Page 245 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 245
การติดตามภาวะโภชนาการ 15-11
1.3 การตรวจรา่ งกายท างค ลกิ น กิ (Clinical observation) เช่น
1.3.1 ประวัติสุขภาพและการเจ็บป่วย เช่น ประวัติของน้ำหนักตัว ประวัติทางการแ พทย์ รวมทั้งโรค
เคยเป็นแ ละก ารร ักษา และป ระวัตทิ างโภชนาการ โรคป ระจำต ัว และโรคเรื้อรังท ีส่ ัมพันธก์ ับอ าหาร เช่น โรคอ ้วน ความ
ผิดป กติข องร ะดับไขม ันในเลือด โรคห ัวใจแ ละห ลอดเลือด โรคหลอดเลือดส มอง โรคเบาห วาน โรคค วามด ันโลหิตส ูง
โรคไตแ ละอื่นๆ
ประวัติทางการแ พทย์ (Medical history) ทั้งโรคเฉียบพลันและโรคเรื้อรัง การส ืบค้นโรค การร ักษา
ต่างๆ เช่น ผ่าตัด เคมีบำบัด ยาก ดภ ูมิคุ้มกัน เป็นต้น ยาท ี่ใช้ทั้งที่สั่งโดยแพทย์และท ี่ใช้เอง
ประวัติทางโภชนาการ (Nutrition history) ครอบคลุมถึงการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักตัว หาก
เปลี่ยนแปลงเป็นโดยต ั้งใจห รือไม่ (voluntary หรือ involuarary) รุนแรงม ากน ้อยเพียงใดขึ้นก ับป ริมาณน้ำหนักตัว
ที่เปลี่ยนและระยะเวลาที่เปลี่ยน ความอยากอาหาร ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองในการรับประทานอาหาร
ปริมาณและช นิดอาหารที่ร ับป ระทาน อาการทางระบบท างเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท ้อง ท้องเสีย ฯลฯ ที่
อาจม ีผ ลต ่อก ารก ินอ าหาร การใช้ผ ลิตภัณฑ์เสริมอ าหาร วิตามิน เกลือแร่ ประวัติการแพ้อ าหารห รือร ับป ระทานอ าหาร
ชนิดใดช นิดห นึ่งไม่ได้ด ้วยเหตุผลใด ทั้งนี้ เพื่อช ่วยในก ารว ิเคราะห์ส าเหตุท ี่ท ำให้เกิดท ุพโภชนาการว ่าม ีส าเหตุม าจ าก
การรับประทาน หรือการย่อยและก ารดูดซ ึมสารอ าหาร
การประเมินน ้ำหนักที่เปลี่ยนแปลงไป (Percentage of weight change) คำนวณได้ ดังนี้
ร้อยละของน้ำห นักที่เปลี่ยนแปลงไป (% weight change) = น้ำห นักป กนต้ำหิข นอักงรป่ากงกตาิขยอง—ร ่านง้ำกหานยักปัจจุบัน × 100
การแ ปลผ ลก ารเปลี่ยนแปลงของน้ำห นัก ทำได้ ดังนี้
ชว่ งเวลา ร้อยละของนำ้ หนกั ตัวเปลย่ี นแปลงอย่างมนี ยั สำคญั ร้อยละของน้ำหนกั ตวั เปล่ยี นแปลงขัน้ รุนแรง
(% Significant weight loss) (% Severe weight loss)
1 สัปดาห์ 1-2 >2
1 เดือน 5 >5
3 เดือน 7.5 >7.5
6 เดือน 10 >10
ท่ีมา: วันทนีย์ เกรียงสินย ศ 2548: 110
1.3.2 วัดค วามด นั โลหติ
1.3.3 ยาท มี่ ผี ลต อ่ ก ารใหโ้ ภชนบ ำบดั เช่น ยาล ดร ะดับไขม ันในเลือด ยาล ดค วามด ันโลหิต ยาเบาห วาน
เป็นต้น
1.4 การป ระเมนิ อ าหารท บ่ี รโิ ภค (Dietary assessment) ไดแ้ ก่ การซ ักป ระวัตกิ ารร บั ป ระทานอ าหาร เปน็ ข ้อมูล
เบื้องต ้นท ี่สำคัญท ี่ท ำให้ทราบว่า ผู้ป ่วยกินอาหารได้เหมาะส มห รือไม่ทั้งป ริมาณและคุณภาพ รวมถึงบริโภคน ิสัยและ
แบบแผนการกินอ าหารด้วย วิธีก ารประเมินชนิดแ ละปริมาณอาหารท ี่ก ิน ทำได้ห ลายว ิธี เช่น
- การซักป ระวัติอาหารที่ก ินย้อนหลัง 24 ชั่วโมง (24-hour recall)
- การจดอาหารที่ก ินใน 24 ชั่วโมง (food records)
- การซักค วามถี่ของอาหารท ี่กิน (food frequency questionnaire)
ลิขสทิ ธิ์ของมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
