Page 26 - การผลิตสัตว์
P. 26
8-24 การผลิตสัตว์
3. การจ ัดการแ ม่โคร ะยะค ลอด
ก่อนถึงกำหนดแม่โคคลอดประมาณ 1 สัปดาห์ ควรแยกแม่โคให้อยู่ในคอกที่สะอาด มีฟางหรือหญ้า
แห้งรอง หากปล่อยเลี้ยงในแปลงหญ้า แปลงหญ้าต้องสะอาดและสามารถดูแลได้ง่าย ปกติแม่โคจะตั้งท้องเฉลี่ย
282 วัน (274-291 วัน) เช่นเดียวกับโคนม ถ้าเลยกำหนดคลอดแล้ว 10 วัน และแม่โคยังไม่คลอดต้องสังเกตและ
ดูแลอย่างใกล้ชิด ลูกโคที่คลอดปกติจะเอาเท้าหน้าโผล่หลุดออกมาก่อน แล้วตามด้วยจมูก ปาก หัว ซึ่งอยู่ระหว่าง
ขาหน้า 2 ขา ที่โผล่ออกมาในลักษณะพุ่งออกมา การคลอดท่าอื่นนอกจากนี้เป็นการคลอดที่ผิดปกติอาจต้องให้
ความช่วยเหลือ ควรให้สัตวแพทย์หรือผู้ที่มีความรู้ความชำนาญเป็นผู้ช่วยคลอด แม่โคส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้อง
ช่วยในการคลอด ผู้ช่วยเหลือควรอยู่ห่างๆ ไม่ควรรบกวนแม่โค แม่โคควรคลอดลูกออกมาภายใน 2 ชั่วโมงหลัง
จากท ี่ถุงน ้ำคร่ำปรากฏออกม า หากช ้าก ว่านี้ควรให้การช ่วยเหลือ หากไม่ค ลอดภายใน 4 ชั่วโมง ลูกจ ะตาย หลังจ าก
คลอดลูก 8-12 ชั่วโมง ถ้ารกยังไม่ห ลุดออกม าแสดงว ่าร กค้าง ต้องให้ส ัตวแพทย์ม าล ้วงอ อกและร ักษา ซึ่งรายละเอียด
ในการจ ัดการแม่โคในระยะค ลอดและการช ่วยเหลือจะเหมือนก ับโคนมซึ่งได้กล่าวไว้แล้วในห น่วยที่ 7 ตอนที่ 7.2
กจิ กรรม 8.1.2
จงอธบิ ายก ารจดั การพ่อแ มพ่ ันธโุ์คเนอื้
แนวต อบกจิ กรรม 8.1.2
การจัดการพอ่ แมพ่ นั ธุ์โคเน้ือ สรุปได้ด ังนี้ (ดรู ายละเอยี ดในเร่ืองท ่ี 8.1.2)
การคัดเลอื กพอ่ แมพ่ ันธ ุ์ พ่อพ ันธ์ุอายุ 2-8 ปี แมพ่ นั ธุ์อายุ 18-24 เดอื น
ตรวจจ บั สัด (ทุก 21 วนั ) หากเปน็ สดั ท ำการผสมห ลังจากแสดงอาการ
6 ชม. พบเช้าผสมเย็น พบเยน็ ผสมเชา้
ผสมพ ันธ ุ์ ปล่อยพอ่ พันธ์ุคุมฝ ูง
จูงผสม
ผสมเทยี ม
ตรวจก ารตัง้ ท้อง ตรวจก ารกลับส ัดหลงั ผ สม 21 วัน
ลว้ งต รวจการตง้ั ท ้อง
ตรวจหาระดบั ฮอรโ์ มนในเลอื ด/หอ้ งป ฏบิ ัตกิ าร
แมโ่ คอ ุ้มท ้อง จดั การให้โคได้รบั อาหารคณุ ภาพดอี ยา่ งเพียงพ อ
ให้การดแู ลอย่างด โีดยเฉพาะช่วง 3 เดอื นส ุดทา้ ยกอ่ นค ลอด
กอ่ นค ลอด 1 สัปดาห ์ แยกแ มโ่ คเลีย้ งในคอกท สี่ ะอาดเพ่อื ด ูแลได้อย่างใกลช้ ิด
คลอด เฝา้ ส งั เกตอ าการผิดป กติจากการคลอด
หากพ บค วามผิดปกตคิ วรช ่วยเหลอื
ลขิ สทิ ธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช
