Page 75 - การพัฒนาเครื่องมือและกิจกรรมแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา
P. 75
การพัฒนาเครื่องมือมาตรฐานทางการแนะแนว 2-19
3.2.2 เครื่องมือมาตรฐานทางการแนะแนวด้านสังคม เช่น แบบสำรวจสัมพันธภาพระหว่าง
บุคคล แบบว ัดสภาพแ วดล้อมในก ารท ำงาน แบบวัดสภาพแ วดล้อมในค รอบครัว แบบว ัดส ภาพแ วดล้อมใน
ชั้นเรียน แบบวัดก ารปรับต ัวก ับส มาชิกค รอบครัว การวาดภ าพบ้าน ต้นไม้ และคน การวาดภ าพครอบครัว
และการวาดภ าพโรงเรียน เป็นต้น
ตัวอย่างเครื่องม ือมาตรฐานทางการแ นะแนวด้านส ังคม เช่น
1) แบบวัดสภาพแวดล้อมในครอบครัว (Family Environment Scale: FES) เป็นแบบ
วัดม าตรฐาน สร้างโดยมูส์แ ละมูส์ (Moos and Moos, 1986) ในปี ค.ศ. 1986 เป็นแ บบว ัดที่ส ร้างข ึ้นเพื่อ
ใหส้ มาชิกค รอบครัวป ระเมินเกี่ยวก ับส ัมพันธภาพร ะหว่างส มาชิกค รอบครัว ความร ู้สึกข องส มาชิกค รอบครัว
ที่ม ีต ่อก ารอ บรมเลี้ยงด ูข องบ ิดาม ารดา การป ฏิบัติต ามก ฎร ะเบียบข องค รอบครัว การแ ก้ป ัญหาค วามข ัดแ ย้ง
ระหว่างส มาชิกค รอบครัวแ ละก ารม ีก ิจกรรมต ่างๆ ร่วมก ัน แบบว ัดน ี้ใช้ท ดสอบบ ุคคลท ี่ม ีอายุต ั้งแต่ 11 ปีข ึ้น
ไป ซึ่งทดสอบได้ทั้งเด็ก วัยรุ่น และผู้ใหญ่ และใช้เวลาตอบประมาณ 15-20 นาที ผลการทดสอบจะทำให้
ทราบว่า ผู้รับการทดสอบ ประเมินสภาพแวดล้อมในครอบครัวแต่ละด้านอย่างไร และคะแนนที่ได้จากการ
ตอบแบบสำรวจนี้สามารถนำมาแปลงเป็นคะแนนมาตรฐาน เพื่อการเปรียบเทียบกับปกติวิสัยของแบบวัด
ดังก ล่าว
2) การว าดภ าพบ ้าน ต้นไม้ และคน (Kinetic-House-Tree-Person Drawings: K-H-T-P
Drawings) เป็นเครื่องม ือม าตรฐานช นิดห นึ่งท ี่ใช้เทคนิคก ารฉ ายภ าพ (Projective Technique) ซึ่งห มายถ ึง
ภาพที่อ ยู่ในม โนท ัศน์ของแ ต่ละบุคคลและส ะท้อนภาพท ี่อ ยู่ในมโนท ัศน์นั้นออกมาท ี่ภาพท ี่วาด
การวาดภาพบ้าน ต้นไม้ และคน มีแนวคิดมาจากทฤษฎีความต้องการของมาสโลว์
(Maslow Need Hierarchy Theory) ที่ส ะท้อนถึงความต ้องการในชีวิตม นุษย์และทฤษฎีจิตว ิเคราะห์ข อง
ฟรอยด ์ (Freud Psychoanalysis)
บุคคลที่เป็นผู้ร ิเริ่มในการพัฒนาการว าดภาพ บ้าน ต้นไม้ และค นคือ บัค (Buck) โดย
เริ่มสร้างเครื่องม ือม าตรฐานดังก ล่าวในป ี ค.ศ. 1948 และในปี ค.ศ. 1970 เบิร์นและค อมมาน (Burns and
Kaufman) ได้ปรับปรุงอีกครั้งหนึ่ง จนถึงฉบับปัจจุบันที่ปรับปรุงโดย เบิร์น (Burns, 1987) การวาดภาพ
นี้มีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะนำมาใช้ประเมินบุคลิกภาพของบุคคล เป็นเครื่องมือที่เปิดโอกาสให้ผู้รับการ
ทดสอบ เปิดเผยความรู้สึกท ี่ซ่อนเร้นอ อกมาก ับภาพที่ว าด ลักษณะข องภ าพท ี่ว าด รูปแ บบ สัญลักษณ์ต ่างๆ
ที่ปรากฏในภ าพ การเคลื่อนไหวข องแ ต่ละภ าพ ปฏิสัมพันธ์ และความส ัมพันธ์ระหว่างภาพบ้าน ต้นไม้ และ
คน จะส ะท้อนถ ึงค วามร ู้สึกของผู้รับการทดสอบที่ม ีต่อภาพที่ว าด และสะท้อนถึงบุคลิกภาพตลอดทั้งค วาม
ต้องการของผู้รับการทดสอบ
ในก ารด ำเนนิ ก ารท ดสอบก ารว าดภ าพบ ้าน ตน้ ไม้ และค น ใชท้ ดสอบก ับผ ูท้ ีม่ ีอายตุ ั้งแต่
3 ขวบขึ้นไปจนถึงผู้ใหญ่ ไม่จำกัดเวลาในการให้ผู้รับการทดสอบวาดภาพ แต่ผู้ทดสอบจะต้องบันทึกระยะ
เวลาในก ารว าดภ าพ จะต ้องส ังเกตก ารว าดภ าพแ ต่ละภ าพต ั้งแตเ่ริ่มท ดสอบ ดังน ั้น จ ึงต ้องด ำเนินก ารท ดสอบ
เป็นร ายบ ุคคล เพราะจ ะท ำใหท้ ราบร ายล ะเอียดต ่างๆ ในก ารว าดภ าพ เพื่อน ำม าป ระกอบก ารแ ปลค วามห มาย
ของภาพที่วาด และผู้ที่จะนำการวาดภาพไปใช้จะต้องได้รับการฝึกปฏิบัติในการดำเนินการทดสอบและ
การแปลผ ล
ลิขสิทธ์ขิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
