Page 97 - สังคมโลก

จักรวรรดินิยม 6-57
สหรัฐอเมริกาหันมาเน้นบทบาทด้านการทหารอีกครั้ง หลังเกิดเหตุการณ์วินาศกรรมตึกแฝด (Twin Tower)
ในนิวยอร์ก มหานครอันเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจและการเงินของเสรีนิยมตะวันตก และเพนตากอน ที่ทำ�การฝ่าย
กลาโหมของสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 11 กันยายน ค.ศ. 2001 (September 11 or 9/11 Incidence) เหตุการณ์นี้
ยิ่งเร่งให้เกิดคำ�ถามว่า ค่านิยมที่สหรัฐอเมริกายึดถืออันเป็นแกนหลักในการขยายจักรวรรดิอเมริกามีความเหมาะสม
หรือไม่197 เพราะกลุ่มก่อการร้ายมากมายหยิบยกประเด็นนี้มาเป็นชนวนในการก่อการ ไม่เพียงเท่านั้นการกลับเข้าไป
มีบทบาททางทหารในตะวันออกกลางของสหรัฐอเมริกาในช่วงศตวรรษที่ 21 ก็ดูจะไม่สู้ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่ม
พันธมิตรเหมือนเช่นเคย กอปรกับปัญหาทางเศรษฐกิจจากภาวะทางการเงินและสินเชื่อที่รุมเร้าในโลกตะวันตก ที่มี
จุดเริ่มมาจากความอ่อนแอทางการเงินและธนาคารจากการปล่อยกู้สินเชื่อด้อยสภาพ (sub-prime credit) มากจน
ก่อปัญหาในวงกว้าง198 ทำ�ให้ความน่าเชื่อถือของอเมริกาด้อยลงมาก จนเกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่า ฤๅศตวรรษแห่ง
สหรัฐอเมริกาจะผ่านพ้นไปแล้ว

กิจกรรม 6.3.1
จงอธิบายการเปลี่ยนแปลงจักรวรรดิอเมริกาในกระแสโลกาภิวัตน์ ที่มีมิติเศรษฐกิจเป็นตัวผลักดันนับ

ต้ังแตท่ ศวรรษ 1960
แนวตอบกิจกรรม 6.3.1

ทศวรรษ 1960-1970 เป็นจุดเริ่มของความเปลี่ยนแปลงของสหรัฐอเมริกาไม่ว่าจะเป็นการพ่ายแพ้ใน
เวียดนาม การประกาศหลักการนิกสัน ไปจนถึงการถอนตัวจากระบบเบรตตันวู้ดส์ มิติด้านเศรษฐกิจมีบทบาท
มากข้นึ ในชว่ งท่ยี โุ รปตะวันตกและญ่ีป่นุ ฟื้นตัวเต็มที่ ขณะท่ีสหรัฐอเมริกากลบั ถดถอย ในยุคน้บี รรษัทข้ามชาติ
และการทำ�ธุรกรรมนอกประเทศ ช่วยให้เศรษฐกิจโลกยิ่งผันผวนโดยเฉพาะเม่ือต้องเผชิญกับวิกฤตการณ์ราคา
นาํ้ มนั ภาวะเชน่ นก้ี ระตนุ้ ใหส้ หรฐั อเมรกิ าทบทวนทง้ั นโยบายตา่ งประเทศและเศรษฐกจิ ในลกั ษณะทเี่ นน้ นโยบาย
แขง็ กรา้ วทางทหารดว้ ยการเขา้ ไปท�ำ สงครามในหลายพนื้ ท่ี แมจ้ ะมกี ารเปลย่ี นแปลงนโยบายไปเนน้ ปญั หาภายใน
ประเทศอยู่บ้าง แต่สหรัฐอเมริกากลับมาเน้นการดำ�เนินนโยบายดังกล่าวอีกคร้ัง หลังเกิดเหตุวินาศกรรมใน
สหรัฐอเมริกาเมื่อวันท่ี 11 กันยายน ค.ศ. 2001 ส่ิงท่ีแตกต่างไปจากเดิมก็คือ การรุกเข้าอิรักและอัฟกานิสถาน
ในครั้งนี้ได้รับเสียงสนับสนุนน้อยกว่าในอดีต จึงเกิดการต้ังคำ�ถามขึ้นมา สถานการณ์ครองความเป็นเจ้าของ
สหรฐั อเมริกาคงถงึ คราวต้องเปลยี่ นแปลง

197 วรารัก เฉลิมพนั ธุศกั ดิ์ (2544) “ทวิลักษณข์ องโลกาภวิ ตั น์: The Janus faces of globalization,” 19 ปี รัฐศาสตร์ มสธ. รวมบทความ
วิชาการทางรัฐศาสตร์ กรุงเทพมหานคร พิมพ์อักษร (2545) “11 กันยายน 2544 วันถล่มเวิล์ดเทรด: บทเรียนของสหรัฐอเมริกากับคำ�ถามที่น่า
สนใจ” 20 ปี รัฐศาสตร์ มสธ. รวมบทความวิชาการทางรัฐศาสตร์ กรุงเทพมหานคร พิมพ์อักษร
198 วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์ (2552) “จาก ดาวอส สู่ ลอนดอน: คำ�ถามที่ไร้คำ�ตอบต่อการก่อตัวของวิกฤตเศรษฐกิจโลก (บันทึกการศึกษา
จากแนวทางแบบ Gramsci และการศึกษาชนชั้นนำ�)” 27 ปี รัฐศาสตร์ มสธ. รวมบทความทางวิชาการรัฐศาสตร์ กรุงเทพมหานคร พิมพ์อักษร

ลิขสทิ ธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช