Page 161 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 161
การจัดองค์การ 4-33
จากภ าพท ี่ 4.8 จะเห็นได้ว ่าการจ ัดแ บ่งส ่วนง านจ ะเป็นไปต ามก ระบวนการห รือข ั้นต อนห ลักในก ารด ำเนินงาน
เพื่อผ ลิตส ินค้าห รือบ ริการข องอ งค์การ โดยอ าจข ั้นแ รกจ ะเป็นการจ ัดหาว ัตถุดิบม าใช้เพื่อป ระกอบก ารผ ลิต จากน ั้นจ ึง
ดำเนินก ารผ ลิต และต รวจส อบคุณภาพข องสินค้าห รือบริการ แล้วจ ึงข ายหรือจัดจ ำหน่ายต ่อไป สำหรับข อ้ ดที ี่ส ำคัญ
ของก ารจ ัดอ งค์การแ บบน ี้ คือ ช่วยให้การไหลข องง านห รือก ิจกรรมต ่างๆ ชัดเจนเป็นร ะบบแ ละม ีประสิทธิภาพ เพราะ
แต่ละฝ่ายจะปฏิบัติงานเฉพาะขั้นตอนหรือกิจกรรมหลักของงานที่เป็นความรับผิดชอบของฝ่ายตนเอง หลังจากนั้น
จึงส่งต่อกิจกรรมหรืองานนั้นให้กับฝ่ายอื่นๆ ส่วนข ้อเสียที่สำคัญคือผู้ปฏิบัติงานขาดทักษะการทำงานที่หลากหลาย
เนื่องจากจะต้องปฏิบัติงานเฉพาะงานหลักของฝ่ายตนเอง โดยไม่มีส่วนร่วมในกิจกรรมของงานฝ่ายอื่นๆ เลย ซึ่ง
ส่งผลให้เมื่อก ้าวข ึ้นสู่ต ำแหน่งบริหารจะม องไม่สามารถม องเห็นง านในภาพร วมข ององค์การ
2.6 องค์การแบบหน่วยธุรกิจกลยุทธ์ (Strategic Business Unit Organization) เป็นรูปแบบองค์การที่มัก
เห็นได้ในอ งค์การข นาดใหญ่ท ี่ผ ลิตส ินค้าหรือบ ริการหลายป ระเภท โดยอาจม ีท ั้งส ินค้าหรือบ ริการท ี่เกี่ยวเนื่องก ันห รือ
สินค้าและบริการที่ไม่เกี่ยวเนื่องกันก็ได้ และรูปแบบองค์การแบบนี้ยังเป็นที่นิยมในองค์การที่มีการแข่งขันกันสูงอีก
ด้วย โดยองค์การเหล่านั้นจะจัดองค์การแบบแยกหน่วยธุรกิจบางหน่วยที่ถือเป็นหน่วยธุรกิจหลักที่มีการแข่งขันสูง
ออกมา เพื่อให้มีอิสระและคล่องตัวในการบริหารและดำเนินงาน ซึ่งหน่วยธุรกิจที่แยกออกมานี้มักเรียกว่า “หน่วย
ธรุ กจิ ก ลยทุ ธ”์ โดยแ ตล่ ะห นว่ ยธ รุ กจิ ก ลยทุ ธจ์ ะม เี ปา้ ห มาย มตี ลาด และม คี แู่ ขง่ ท ชี่ ดั เจน แตล่ ะห นว่ ยจ ะม ผี บู้ รหิ ารเปน็
ผ ู้รับผิดชอบในการบริหารและการดำเนินงานโดยเฉพาะ ซึ่งผู้บริหารในแต่ละหน่วยธุรกิจกลยุทธ์จะมีอำนาจ มีอิสระ
และม คี วามคล อ่ งต วั ในก ารบ รกิ ารแ ละก ารต ดั สนิ ใจต า่ งๆ ในห นว่ ยท รี่ บั ผ ดิ ช อบส งู เพือ่ ใหส้ ามารถผ ลติ ส นิ คา้ แ ละบ รกิ าร
ตอบส นองค วามต ้องการข องล ูกค้า ตลอดจ นป รับต ัวเพื่อก ารแ ข่งขันก ับอ งค์การอ ื่นได้อ ย่างร วดเร็ว ทันต ่อส ถานการณ์
ทางการแ ข่งขันท ี่เปลี่ยนแปลงต ลอดเวลา สำหรับต ัวอย่างขององค์การแบบห น่วยธ ุรกิจกลยุทธ์ แสดงดังภ าพที่ 4.9
ประธานกรรมการบ ริหาร
หัวหน้าหน่วยบริหารงานทั่วไป
ผู้จ ัดการห น่วยธ ุรกิจน้ำมัน ผู้จัดการห น่วยธ ุรกิจก๊าซธ รรมชาติ ผู้จ ัดการห น่วยธ ุรกิจป ิโตรเคมี
ภาพท ่ี 4.9 ตวั อย่างก ารจ ัดอ งค์การแบบห นว่ ยธุรกิจก ลยุทธ์
จากภาพที่ 4.9 จะพบว่าองค์การแบบหน่วยธุรกิจกลยุทธ์จะแยกหน่วยธุรกิจหลักที่ถือว่าเป็นหัวใจของ
องค์การอ อกมาดำเนินง านในรูปหน่วยธ ุรกิจก ลยุทธ์ โดยในแต่ละห น่วยธ ุรกิจจ ะมีลักษณะเป็นศ ูนย์ความร ับผ ิดชอบ
(responsibility center) ที่มีผู้บริหารที่รับผิดชอบงานโดยตรง ซึ่งจะมีอำนาจหน้าที่ ความรับผิดชอบ และความ
อิสระคล่องตัวในการบ ริหารและก ารด ำเนินงานสูง สามารถตัดสินใจดำเนินการต ่างๆ ได้อย่างร วดเร็ว เพื่อตอบสนอง
ต่อภาวะการแข่งขันและความต้องการของผู้บริโภค สำหรับข้อดีขององค์การแบบหน่วยธุรกิจกลยุทธ์คือ สร้างความ
พึงพอใจและตอบสนองความต้องการของลูกค้าหรือผู้รับบริการได้ดี และตรงกลุ่มเป้าหมาย สามารถปรับตัวเพื่อ
การแข่งขันได้ด ี การบริหารและด ำเนินงานเป็นไปอย่างรวดเร็ว ส่วนขอ้ เสยี ที่สำคัญคือ แต่ละหน่วยต ่างป ฏิบัติงานม ุ่ง
ผลประโยชน์สูงสุด อาจส่งผลเสียต่อการบรรลุเป้าหมายขององค์การโดยรวม หากแต่ละหน่วยไม่สามารถบูรณาการ
หรือป ระสานก ารด ำเนินงานเพื่อบ รรลุเป้าหมายข ององค์การร ่วมกันได้
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
