Page 71 - การพัฒนาเครื่องมือและกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
P. 71
การพัฒนาเครื่องมือมาตรฐานทางการแนะแนว 2-15
2.1.1 ขอบขา่ ยเนอ้ื หาท างการแนะแนวดา้ นอาชพี ท ี่เน้นพทุ ธพิ ิสยั ได้แก่ เนื้อหาต ่างๆ ต่อไป
นี้ การรับรู้เกี่ยวกับอาชีพ การสำรวจอาชีพ วุฒิภาวะด้านอาชีพซึ่งประกอบด้วยด้านสมรรถนะ/สมรรถภาพ
(Competencies) และเจตคติต ่ออ าชีพ พัฒนาการท างอ าชีพซ ึ่งป ระกอบด ้วยค วามร ู้แ ละเจตคติเกี่ยวก ับก าร
เลือกอ าชีพของบุคคลแ ต่ละว ัย ทั้งเด็ก วัยรุ่น และผู้ใหญ่
2.1.2 ขอบข่ายเน้ือหาทางการแนะแนวด้านอาชีพที่เน้นจิตพิสัย ได้แก่ เนื้อหาต่างๆ ต่อไป
นี้ ความช อบ และความสนใจในอาชีพ เจตคติที่มีต ่ออาชีพ ค่านิยมในอาชีพ บุคลิกภาพที่สัมพันธ์กับอาชีพ
ความว ิตกก ังวลในการทำงาน ความเครียดในการปฏิบัติง าน ความว ิตกกังวลในก ารวางแผนเลือกอ าชีพของ
เด็ก วัยรุ่น และผ ู้ใหญ่
2.1.3 ขอบขา่ ยเนอื้ หาท างการแ นะแนวด า้ นอ าชพี ท เ่ี นน้ ท กั ษะพ สิ ยั ไดแ้ ก่ เนือ้ หาต า่ งๆ ตอ่ ไปน ี้
การเลือกอ าชีพ การต ัดสินใจเลือกอ าชีพ ทักษะอ าชีพ การว างแผนช ีวิตด ้านอ าชีพ การว างแผนอ าชีพแ ละง าน
พัฒนาการท างอ าชีพในแ ต่ละช ่วงช ีวิต บรรยากาศในก ารท ำงาน โดยเฉพาะข องว ัยร ุ่น และผ ู้ใหญ่ ส่วนเนื้อหา
ต่างๆ ทางการแ นะแนวด ้านอ าชีพท ีเ่น้นท ักษะพ ิสัยข องเด็กน ั้นส ามารถศ ึกษาไดเ้พียงก ารร ับร ู้ การส ำรวจ และ
ความสนใจเกี่ยวกับอ าชีพเท่านั้น
2.2 เครือ่ งม อื มาตรฐานท างการแ นะแนวดา้ นอาชีพท ่ีใช้ว ัด แบ่งเป็น
2.2.1 เครื่องมือมาตรฐานทางการแนะแนวด้านอาชีพที่เน้นพุทธิพิสัย ที่สำคัญๆ เช่น แบบ
สำรวจพ ัฒนาการทางอ าชีพซ ึ่งเป็นแ บบส ำรวจที่ให้ผ ู้รับก ารท ดสอบประเมินความร ู้เกี่ยวกับอ าชีพแ ละเจตคติ
ที่เกี่ยวข้องก ับก ารเลือกอ าชีพ และแ บบส ำรวจส ิ่งส ำคัญในช ีวิตซ ึ่งเป็นแ บบส ำรวจท ี่ใช้ป ระเมินค วามพ ร้อมใน
การตัดสินใจเลือกอาชีพ และการเข้าสู่โลกของงาน แบบสำรวจงานหรืออาชีพ และในการนำเสนอในครั้งนี้
ผู้เขียนจะเสนอตัวอย่างแบบสำรวจมาตรฐานที่นอกเหนือจากให้ผู้รับการทดสอบประเมินตนเองเกี่ยวกับ
อาชีพแ ล้ว ยังส ามารถให้ความช ่วยเหลือผู้รับก ารทดสอบในก ารพ ัฒนาอ าช ีพนั้นๆ ต่อไป แบบส ำรวจนั้นคือ
แบบส ำรวจสิ่งสำคัญในชีวิต
แบบสำรวจสิ่งสำคัญในชีวิต (The Salience Inventory: SI) เป็นแบบสำรวจมาตรฐานที่
สร้างโดย ซุเปอร์และเนวิลล์ (Super and Nevill, 1986) ในปี ค.ศ. 1986 เป็นแบบสำรวจที่สร้างขึ้นเพื่อ
ประเมินความพร้อมในการตัดสินใจเลือกอาชีพ และการเข้าสู่โลกของงานและอาชีพ แบบสำรวจนี้นำมาใช้
ทดสอบน ักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 นิสิต นักศึกษา และผ ู้ใหญ่ ใช้เวลาท ดสอบประมาณ 30-45 นาที
ใช้ท ดสอบได้ท ั้งเป็นกลุ่มและรายบุคคล ผลก ารท ดสอบจ ะทำให้ทราบว่าผู้รับการทดสอบให้ความสำคัญก ับ
งานหรืออาชีพมากน้อยเพียงใด และมีปัจจัยอะไรบ้างที่เกี่ยวข้องกับความพร้อมในการตัดสินใจเลือกอาชีพ
ปัจจัยนั้นๆ อาจได้แก่ ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเรียน การตระหนักรู้ด้านอาชีพ บ้านและครอบครัว การเข้า
ร่วมก ิจกรรมท างส ังคมแ ละก ารใช้เวลาว่าง และเมื่อเขาเลือกจะประกอบอาชีพอะไรแ ล้ว เขาจะเข้าสู่โลกของ
งานแ ละอ าชีพอ ย่างไร มีป ระเด็นใดบ ้างท ี่เขาจ ำเป็นต ้องน ำม าป ระกอบก ารพ ิจารณา เมื่อผ ู้รับก ารท ดสอบต อบ
แบบส ำรวจเรียบร้อยแ ล้ว กจ็ ะน ำค ะแนนด ิบท ี่ได้ไปแ ปลง ให้เป็นค ะแนนม าตรฐานเพื่อเปรียบก ับเกณฑ์ป กติ
หรือป กติวิสัยต่อไป
ลิขสิทธขิ์ องมหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
