Page 259 - สังคมโลก
P. 259
ขบวนการเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมในสังคมโลก 10-19
ชว่ งท สี่ าม การจ ดั อ งคก์ าร (organization) เป็นการจ ัดอ งค์การแ ละโครงสร้าง เช่น สถานท ี่ต ั้ง การบ ังคับ
บัญชา การวางแผนก ำลังค น กิจกรรม งบป ระมาณ เป็นต้น
ชว่ งท ส่ี ่ี การส รา้ งค วามเปน็ ส ถาบนั (institutionalization) เป็นการเปลี่ยนแปลงจ ากอ งคก์ ารใหก้ ลายเปน็
สถาบันทางสังคม มีค วามต่อเนื่อง มีความเป็นป ึกแผ่น มีความส ามารถในก ารปรับตัว เป็นต้น
ชว่ งท ห่ี า้ ชว่ งก ารถ ดถอยข องอ งคก์ ารแ ละค วามเปน็ ไปไดใ้ นก ารฟ นื้ ก ลบั ม าข องอ งคก์ าร (organizational
decline and possible resurgence) เป็นการเปลี่ยนแปลงท ี่ส ำคัญ เพื่อให้ข บวนการเคลื่อนไหวภ าคป ระชาส ังคมไปส ู่ก าร
สิ้นสุดห รือดำรงอ ยู่ได้อย่างต ่อเนื่องในส ังคม
ขบวนการเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมจึงมีความแตกต่างจากองค์กรหรือสถาบันทางสังคมในการรวมกลุ่ม
อื่น ที่ส ำคัญ คือ กลุ่มผ ลป ระโยชน์ (Interest group) ที่เป็นการร วมก ลุ่มเพราะม ีผ ลป ระโยชน์ร ่วม หากเป็นกล ุ่มก ดดัน
(Pressure group) เป็นการรวมกลุ่มเพราะมีอุดมการณ์ร ่วม หากเป็นป ระชาสังคม (civil society) เป็นการร วมก ลุ่ม
เพราะมีค วามร ู้สึกร่วมในการเป็นเจ้าของ (sense of belonging) แต่ห ากเป็นข บวนการเคลื่อนไหวภาคประชาส ังคม
เป็นการร วมก ลุ่มเพราะก ารนำส ังคม วัฒนธรรม ศาสนา ความเชื่อ หรืออ งค์ป ระกอบใดอ งค์ป ระกอบห นึ่งท างส ังคมเข้า
มาเป็นห ลักส ำคัญในก ารร วมก ลุ่ม และแ ตกต ่างพ รรคการเมืองเพราะเป็นการร วมก ลุ่มข องบ ุคคลท ี่ม ีว ัตถุประสงค์เพื่อ
ช่วงช ิงอ ำนาจร ัฐอ ย่างช อบธ รรมท ำให้บ ุคคลในส ังกัดพ รรคการเมืองต ้องล งส มัครร ับเลือกต ั้ง แต่ข บวนการเคลื่อนไหว
ภาคป ระชาสังคมต ้องการค รอบงำ ต่อต้าน สนับสนุน การเปลี่ยนแปลง
สังคมโดยที่อ าจผ ่านร ัฐหรือไม่ก ็ได้ ขบวนการเคลื่อนไหวภาคประชาส ังคมจึงอาจเป็นเครื่องมือทางการเมือง
ของพรรคการเมือง เช่น พรรคคอมมิวนิสต์หรือพรรคนาซีในการเผยแพร่อุดมการณ์ทั้งภายในประเทศและระหว่าง
ประเทศ เป็นต้น
กจิ กรรม 10.1.2
ขบวนการเคล่อื นไหวภ าคประชาส งั คมม ีค วามแ ตกตา่ งจากการร วมกลมุ่ แบบ อนื่ ๆ อยา่ งไร
แนวต อบก ิจกรรม 10.1.2
ขบวนการเคลอื่ นไหวภ าคป ระชาส งั คมม คี วามแ ตกต า่ งจ ากอ งคก์ รห รอื ส ถาบนั ท างส งั คมในก ารร วมก ลมุ่
อื่น ท่สี ำคัญ คอื กลุ่มผ ลประโยชน์ (Interest group) ท่ีเป็นการร วมก ลุ่มเพราะมีผ ลประโยชน์ร่วม หากเปน็ กล ุ่ม
กดดนั (Pressure group) เป็นการร วมกลุ่มเพราะมอี ุดมการณ์รว่ ม หากเปน็ ประชาส ังคม (civil society) เป็นการ
รวมกลุ่มเพราะมีความรู้สึกร่วมในการเป็นเจ้าของ (sense of belonging) แต่หากเป็นขบวนการเคลื่อนไหวภาค
ประชาส งั คมเปน็ การร วมก ลมุ่ เพราะก ารนำส งั คม วฒั นธรรม ศาสนา ความเชอ่ื หรอื อ งคป์ ระกอบใดอ งคป์ ระกอบ
หน่ึงทางสังคมเข้ามาเป็นหลักสำคัญในการรวมกลุ่ม และแตกต่างพรรคการเมืองเพราะเป็นการรวมกลุ่มของ
บุคคลท ่มี วี ตั ถปุ ระสงคเ์พ่อื ช ว่ งชิงอ ำนาจร ัฐอยา่ งช อบธ รรมท ำใหบ้ คุ คลในส งั กัดพ รรคการเมอื งต อ้ งลงสมัครรบั
เลือกต ัง้ แต่ขบวนการเคล่อื นไหวภาคประชาส งั คมต้องการค รอบงำ ตอ่ ตา้ น สนับสนุน การเปลย่ี นแปลงส งั คม
โดยทอี่ าจผ า่ นร ฐั ห รือไม่กไ็ ด้
ลขิ สิทธ์ขิ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
