Page 140 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 140
4-12 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
เรอื่ งท่ี 4.1.3
แนวคดิ การจ ัดองค์การส มัยใหม่
แนวคิดก ารจ ัดอ งค์การส มัยใหม่น ั้นม ีค วามแ ตกต ่างจ ากแ นวคิดก ารจ ัดอ งค์การแ บบด ั้งเดิมอ ยู่ห ลายป ระการ
โดยแนวคิดการจัดองค์การแบบดั้งเดิมจะให้ความสำคัญกับการที่องค์การจะต้องมีโครงสร้างหรือแผนภูมิองค์การที่
แสดงใหเ้ห็นถ ึงส ่วนง านต ่างๆ ความส ัมพันธร์ ะหว่างง านต ่างๆ และส ายก ารบ ังคับบ ัญชาอ ย่างช ัดเจน ในก ารจ ัดอ งค์การ
จึงม หี ลักก ารแ ละก ระบวนการด ำเนินง านท ีค่ ่อนข ้างเคร่งครัด โครงสร้างอ งค์การจ ึงม ักม ลี ักษณะเป็นโครงสร้างอ งค์การ
แบบส ูง (tall organization) ที่ม ีล ำดับขั้นก ารบ ังคับบ ัญชามาก ส่งผลให้ภายในองค์การป ระกอบไปด้วยส ่วนงานแ ละ
มีล ำดับชั้นข องง านจำนวนมาก
การจัดองค์การแบบดั้งเดิมได้รับอิทธิพลมาจากทฤษฎีองค์การที่เน้นระเบียบแบบแผนหรือทฤษฎีระบบ
ราชการ (Bureaucracy Theory) ของแ มกซ์ เวเบอร์ (Max Weber) โดยอ งคก์ ารแ บบร าชการในอ ดุ มค ตขิ องเวเบอรน์ ัน้
ถือเป็นแ นวคดิ ก ารจ ัดการย ุคด ั้งเดมิ ห รือย คุ ค ลาสส ิกท ีใ่หค้ วามส ำคัญก ับก ารจ ดั แ บง่ ง านโดยม กี ารก ำหนดอ ำนาจห น้าที่
และความรับผิดชอบอย่างชัดเจน การจัดตำแหน่งงานลดหลั่นกันตามสายการบังคับบัญชา การแบ่งแยกการจัดการ
กับค วามเป็นเจ้าของแ ยกฝ ่ายจ ัดการแ ละฝ ่ายป ฏิบัติก ารอ อกจ ากก ัน โดยเน้นก ารจ ัดการท ี่เป็นท างการท ี่ไม่อ าศัยค วาม
สัมพันธ์ส่วนตัว การบริหารและการตัดสินใจที่มีการจัดเก็บและบันทึกอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และการคัดเลือก
การเลอ่ื นต ำแหนง่ บ คุ คลจะอ ยเู่ ปน็ พน้ื ฐ านของคณุ สมบตั ทิ างด า้ นเทคนคิ ซง่ึ กค็ อื ความถ นดั และค วามชำนาญเฉพาะด ้าน
นอกจากน แี้ ลว้ ก ารจ ดั อ งคก์ ารแ บบด ง้ั เดมิ ย งั อ าศยั ต วั แ บบอ งคก์ ารร ะบบป ดิ (closed model of organization)
มาเป็นพ ื้นฐานส ำคัญในก ารจัดอ งค์การอ ีกด้วย โดยต ัวแ บบอ งค์การระบบป ิดมีคุณลักษณะที่สำคัญ คือ
(1) มีล ักษณะเป็นองค์การแบบเครื่องจักร หรือองค์การแบบท างการ
(2) เน้นก ารปฏิบัติงานประจำภายใต้เงื่อนไขหรือสภาพแวดล้อมที่แ น่นอน
(3) เน้นค วามชำนาญเฉพาะด้าน และจ ะแบ่งง านกันทำต ามค วามชำนาญเฉพาะด ้าน
(4) เน้นวิธีก ารปฏิบัติง านม ากกว่าเป้าหมายข องงาน
(5) เน้นความร ับผ ิดช อบตามหน้าที่ โดยม ุ่งรับผิดชอบแ ละจงรักภ ักดีต่อแผนกงาน
(6) มีส ายการบังคับบ ัญชาม าก และม ีโครงสร้างแ บบพ ีระมิด
(7) ความร ู้ต ่างๆ ถูกร วมอยู่ก ับผู้บ ริหารระดับสูงของอ งค์การ
(8) การป ฏิสัมพันธ์ร ะหว่างบุคคลในอ งค์การจ ะเป็นแบบแ นวด ิ่งมากกว่าแ นวนอน
(9) การปฏิสัมพันธ์จ ะเน้นก ารส ั่งก าร และม ีลักษณะความส ัมพันธ์แบบน ายกับบ่าว
(10) สถานภาพของบ ุคคลในองค์การก ำหนดจ ากตำแหน่งแ ละช ั้นยศ
การจัดองค์การแบบดั้งเดิมเชื่อว่าหากสามารถจัดโครงสร้างองค์การแบบสูงที่มีสายการบังคับบัญชาลดหลั่น
กันลงไป มีการจัดแบ่งส่วนงานและแบ่งงานกันทำตามความชำนาญเฉพาะด้านอย่างชัดเจนจะช่วยให้การบริหารและ
การดำเนินงานในองค์การมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด เพราะผู้บริหารจะสามารถอำนวยการ สั่งการ
และควบคุมดูแลการปฏิบัติงานได้อย่างชัดเจน เป็นระบบ อำนาจการตัดสินใจและความรู้ในเรื่องต่างๆ ทุกเรื่องของ
องค์การจ ึงต้องรวมอยู่ก ับต ัวผู้บริหาร
ลขิ สิทธ์ขิ องมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
