Page 28 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 28
2-26 อาหารและโภชนบำบัด
ตารางท ่ี 2.16 (ตอ่ )
หมวดอาหาร ปริมาณ โปรตีน ไขมนั คาร์โบไฮเดรต พลงั งาน
(1 สว่ น) (กรัม) (กรมั ) (กรัม) (กิโลแคลอรี)
3. หมวดผลไม้
ผลไม้ ดังตาราง 2.8 - - 15 60
4. หมวดธญั พืช
ข้าว แป้ง ดังตาราง 2.9 2 - 18 80
5. หมวดเนอื้ สัตว์
เนื้อไขมันต่ำมาก 30 กรัม 7 0-1 - 35
เนื้อไขมันต่ำ 30 กรัม 7 3 - 55
เนื้อไขมันปานกลาง 30 กรัม 7 5 - 75
เนื้อไขมันสูง 30 กรัม 7 8 - 100
6. หมวดไขมัน
ไขมัน น้ำมัน 1 ช้อนชา - 5 - 45
ที่มา: สมาคมนักก ำหนดอาหารแห่งป ระเทศไทย
นอกจากหมวดอาหารดังกล่าวในตารางที่ 2.16 ข้างต้นแล้วยังมีน้ำตาลที่ให้คาร์โบไฮเดรตและพลังงาน แต่
ไม่ใ ห้โ ปรตีนและไ ขมัน
น้ำตาล 1 ส่วน หรือ 1 ช้อนช า ให้ค าร์โบไฮเดรต 5 กรัม และให้พลังงาน 20 กิโลแคลอรี
ตารางค ุณค่าอาหารข องอาหารท ั้ง 6 หมวดในปริมาณตาม “ส่วน” ของอาหารในแต่ละหมวดมีความสำคัญ
มากต่อการนำไปใช้ในการคำนวณการกำหนดอาหารแลกเปลี่ยนต่อไป ดังนั้น จึงควรทำความเข้าใจ และสร้างความ
คุ้นเคยก ับปริมาณ และข นาดของอ าหารใน 1 ส่วนที่ปรากฏในอาหารแ ต่ละห มวด สามารถใช้เป็นห ลักในการค ำนวณ
หาป ริมาณพลังงาน และสารอาหารท ี่จ ะจัดให้ผ ู้ป ่วยได้
อาจกล่าวได้ว่า รายการอาหารแลกเปลี่ยนของอาหารทั้ง 6 หมวด มีประโยชน์สำหรับผู้ป่วย ในการเลือก
ร ับป ระทานอ าหาร เนื่องจากอาหารในหมวดเดียวกันในจำนวนส่วนที่เท่าก ันให้พ ลังงานแ ละสารอาหารเท่ากันหรือใกล้
เคียงก นั จึงส ามารถเลือกร บั ป ระทานแ ทนก นั ได้ เชน่ หากต ้องการร บั ป ระทานข นมปังแ ทนข า้ ว กต็ อ้ งร ับป ระทานข นมปัง
1 ส่วน ซึ่งหนักประมาณ 25 กรัม จะได้พ ลังงานแ ละสารอาหารเท่ากับข ้าว 1 ส่วนหรือข้าว 1 ทัพพี เป็นต้น รายการ
อาหารแลกเปลี่ยนจ ึงช ่วยให้ผ ู้ป ่วยไม่ต ้องร ับป ระทานอ าหารจ ำเจ เพราะสามารถป รับอาหารในหมวดเดียวกันได้ โดย
ใช้ห ลักการคำนวณอ าหารแลกเปลี่ยนที่จ ะกล่าวในรายล ะเอียดต่อไป
ลขิ สทิ ธิข์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
