Page 202 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 202
5-22 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
ความคิดพื้นฐานของทฤษฎีนี้ โดยสรุปมีว่าพฤติกรรมผู้นำท่ีทำให้ผู้ตามเกิดแรงจูงใจและความพยายามท่ีจะ
ทำงานให้สำเร็จก็คือการชี้แนะให้ผู้ใต้บังคับบัญชาทราบว่าเขาจะทำงานนั้นอย่างไรจึงจะประสบความสำเร็จและได้
รางวลั ต ามท่ีต อ้ งการ21
ผู้นำมีว ิธีก ารช ี้แนะส ร้างแรงจ ูงใจ ดังนี้
ก. สร้างค วามมั่นใจแ ละค อยช่วยเหลือผู้ใต้บังคับบัญชา ผู้นำอาจทำได้หลายว ิธีเช่นการส อนงาน การค ่อยๆ
เพิ่มอำนาจห น้าที่แ ละความร ับผ ิดชอบตลอดจนค่อยๆ เพิ่มระดับความยากข องงานจนผู้ใต้บ ังคับบ ัญชามีความม ั่นใจ
และรู้เทคนิคว ิธีก ารทำงานที่ถูกต ้อง
ข. ช่วยขจัดปัญหาและอุปสรรคต่างๆ เช่น คอยดูแลเรื่องงบประมาณให้เพียงพอหรืออาจช่วยติดต่อ
ประสานงานกับห น่วยง านอ ื่น
ค. ให้ร างวัลห รือให้ค วามม ั่นใจว ่าเขาจะได้รางวัลตอบแทนที่เหมาะส มเมื่อเขาทำงานส ำเร็จ
ผู้เขียนข อแยกอธิบายท ฤษฎีข องเฮาส์ ออกเป็น 4 ส่วน คือ
1) ส่วนที่เกี่ยวกับพฤติกรรมผู้นำ
2) ส่วนที่เกี่ยวก ับปัจจัยส ถานการณ์
3) แรงจ ูงใจข องผ ู้ต าม
4) ตัวแ บบของเฮาส์แ ละแบบพฤติกรรมผู้นำที่เหมาะส มกับส ถานการณ์
1) พฤตกิ รรมผ้นู ำ ทฤษฎีนี้แ บ่งพ ฤติกรรมผู้นำออกเป็น 4 แบบ คือ22
ก. ผนู้ ำแ บบช้ีนำ (Directive Leader) หมายถ ึงผ ู้นำที่คอยกำหนดระเบียบข้อบังคับ มาตรฐานก าร
ทำงานแ ละว ิธีก ารป ฏิบัติง านให้แ ก่ผ ู้ต าม รวมถ ึงค อยค วบคุมให้ผ ู้ต ามป ฏิบัติต ามร ะเบียบว ิธีก ารท ี่ต ั้งไว้ ผู้นำจ ะแจ้งให้
ผู้ตามท ราบว่าเขาหวังผ ลและต้องการอ ะไร และคาดหวังให้ผู้ตามป ฏิบัติต ามนั้น
ข. ผ้นู ำแ บบสนบั สนุน (Supportive Leader) หมายถ ึงผู้นำที่คอยเอาใจใส่ดูแลท ุกข์สุขของผู้ตาม
ผูน้ ำแ บบน จี้ ะค อยส ง่ เสรมิ ค วามค ดิ ร เิ ริม่ แ ละพ ยายามส รา้ งโอก าสใหมๆ่ ใหแ้ กผ่ ตู้ าม ผูน้ ำจ ะพ ยายามส รา้ งค วามส มั พนั ธ์
อันดี ความอบอุ่นแ ละเป็นกันเองกับผ ู้ต าม
ค. ผ้นู ำแบบใหม้ สี ว่ นร ว่ ม (Participative Leader) หมายถ ึงผู้นำท ี่เปิดโอกาสให้ผ ู้ตามม ีส่วนร่วม
ในก ารแสดงค วามค ิดเห็นแ ละข ้อเสนอแนะป ระกอบการต ัดสินใจผู้นำมักจ ะรับฟ ังและป รึกษาหารือก ับผู้ตามเสมอ
ง. ผู้นำแบบเน้นความสำเร็จ (Achievement Oriented Leader) หมายถึงผู้นำที่ตั้งเป้าหมายและ
มาตรฐานการท ำงานไว้ส ูง พยายามป รับปรุงการทำงานให้ดีขึ้นเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม ผู้นำแ บบน ี้ก็ม ิได้เน้นในเรื่องงาน
เพียงอ ย่างเดียวเพราะผ ู้นำพ ยายามก ระตุ้นและจูงใจให้ผู้ตามป ฏิบัติง านให้ถ ึงมาตรฐานท ี่ตั้งไว้ด้วย
โปรดสังเกตว่าลักษณะผู้นำทั้ง 4 แบบเป็นพฤติกรรมของผู้นำที่แสดงออกมาเป็นการกระทำ
จริงๆ มิใช่บ ุคลิกของค นเหมือนอย่างท ฤษฎีข องฟิดเลอร์ เฮาส ์แ ละมิทเชลเห็นว่าพ ฤติกรรมผ ู้นำทั้ง 4 แบบเหมาะส ม
กับสถานการณ์ที่แ ตกต่างก ัน
2) ปัจจยั สถานการณ์ ทฤษฎีน ี้ได้เสนอปัจจัยสถานการณ์ไว้ 2 ประเภท คือ (1) คุณลักษณะข องผ ู้ตาม
และ (2) สภาพแวดล้อมท ี่ผู้ต ามเผชิญ
(1) คณุ ลักษณะข องผ ู้ต าม แบ่งอ อกเป็น 3 ลักษณะ คือ
21 พรรณราย ทรัพย์ป ระภา จิตวิทยาอุตสาหกรรม กรุงเทพมหานคร สำนักพิมพ์โอเดียนส โตร์ 2529 หน้า 138
22 Robert J. House and Terrence R. Mitchell “Path–Goal Theory of Leadership.” pp. 81-98.
ลิขสทิ ธขิ์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
