทธิผล (Effectiveness) การป ระเมินป ระสิทธิภาพ (Efficiency)
โดยก ารป ระสิทธิผลน ั้นม ุ่งต อบค ำถามว ่า กิจกรรม/สื่อท ีส่ ร้างข ึ้นน ั้นไดผ้ ลด กี ว่าไมไ่ดใ้ชก้ ิจกรรม/สื่อน ั้นห รือ
ไม่ ส่วนการป ระเมินประสิทธิภาพนั้นม ุ่งต อบคำถามว่า กิจกรรม/สื่อที่สร้างข ึ้นนั้นช่วยพัฒนาผ ู้ร่วมกิจกรรม
ได้ต ามเกณฑ์ท ี่ก ำหนดห รือไม่ มีความค ุ้มค ่าก ับท รัพยากรท ี่ใช้ไปห รือไม่ การด ำเนินก ารป ระเมินก ิจกรรมท ั้ง
ข้อ 1) และข้อ 2) ที่ก ล่าวม าหากทำอย่างเป็นระบบเต็มรูปแบบจะเข้าลักษณะของการว ิจัยเชิงประเมิน นับว ่า
เปน็ กร ะบ วนก ารต รวจส อบท เี่ ชือ่ ถ อื ไดส้ งู ในก ารพ ฒั นาห รอื ส รา้ งก จิ กรรมแ นะแนวแ ละก ารป รกึ ษาเชงิ จ ติ วทิ ยา
ก็มุ่งที่จ ะให้ดำเนินการในระดับนี้ด้วย
2.3 ขั้นตอนการประเมินคุณภาพกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา การประเมินหรือ
ตรวจสอบคุณภาพกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยาประกอบด้วยขั้นตอนสำคัญคล้ายกับ
ก ารป ระเมินค ุณภาพเครื่องมือแ นะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา แสดงโดยภาพได้ ดังนี้
ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
