Page 37 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 37
รายการอาหารแลกเปลี่ยน 2-35
ตารางท่ี 2.19 การจดั ส ่วนอ าหารแ ละพลงั งานท กี่ ำหนดใหไ้ ด้ร บั ใน 1 วันในร ายการอาหารแ ลกเปลี่ยน
หมวดอาหาร สว่ น* โปรตีน ไขมนั คารโ์ บไฮเดรต พลงั งาน
(กรัม) (กรัม) (กรมั )
150
นม (ธรรมดา) 18 8 12 150
180
ผัก ข. 6 12 - 30 720
220
ผลไม้ 3- - 45 360
1,780
ธัญพืช (ข้าว แป้ง) 9 18 - 162
เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ 4 28 12 -
น้ำมัน 8 - 40 -
รวม 66 60 249
* จำนวน “ส่วน” ได้จ ากการกำหนดส่วนอ าหารหมวดที่ให้ค าร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันข้างต้น
จากต ารางท ี่ 2.19 พลังงานท ีค่ ำนวณค ือ 1,780 กิโลแ คลอรี ซึ่งใกลเ้คียงก ับท ีแ่ พทยก์ ำหนดไวใ้หไ้ดร้ ับพ ลังงาน
1,800 กิโลแคลอรีต ่อว ัน เช่นเดียวก ับป ริมาณสารอ าหารโปรตีน 66 กรัม ไขม ัน 60 กรัม และค าร์โบไฮเดรต 249 กรัม
ซึ่งใกล้เคียงก ับที่แ พทย์กำหนดจากสัดส่วนก ารกระจ ายข องพ ลังงาน
จากการกำหนดส่วนอาหารในหมวดดังกล่าวจะเห็นว่า ไม่สามารถคิดสารอาหารได้ลงตัวตรงตามที่แพทย์
กำหนดให้ท ุกค รั้ง แต่ค วรค ำนวณให้ได้ใกล้เคียงที่สุด โดยมีข ้อควรร ะวังไม่ควรให้ค่าผ ันแปรของพลังงานเกิน + 30
กิโลแคลอรี หมายถ ึง ถ้าแพทย์ก ำหนดพ ลังงาน 1,800 กิโลแ คลอรี ผลการค ำนวณควรอยู่ระหว่าง 1,800 + 30 นั่นคือ
อยู่ระหว่าง 1,800 – 30 ถึง 1,800 + 30 คือ ระหว่าง 1,770 ถึง 1,830 กิโลแ คลอรี จากการค ำนวณข้างต้อนได้พ ลังงาน
เท่ากับ 1,780 กิโลแ คลอรี แสดงว ่าเป็นค่าที่ใกล้เคียงกับที่กำหนดไว้
สำหรับสารอ าหารไม่ควรเกิน ± 3 ถึง ± 5 เช่น โปรตีนที่แ พทย์กำหนดเท่ากับ 67.5 กรัม คำนวณได้ควรอยู่ใน
ช่วง 67.5 ± 3 คือร ะหว่าง 64.5 ถึง 70.5 กรัม เป็นต้น ซึ่งจากการค ำนวณได้โปรตีนเท่ากับ 66 กรัม แสดงว ่าเป็นค่าที่
ใกล้เคียงท ี่กำหนดไว้
หมายเหต:ุ เกี่ยวก ับการบริโภคน้ำตาล
ในการคำนวณและกำหนดส่วนอาหารในตัวอย่างข้างต้นนี้ไม่มีการคำนวณน้ำตาล เพราะรายการอาหาร
แลกเปลี่ยนท ี่น ำม าใช้เป็นร ายการอ าหารแ ลกเปลี่ยนส ำหรับค ำนวณอ าหารผ ู้ป ่วยโรคเบาห วาน และผ ู้ป ่วยท ี่ต ้องการลด
น้ำห นักจึงต้องจ ำกัดห รือพ ยายามงดก ารใช้น ้ำตาลในอ าหาร
ในกรณีมีการบริโภคน้ำตาล เช่น กรณีที่ผู้ป่วยทั่วไปที่ไม่จำเป็นต้องจำกัดน้ำตาล ก็สามารถดัดแปลง
การค ำนวณโดยน ำน้ำตาลม าก ำหนดส ่วนของอ าหารได้ด้วยคือ น้ำตาล 1 ส่วน หนัก 5 กรัม ปริมาณเท่ากับ 1 ช้อนชา
ให้พ ลังงาน 20 กิโลแ คลอรี
หมวดน้ำตาล 1 ส่วนให้คาร์โบไฮเดรต 5 กรัม และให้พ ลังงาน 20 กิโลแคลอรี
ตามค ำแนะนำอ าหารเพื่อสุขภาพไม่ค วรบริโภคน ้ำตาลเกิน 6 ช้อนชาต่อวัน
ลิขสิทธ์ิของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
