Page 20 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 20
2-18 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
จากผ ลง านร ะบบร าชก ารข องเวเบอร์ถ ้าม องในแ ง่ข องน ักท ฤษฎีอ งค์การแ ล้วจ ะเห็นว ่า ผลง าน ขอ งเวเบอร์เป็น
ผลงานเน้นหนักในส่วนที่เกี่ยวกับการออกแบบโครงสร้างขององค์การ โดยได้เสนอองค์การที่เป็นอุดมคติซึ่งเขาคิด
ว่าเป็นองค์การท ี่ให้ป ระสิทธิภาพม ากกว่าอ งค์การท ี่ก ำหนดโครงสร้างม าจากหลักเกณฑ์ท ี่ไม่ได้อิงค วามสมเหตุส มผ ล
สำหรับในส่วนที่เกี่ยวกับการจูงใจคนให้ปฏิบัติสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ขององค์การนั้น แม้เวเบอร์จะไม่ได้เน้นใน
ผลงานท ี่เขียนในเรื่องระบบร าชการ แต่จ ากผลงานเขียนอ ื่นๆ ของเขาก ็พอจะก ล่าวได้ว่าเขาเน้นท ี่ความม ีระเบียบว ินัย
(discipline) ของค นเป็นสิ่งจ ำเป็นเบื้องต ้นที่ข าดไม่ได้จากร ะบบร าชการท ี่เขาค ิดข ึ้น16
หากจ ะก ล่าวโดยส รุปเกี่ยวก ับแ นวค ิดก ารจ ัดการห รือท ฤษฎอี งค์การในย ุคค ลาสส ิก พอจ ะก ล่าวได้ว ่าแ นวคิด
หรือทฤษฎีองค์การในยุคคลาสสิกนี้เน้นหนักในเรื่องหลักก ารข องก ารแบ่งง านกันท ำ การก ำหนดส ายการบ ังคับบ ัญชา
การกำหนดอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบ การกำหนดมาตรฐานของงาน และการกำหนดกฎและระเบียบวิธี
ปฏิบัติงานที่ช ัดเจน หรือก ล่าวอ ีกน ัยหนึ่งได้ว ่าค วามส นใจส ่วนใหญ่เป็นไปในด้านของโครงสร้างอ งค์การ แนวค ิดข อง
ยคุ ค ลาสส กิ เกีย่ วก บั ก ารป ฏบิ ตั งิ านข องค นในอ งคก์ ารถ กู ม องในท างล บม ากกวา่ บ วกน ัน่ ค อื มนษุ ยใ์ นย คุ น ถี้ กู ม องว า่ เปน็
คนเกียจคร้านและไม่ส นใจท ำงาน ดังนั้น จึงต ้องม ีโครงสร้างซึ่งสามารถท ำการค วบคุมโดยใกล้ชิด โดยมีการอ อกก ฎ
และร ะเบียบต ่างๆ เพื่อค วบคุมพ ฤติกรรมข องม นุษย์ หาไมแ่ ล้วพ ฤติกรรมข องม นุษยใ์นก ารป ฏิบัตงิ านจ ะไมส่ อดคล้อง
เป็นไปต ามว ัตถุประสงค์ของอ งค์การ และมนุษย์เปรียบได้ก ับม นุษย์เศรษฐศาสตร์ ซึ่งสนใจเพียงในแ ง่ท ี่จ ะท ำให้ฐ านะ
ทางเศรษฐกิจข องต นเองด ีข ึ้น ดังน ั้น การท ี่จ ะจ ูงใจให้เขาท ำงานได้อ ย่างเต็มค วามส ามารถแ ละม ีป ระสิทธิภาพก ็ต ้องใช้
สิ่งต อบแทนด ้วยต ัวเงินเป็นส ิ่งจ ูงใจ แนวคิดเกี่ยวก ับก ารม องม นุษย์ว ่าเป็นเสมือนเครื่องจักรแ ละม นุษย์เศรษฐศาสตร์
นี้ได้ร ับก ารปฏิเสธว่าไม่เป็นจริงจากน ักท ฤษฎีในยุคถ ัดมา ซึ่งจะได้นำม าก ล่าวต ่อไป
กจิ กรรม 2.1.3
1. ระบบราชการตามแนวคิดของเวเบอร์เกิดขึ้นได้แต่เฉพาะในองค์การภาครัฐใช่หรือไม่ ขอให้แสดง
เหตผุ ลประกอบ
2. แนวคดิ ของ “ระบบราชการ” เปน็ อย่างไร จงอ ธิบาย
แนวต อบกจิ กรรม 2.1.3
1. ระบบร าชการต ามแ นวค ดิ ข องเวเบอร์ อาจน ำม าใชไ้ ดท้ งั้ อ งคก์ ารภ าคร ฐั แ ละเอกชน แตจ่ ะใชไ้ ดอ้ ยา่ ง
มีประสิทธิภาพในองค์การที่มีสภาวะแวดล้อมคงที่หรือมีการเปล่ียนแปลงแบบช้าๆ สำหรับในสภาวะแวดล้อม
ท่มี กี ารเปลีย่ นแปลงทรี่ วดเร็วแ ละแ บบกา้ วก ระโดด เชน่ ยคุ ส มยั โลกาภิวตั น ์ ระบบร าชการจะเปน็ ขอ้ ก ำจัดอย่าง
มาก เพราะจะเน้นท ีร่ ะเบยี บป ฏิบตั ิและข ้ันตอน ทำให้มนุษย์ไมเ่กดิ ม ีความค ิดส ร้างสรรคแ์ ละไมส่ ามารถปรับต ัว
ได้ทันก บั สภาพก ารณ์ปจั จุบันท่ีต ้องเนน้ เร่อื งก ารแขง่ ขันและการส รา้ งค วามได้เปรียบท างการแขง่ ขันแ บบย่งั ยนื
2. ระบบราชการ จะเน้นกำหนดโครงสร้างองค์การที่เป็นทางการและการออกกฎระเบียบ วิธีปฏิบัติ
ต่างๆ เพื่อกำกับควบคุมพฤติกรรมของมนุษย์ขณะปฏิบัติงาน โดยมองมนุษย์ในเชิงลบว่าเป็นมนุษย์เศรษฐกิจที่
เห็นแก่รายได้และสินจ้าง มากกว่าการมองว่าเป็นมนุษย์สังคม ท่ีมีเกียรติ มีศักดิ์ศรี มีความเข้าใจและเต็มใจจะ
กระทำต ามบ ทบาทท ่ีได้รับมอบ
ลิขสทิ ธิข์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช
