Page 166 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 166
4-38 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
ผู้อำนวยก ารใหญ่
ฝ่ายผลิต ฝ่ายว ิจัยและพัฒนา ฝ่ายก ารต ลาด ฝ่ายบ ริหาร
โครงการ 1 พนักงาน พนักงาน พนักงาน พนักงาน
โครงการ 2 พนักงาน พนักงาน พนักงาน พนักงาน
โครงการ 3 พนักงาน พนักงาน พนักงาน พนักงาน
ภาพที่ 4.13 ตัวอยา่ งองคก์ ารแ บบเมต ริกซ์
จากภาพที่ 4.13 จะเห็นว่าการจัดองค์การแบบเมตริกซ์เป็นองค์การแบบชั่วคราวรูปแบบหนึ่งที่จะเน้น
การ บรู ณาก ารอ ำนาจห น้าทีแ่ ละค วามร ับผ ิดช อบข องพ นักงานห รือผ ูป้ ฏิบัตงิ านท ั้งในแ นวต ั้งแ ละแ นวน อน โดยพ นักงาน
หรือผู้ปฏิบัติง านในโครงก ารหนึ่งๆ จะเป็นผู้เชี่ยวชาญที่มาจากห ลายๆ ฝ่าย และจะร ่วมกันปฏิบัติง านโครงการรูปทีม
ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งในแต่ละโครงการก็จะมีผู้จัดการโครงการเป็นผู้รับผิดชอบสูงสุดในงานของโครงการ การจัดองค์การ
เพื่อดำเนินกลยุทธ์แบบนี้จึงเป็นการใช้ทรัพยากรมนุษย์ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ส่งผลให้พนักงานจ ำเป็นต้องมี
ทักษะและความเชี่ยวชาญท ี่ห ลากห ลาย พร้อมท ี่จะป ฏิบัติงานได้ทั้งงานโครงการแ ละง านป ระจำในข ณะเดียวกัน โดย
ในแ นวต ั้งจ ะเป็นล ักษณะก ารป ฏิบัติง านป ระจำต ามส ังกัดข องพ นักงาน ส่วนในแ นวน อนจ ะเป็นการป ฏิบัติง านโครงการ
ในล ักษณะที่เป็นทีมงานโครงการ
สำหรับข้อดีของการจัดองค์การแบบนี้คือ ช่วยฝึกฝนให้ผู้ปฏิบัติงานเรียนรู้งานในหลายด้าน สามารถตอบ
สนองค วามต ้องการของผ ู้รับบ ริการหรือลูกค้าได้ด ี ซึ่งจ ะส่งผลด ีต่อการนำน โยบายแ ละก ลยุทธ์ขององค์การไปปฏิบัติ
โดยการจัดองค์การแบบนี้จะมีจุดเด่นที่สำคัญคือมีความสามารถในการบูรณาการ (integration) การใช้ทรัพยากร
ต่างๆ ตลอดจ นส ามารถบ ริหารง านแ บบไขว้ (matrix management) แบบข ้ามห น่วยง านเพื่อด ำเนินง านต ามน โยบาย
แผน และกลยุทธ์ต่างๆ ร่วมกันให้ประสบความสำเร็จต่อไป ส่วนข ้อเสียที่สำคัญคือการจัดองค์การแบบเมตริกซ์จะ
มีปัญหาด้านการบังคับบัญชาซึ่งผู้ปฏิบัติงานจะมีผู้บังคับบัญชา 2 คนหรืออาจมากกว่า จึงขัดกับหลักเอกภาพใน
การบังคับบัญชา และอาจส่งผลให้เกิดความสับสนในการปฏิบัติงาน เกิดความล่าช้าในการตัดสินใจ และเกิดความ
ขัดแ ย้งในการปฏิบัติงานได้ง ่าย
นอกจากร ูปแบบก ารจ ัดอ งค์การแบบช ั่วคราวข ้างต ้นแ ล้ว ในการจัดองค์การย ังมีร ูปแ บบท ี่อาจเรียกได้ว่าเป็น
องค์การแบบชั่วคราวหรือแ บบกึ่งท างการอ ีก เช่น การจ ัดองค์การแบบง่าย (simple organization) ที่มีล ักษณะเป็น
องคก์ ารแ นวร าบ สายก ารบ งั คบั บ ญั ชาน อ้ ย และส ามารถป รบั เปลีย่ นโครงสรา้ งไดง้ า่ ยต ามส ภาพแ วดลอ้ มท เี่ ปลีย่ นแปลง
ไป หรือก ารจ ัดองค์การแ บบวิชาชีพ (professional organization) ที่แม้ต้องปฏิบัติง านตามมาตรฐานท างว ิชาชีพ แต่
การปฏิบัติงานจะมีความเป็นทางการต่ำกว่าองค์การแบบเป็นทางการ ตลอดจนจะยอมรับและให้เกียรติซึ่งกันและ
กัน เน้นก ารค วบคุมตนเอง (self control) โดยให้อิสระในก ารปฏิบัติงานแ ก่พ นักงาน โครงสร้างองค์การที่ม ีเป็นเพียง
สัญลักษณ์ซึ่งสายการบังคับบ ัญชาจ ะไม่ชัดเจนห รือเคร่งครัดม ากนัก ผู้บริหารจึงมีอำนาจในการควบคุมสั่งการอย่าง
จำกัด กระทำได้เพียงการกำกับด ูแลเท่านั้น เป็นต้น
ลขิ สทิ ธิ์ของมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
