Page 218 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 218
8-52 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
อาหารท ี่เตรียมจ ากภ ายนอกบ ้านได้ อย่างไรก ็ตาม การแ พร่ห ลายข องท างเลือกอ าหารท ี่เป็นป ระโยชน์ต ่อส ุขภาพท ี่ป รุง
ที่บ้านและการกินอ าหารกับค รอบครัวนั้น เกี่ยวข้องกับก ารกินอ าหารท ี่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่า (Neumark-
Sztainer, Wall, Perry, & Story, 2003: อ้างถึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) สิ่งนี้อาจเป็นก ลวิธีที่เป็น
ประโยชนส์ ำหรับผ ูจ้ ัดท ำแ ผนง าน/โครงการ เมื่อพ ิจารณาว ่า การไม่มเีวลาเป็นอ ุปสรรคท ั้งก ารก ินอ าหารเพื่อส ุขภาพแ ละ
การออกก ำลังก าย (Jenkins & Horner, 2005; King et al., 2000: อ้างถ ึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009)
เคล็ดล ับส ำหรับก ารว างแผนก ารซ ื้ออ าหารท ี่ป ระหยัดแ ละเป็นป ระโยชน์ต ่อส ุขภาพ อาหารในค รอบครัวท ี่เตรียมได้ง ่าย
และทักษะการจัดการเวลา อาจน ำรวมเข้าไว้ในแ ผนงาน/โปรแกรมด้วย
เวลาที่ดูโทรทัศน์หรือการใช้คอมพิวเตอร์ (Screen Time) อาจเป็นอุปสรรคต่อการเปลี่ยนแปลงวิถีการ
ดำเนินช ีวิตทั้งท ี่ระดับภายในบ ุคคลและระหว่างบ ุคคล เพราะอ าจเป็นผ ลจ ากป ัจจัยร ะดับนโยบายส าธารณะ เช่น การ
โฆษณาอาหารและการควบคุมสื่อ เป็นต้น เวลาที่ใช้การดูโทรทัศน์ยิ่งมากขึ้นมีความสัมพันธ์กับการชักชวนเด็กให้
บริโภคอ าหารที่โฆษณา เช่น ลูกกวาด อาหารจ านด่วน เครื่องด ื่มที่ใส่น้ำตาลให้มีรสหวาน (Wiecha et al., 2006:
อ้างถ ึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) เป็นต้น และมีพ ฤติกรรมไม่ค่อยออกกำลังท ี่เคลื่อนไหวร่างกาย
เพิ่มขึ้น (Henry J. Kaiser Family Foundation, 2004: อ้างถึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) ดังน ั้น
การเน้นย ้ำก ารแ ทนที่เวลาท ี่ใช้ก ารด ูโทรทัศน์ห รือก ารใช้ค อมพิวเตอร์ด ้วยค วามพ ยายามอ อกแรงท ี่เคลื่อนไหวร ่างกาย
และการช่วยพ่อแม่ในการจัดทำกลวิธีควบคุมปริมาณของการใช้เวลาหน้าจอโทรทัศน์ หรือคอมพิวเตอร์และอิทธิพล
ของการโฆษณา เป็นสิ่งจ ำเป็นอย่างยิ่งในก ารส่งเสริมวิถีก ารดำเนินชีวิตที่ด ีต่อสุขภาพสำหรับค รอบครัว
3. ระดับชุมชน/สถาบัน (Community/Institution Level) ระดับนี้เป็นความสัมพันธ์ทางสถาบัน หรือทาง
องคก์ าร และล กั ษณะส ำคญั ต า่ งๆ เชน่ เพือ่ นบ า้ น สถานท ที่ ำงาน โรงเรยี น (McLeroy et al., 1988: อา้ งถ งึ ใน Fitzgerald
and Spaccarotella, 2009) เป็นต้น เมื่อแ ยกจากระดับบ ุคคล สถานะท างส ังคมเศรษฐกิจ ลักษณะส ำคัญท างส ังคม
เศรษฐกิจของสภาพแวดล้อม (เช่น เพื่อนบ้าน เป็นต้น) มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการกินอาหาร เหตุผลที่แฝงอยู่อาจ
เป็นการมีอยู่ของอ าหารอย่างจำกัด เช่น การมีชั้นวางข องน้อยกว่าการเก็บอ าหารท ี่มีประโยชน์ต่อส ุขภาพ (Horowitz,
Colson, Hebert, & Lancaster, 2004: อ้างถ ึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) และก ารม ีร้านอ าหารจาน
ด่วนม าก (Morland, Wing, Diez Roux, & Poole, 2002: อ้างถ ึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) ในล ะแวก
บ้านท ี่ย ากจนก ว่า บ่อยค รั้งท ี่ก ารเข้าถ ึงก ารข นส่งส ่วนบ ุคคลอ ย่างจ ำกัด (Morland et al., 2002: อ้างถ ึงใน Fitzgerald
and Spaccarotella, 2009) ยังไปจ ำกัดไม่ให้ผ ู้พักอ าศัยเข้าถึงร้านค ้าท ี่ม ีอาหารที่ด ีก ว่าให้เลือก ยิ่งไปกว่านั้นก ารกิน
อาหารบ ่อยค รั้งท ีภ่ ัตตาคารเกี่ยวข้องก ับแ บบแผนอ าหารก ารก ินท ีเ่ป็นป ระโยชนต์ ่อส ุขภาพน ้อยก ว่า ซึ่งม ลี ักษณะส ำคัญ
คือ กินอาหารม ีปริมาณมากกว่าแ ละมีป ริม าณแคลอรี ไขมัน และโซเดียมส ูง (Popkin, Duffey, & Gordon-Larsen,
2005: อ้างถึงใน Fitzgerald and Spaccarotella 2009) ดังนั้น แผนงาน/โปรแกรมที่ม ุ่งเน้นว ิถีทางป ระหยัดในก าร
เตรียมมื้ออาหารเพื่อสุขภาพได้เร็วและการเลือกอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่าการกินอาหารนอกบ้าน จะ
เป็นป ระโยชน์ส ำหรับบุคคล
ลักษณะส ำคัญท างส ังคมแ ละเศรษฐกิจข องล ะแวกบ ้านแ ละส ภาพแ วดล้อมท ี่ส ร้างข ึ้น (Built Environment)
อาจเปน็ อ ปุ สรรคต อ่ ก ารอ อกก ำลงั ก ายด ว้ ยเชน่ ก นั ความป ลอดภยั ในล ะแวกบ า้ น อาณาบ รเิ วณช านเมอื ง (Popkin et al.,
2005: อ้างถึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) ความห นาแ น่นของท ี่พักอาศัยที่ต ่ำก ว่า และลักษณะส ำคัญ
ตามการร ับรู้สภาพแวดล้อมท ี่ก่อสร้างข ึ้น เช่น การขาดค วามด ึงดูดใจ ความย ากลำบากในการเข้าไปสู่แหล่งธุรกิจและ
แหล่งซื้อของ (Saelens, Sallis, Black, & Chen, 2003: อ้างถึงใน Fitzgerald and Spaccarotella, 2009) เป็นต้น
มีร ายงานว ่า เป็นอ ุปสรรคต ่อก ารเป็นห ุ้นส ่วนในช ุมชนแ ละก ารด ำเนินก ารร ะดับน โยบาย เช่น ที่จ อดร ถยนต์ การจ ัดโซน
ลิขสิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
