Page 36 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 36
2-34 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
กล่าวง่ายๆ ก็ค ือ อำนาจหน้าที่จ ะไม่ข ึ้นอ ยู่ก ับตำแหน่ง แต่จ ะข ึ้นอยู่กับก ารย อมรับของผู้รับค ำส ั่งไปปฏิบัติ
3. จะต้องม ีการใช้สิ่งจ ูงใจท ั้งท ี่เป็นตัวเงินและไม่ใช่ตัวเงินในการสร้างการย อมรับให้เกิดข ึ้น เพราะบุคคลจะ
สละสิ่งซึ่งท ี่ตนชอบพอและปฏิบัติต ามคำสั่งได้ก ็ต่อเมื่อเห็นว่าผลได้นั้นมีมากกว่าผ ลเสีย
สำหรับในส่วนที่เกี่ยวกับปัญหาด้านโครงสร้างขององค์การ บาร์นาร์ดก็ได้เน้นความสำคัญของการติดต่อ
สื่อสารในอ งค์การ ว่าจ ะเป็นต ัวเชื่อมท ี่ส ำคัญร ะหว่างผ ู้ท ี่ม ีอ ำนาจห น้าที่ในก ารต ัดสินใจ ซึ่งอ ยู่ในต ำแหน่งต ่างๆ ภายใน
โครงสรา้ งอ งคก์ าร นอกจากนยี้ งั ไดเ้ นน้ บ ทบาทข องก ลุม่ อ รปู น ยั (informal group) ที่จะม สี ว่ นช ว่ ยในก ารต ดิ ตอ่ ส ือ่ สาร
ได้ด ้วย38
ผลงานของไซมอน
ไซมอนนั้นมีผลงานเขียนเป็นที่รู้จักกันในหนังสือชื่อ Administrative Behavior ซึ่งผลงานเขียนนี้ได้นำ
เอาความคิดเห็นของบาร์นาร์ดในการมององค์การว่าเป็นโครงสร้างซึ่งประกอบด้วยผู้ทำการตัดสินใจในระดับต่างๆ
มาทบ ทวน
ในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างการยอมรับในหมู่พนักงานเพื่อให้เกิดเป็นความร่วมมือนั้น ไซมอนเห็นด้วยกับ
บาร์นาร์ดว่าเป็นปัญหาใหญ่ของผู้บริหารที่จะต้องแก้ ซึ่งในเรื่องนี้ไซมอนได้ยกเป็นประเด็นเกี่ยวกับการตัดสินใจใน
ระดับส ูงก ว่า จะไม่มผี ลถ ึงพ นักงานท ีเ่ป็นฝ ่ายป ฏิบัตเิลย ถ้าห ากไม่มกี าร ตดิ ต่อส ื่อสารล งม าข ้างล ่าง และไดเ้สนอว ่าการ
ที่จ ะทำให้ก ารตัดสินใจของผ ู้บ ริหารเป็นที่ยอมรับของพนักงานและพ นักงานให้ความร ่วมมือนั้น อาจทำได้ 2 วิธี คือ
1. การใช้อำนาจหน้าที่กับพนักงาน (impose authority)39 การใช้อำนาจหน้าที่ของฝายบริหารนี้เป็นการใช้
อำนาจหน้าที่ในตำแหน่งทำการตัดสินใจและให้พนักงานรับไปปฏิบัติ ดังนั้นจึงต้องมีการใช้สิ่งจูงใจด้านอื่นๆ เช่น
เกียรติยศ เงินเดือน ฐานะ โอกาสในการเลื่อนขั้น ฯลฯ หรือใช้มาตรการในทางลบ เช่น การลงโทษให้ไปปฏิบัติงาน
อื่นท ี่ด ้อยกว่า เป็นต้น
2. การใชว้ ธิ กี ารค วบคมุ ต นเองข องพ นกั งาน (self-control)40 โดยอ งคก์ ารจ ะต อ้ งท ำใหพ้ นกั งานเกดิ ม ที ศั นคติ
ความประพฤติ และจิตใจ ในลักษณะซึ่งจะช่วยให้เขาสามารถตัดสินใจอันเป็นประโยชน์ต่อองค์การ ซึ่งองค์การอาจ
ทำได้โดยการปลูกฝังความร ู้สึกที่เป็นส่วนหนึ่งขององค์การ และการฝึกอบรมเพื่อให้พนักงานที่จะทำการตัดสินใจได้
ด้วยต ัวเอง
สำหรับในส่วนที่เกี่ยวกับโครงสร้างขององค์การนั้น ไซมอนได้มององค์การว่าเป็นโครงข่ายของการตัดสินใจ
ในระดับต่างๆ และเป็นผู้เสนอให้มีการแยกการตัดสินใจที่เป็นกิจวัตรหรือเป็นประจำจากการตัดสินใจที่ต้องอาศัย
ความค ิดส ร้างสรรค์ และเสนอเป็นข ้อส รุปห รือแ นวทางว ่าโครงสร้างอ งค์การป ระเภทใดจ ะใช้ไดด้ ีท ี่สุดก ับก ารต ัดสินใจ
ประเภทใด นอกจากนี้ไซม อนยังเป็นคนแรกที่เสนอให้ม ีการกร ะจาย อำนาจ การตัดสินใจแก่บุคคลที่อยู่ในร ะดับต่างๆ
ด้วย เพราะเขาเห็นว่ามนุษย์ไม่ใช่มนุษย์เศรษฐศาสตร์ซึ่งอาศัยหลักความสมเหตุสมผลมาใช้ในการตัดสินใจเสมอ
แต่มนุษย์เป็นมนุษย์บริหาร (administrative man) ซึ่งมีความรอบรู้อย่างจำกัดในสภาวะแวดล้อมและทางเลือก
ต่างๆ ดังน ั้น จึงจ ะไม่พ ยายามแ สวงหาห นทางท ี่จ ะให้ผ ลต อบแทนส ูงสุดเช่นเดียวก ับม นุษย์ต ามค ติฐ านข องน ักท ฤษฎี
คลาสส ิก แต่มนุษย์ตามคติฐานของไซมอนจะเลือกเอาทางเลือกซึ่งถูกใจและเป็นที่พอใจของตน41 ด้วยเหตุเกี่ยวกับ
ข้อจำกัดข องม นุษย์ตามความคิดของไซม อนนี้ จึงค วรจะต้องม ีการกร ะจาย อำนาจในการต ัดสินใจล งไป
กจิ กรรม 2.2.3
1. จงเปรยี บเทียบค ติฐานเก่ียวก บั ม นษุ ยข์ องเทยเ์ ลอร์ มาโย และไซม อน ว่าแ ตกต่างกันอย่างไร
2. ในการแกป้ ัญหาค วามข ัดแ ยง้ ข องฝ ่ายบริหารนัน้ โฟลเลต็ เสนอแ นวทางแก้อย่างไร
ลขิ สิทธ์ิของมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
