Page 71 - สังคมโลก
P. 71
จักรวรรดินิยม 6-31
สิ่งที่มีส่วนช่วยสนับสนุนการขยายตัวของจักรวรรดินิยมอเมริกาก็คือ การปรับขยายลัทธิมอนโรใน ค.ศ.
1905 ที่เรียกกันวา่ “Roosevelt Corollary” โดยประธานาธิบดีธีโอดอร์ รูสเวลท์ (Theodore Roosevelt, 1858-1919)
ดำ�รงตำ�แหน่งระหว่าง ค.ศ.1901-1909 เพื่อให้ครอบคลุมสิทธิของสหรัฐอเมริกาในการเข้าแทรกแซงเพื่อสร้าง
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ อันอาจเกิดขึ้นจากการกู้ยืนระหว่างประเทศ โดยเฉพาะจากอังกฤษและฝรั่งเศสของรัฐย่าน
แคริบเบียนและอเมริกากลาง โดยมุ่งหวังในการกันอังกฤษและฝรั่งเศสให้ออกห่างจากภูมิภาคดังกล่าว สิ่งที่ยากจะ
หลีกเลี่ยงก็คือ ความไม่พอใจสหรัฐอเมริกาที่เพิ่มสูงขึ้นในอเมริกากลาง96
กจิ กรรม 6.2.1
จงอธิบายลักษณะการเกิดจักรวรรดินิยมใหม่ และความสัมพันธ์กับการเข้าแย่งชิงพื้นท่ีในแอฟริกา
(scramble for Africa)
แนวตอบกิจกรรม 6.2.1
จักรวรรดินิยมใหม่ เป็นแนวทางการรวมศูนย์อำ�นาจทางการปกครองของประเทศเจ้าอาณานิคมท่ี
ชาติตะวันตกรวมถึงญี่ปุ่นนิยมใช้ต้ังแต่ช่วงปลายศตวรรษท่ี 19 เพราะการขยายตัวของกระบวนการทำ�ให้เป็น
อตุ สาหกรรม (industrialisation) ไม่เพียงจะเรง่ การพฒั นาเทคโนโลยที างทหารและคมนาคมขนสง่ ซ่งึ จ�ำ เป็นต่อ
การดแู ลและควบคมุ จกั รวรรดิ แตย่ งั ชว่ ยเรอ่ื งการขยายฐานทางเศรษฐกจิ ทำ�ใหเ้ กดิ ผลประโยชนม์ หาศาลซง่ึ น�ำ ไป
สคู่ วามขดั แยง้ มากมาย อนั เปน็ เหตแุ หง่ ความไมส่ งบ จนรฐั ศนู ยก์ ลางอ�ำ นาจตอ้ งใชม้ าตรการทางทหารเขา้ ควบคมุ
ผลก็คือ เกิดการปะทะรุนแรงกนั ในหลายพืน้ ท่ี เชน่ ทวีปแอฟรกิ า อินเดีย และจีน
96 โดยมุ่งหวังในการกันอังกฤษและฝรั่งเศสให้ออกห่างจากภูมิภาคดังกล่าว สิ่งที่ยากจะหลีกเลี่ยงก็คือ ความไม่พอใจสหรัฐอเมริกาที่เพิ่ม
สูงขึ้นในอเมริกากลาง เช่น กรณีการปฏิวัติเม็กซิโก (the Mexican Revolution 1910) เพื่อต่อต้านรัฐบาลนายพลปอร์ฟิริโอ ไดอาซ (Porfirio Dìaz
1830-1915) ซึ่งดำ�รงตำ�แหน่งมายาวนาน (1876-1910) และได้รับเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากลุ่มเคลื่อนไหวต่างๆ อาทิ กลุ่มเสรีนิยมสังคมนิยม ซึ่ง
คล้อยตามความต้องการของสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นผู้ลงทุนรายใหญ่ในเม็กซิโกที่ระดับมูลค่า 400 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จากมูลค่าการลงทุนตา่ งประเทศ
ทั้งหมด 600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ศึกษาเพิ่มเติมที่ Tony Smith. (1981). op, cit., pp. 146-147, 153, Jonathan Hardt. (2008). op, cit., p. 208,
http://enwikipedia.org/wiki/Spanish%E2%80%93American_War accessed on 28 October 2553 and at http://en.wikipedia.org/
wiki/Roosevelt_Corollary, http://en.wikipedia.org/wiki/Theodore_Roosevelt, http://en.wikipedia.org/wiki/Mexican_Revolution,
http://en.wikipedia.org/wiki/Porfirio_Diaz accessed on 8 November 2010
ลขิ สิทธิข์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
