Page 49 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 49
รายการอาหารแลกเปลี่ยน 2-47
อาหารจ ำพวกข ้าว แป้ง เผือก มัน ถั่วเมล็ดแ ห้งต ่างๆ เส้นก ๋วยเตี๋ยว บะหมี่ ขนมปัง หรือม ักกะโรน ี ลดอ าหารท ี่
มีไขม ันส ูง เช่น เนื้อส ัตว์ต ิดหนัง ติดม ัน อาหารทอด กะทิ เนย และมาย องเนส ผักประเภทห ัว ที่มีป ริมาณแ ป้งม าก เช่น
ฟักทอง หัวผักก าด หัวปลี ถั่วงอกห ัวโต ผลไม้ท ี่ม ีรสหวานป านก ลาง เช่น ส้ม เงาะ แตงโม มะละกอ กล้วย เป็นต้น
กลุ่มที่ 3 สามารถรับประทานได้ในปริมาณมาก ได้แก่ ผักทุกชนิด ยกเว้นผักที่อยู่ในหมวด ข สัดส่วนการ
กร ะจายพ ลังงานจำเป็นในการว างแผนให้เหมาะสมกับผ ู้ท ี่เป็นเบาห วานแ ต่ละบ ุคคล
ตารางท ่ี 2.23 ข้อแ นะนำในการจัดอาหารในผปู้ ่วยเบาหวาน
สารอาหาร ปริมาณ (%) ข้อแนะนำ
คาร์โบไฮเดรต 45-55
ผู้ป่วยเบาหวานควรเน้นกินอาหารจำพวกธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง แป้ง และ
โปรตีน 15-20 ผลไม้ สำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานและมีโรคไตร่วมด้วย ควรเลือกข้าวเจ้า และ
ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากข้าวเจ้า โดยเป็นข้าวขาว และไม่ควรทานข้าวไม่ขัดสี เช่น
ไขมัน 20-30 ข้าวกล้อง เมื่อมีปริมาณโซเดียม และฟอสฟอรัสสูง ปริมาณใยอาหาร 20-30 กรัม
ผู้ป่วยเบาหวานได้รับทั้งโปรตีนจากพืชและสัตว์ กรณีผู้ที่เป็นเบาหวานและมี
โรคไตร่วมด้วยควรจำกัดปริมาณโปรตีนน้อยกว่าร้อยละ 10 ของพลังงานรวม
หรือ 0.4-0.6 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน สำหรับผู้ที่ยังไม่ได้ล้างไต
และ 1-1-.2 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวันสำหรับผู้ที่ล้างไตโดยใช้
เครื่องฟอกไตเทียม และเน้นโปรตีนจากสัตว์มากกว่า 50-60%
ผู้ป่วยเบาหวานควรหลีกเลี่ยงไขมันทรานซ์ (ไขมันที่แปลสภาพจากของเหลวเป็น
ของแข็ง เช่น เนยเทียม) ควรบริโภคไขมันอิ่มตัวน้อยกว่า 7% กรดไขมันไม่อิ่มตัว
หลายตำแหน่ง 10% จากพลังงานรวม กรดไขมันไม่อิ่มตัวตำแหน่งเดียว 20%
โคเลสเตอรอลน้อยกว่า 300 มิลลิกรัมหรือน้อยกว่า 200 มิลลิกรัมในผู้ที่
โคเลสเตอรอลในเลือดสูง
กรดไ ขม ันอ ิ่มต ัว มผี ลในก ารเพิ่มโคเลสเตอรอลในเลือด ทำใหเ้พิ่มค วามเสี่ยงต ่อก ารเกิดโรคห ัวใจ ไขม ันช นิด
นี้มีม ากในไขม ันจ ากส ัตว์ นมท ี่ม ีไขม ันเต็มส ่วน กะทิ ซึ่งผ ู้ท ี่เป็นโรคเบาห วาน จะม ีค วามเสี่ยงต ่อก ารม ีโคเลสเตอรอลใน
เลือดสูงมากกว่าผู้ท ี่ไม่เป็นโรคเบาหวาน
กรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่ง มีผลในการลดโคเลสเตอรอลรวมทั้ง HDL-C (โคเลสเตอรอลชนิดดี)
และ LDL-C (โคเลสเตอรอลชนิดไม่ดี) กรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่งพบมากในไขมันที่ได้จากพืช เช่น น้ำมัน
ถั่วเหลือง น้ำมันด อกทานตะวัน
กรดไ ขม นั ไ มอ่ ิม่ ต วั ต ำแหนง่ เดยี ว มผี ลในก ารล ดโคเลสเตอรอลร วมแ ละ LDL-C (โคเลสเตอรอลชนดิ ไมด่ )ี แต่
ไม่ลด HDL-C (โคเลสเตอรอลชนิดดี) กรดไขมันไม่อิ่มตัวต ำแหน่งเดียวพบม ากในน ้ำมันมะกอก น้ำมันร ำข้าว น้ำมัน
ถั่วล ิสง และถั่วเปลือกแ ข็ง
6. การจดั อ าหารในระดบั พลงั งานแ ละส มดลุ พ ลงั งานท กี่ ำหนด
การจ ัดส ัดส่วนอ าหารส ามารถเปลี่ยนแปลงได้ต ามบ ริโภคน ิสัยแ ต่ร วมพ ลังงานจ ากอ าหาร 5 หมู่ แล้วต ้องเป็น
ไปตามท ี่ก ำหนด ตัวอย่างต ่อไปนี้เป็นการแบ่งส ัดส่วนโดยไม่ดื่มนม
ลิขสิทธิ์ของมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
