Page 28 - การผลิตสัตว์
P. 28
8-26 การผลิตสัตว์
จนแ มโ่ คค ลอดล ูกต วั ใหมอ่ าจส ่งผ ลเสีย ท ำใหแ้ มโ่ คข ณะอ ุม้ ท ้องใกลค้ ลอดม สี ุขภาพไมส่ มบรู ณ์ เพราะต ้องใชส้ ารอ าหาร
ในการเลี้ยงทั้งลูกโคที่กำลังอยู่ในท้องและผลิตน้ำนมให้ลูกโคกิน แต่หากพบว่าแม่โคผอมมากไม่สามารถเลี้ยงลูกได้
หรือไม่มีน มให้ล ูกก ิน ควรพิจารณาหย่านมเร็วขึ้น ถ้าห ย่านมลูกโคท ี่มีอายุต่ำก ว่า 5 สัปดาห์ จะต้องให้อาหารนมหรือ
อาหารแ ทนน มแ บบเดียวก ับก ารเลี้ยงล ูกโคนม อย่างไรก ็ตาม ห ากพ บว ่าล ูกโคไมส่ มบูรณแ์ ข็งแ รง อ าจห ย่านมช ้าล งก ็ได้
ซึ่งอ าจส ่งผ ลใหแ้ มโ่คม สี ุขภาพท รุดโทรมม าก มผี ลท ำใหเ้มื่อค ลอดล ูกต ัวใหมแ่ ล้วจ ะก ลับเป็นส ัดช ้าล ง ก่อนห ย่านมค วร
ให้ลูกโคได้ม ีโอกาสกินห ญ้าท ี่ม ีคุณภาพด ี เมื่อห ย่านมควรจ ัดหาอ าหารค ุณภาพดีให้ลูกโคกินอย่างเพียงพ อ
2. การจ ดั การเลย้ี งโครนุ่ และโคส าว
เมื่อโคเพศเมียมีอายุได้ 2 ปีจ ะเริ่มเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ และพร้อมที่จ ะม ีล ูกได้แล้ว โดยจะท ำการค ัดเลือกครั้ง
แรกเมื่อห ย่านมแ ล้ว อ ายุป ระมาณ 7-9 เดือน และค ัดเลือกซ ้ำอ ีกครั้งเมื่อก ่อนน ำเข้าแ ผนผ สมพ ันธุ์ ส่วนโคท ี่ม ีล ักษณะ
ไมด่ กี จ็ ะถ ูกค ัดอ อก แล้วน ำไปจ ำหน่ายอ อกน อกฟ าร์มต ่อไป เมื่อท ำการค ัดเลือกโคไดแ้ ล้ว หากเป็นการเลี้ยงในล ักษณะ
ฟาร์มใหญ่ม ีล ูกโคห ลายต ัวจ ะน ำม าเลี้ยงร วมก ันเป็นฝ ูงใหญ่ไว้ต ่างห าก โดยจ ะเลี้ยงก ับโคเพศผูท้ ี่ต อนแ ล้วเพื่อป ้องกัน
การผสมพันธุ์ หากเป็นกรณีรายย่อยหรือมีจำนวนลูกโคน้อยตัวมักเลี้ยงไว้ในฝูงตามปกติ ในการเลี้ยงดูโครุ่นโคสาว
จำเป็นต ้องให้ความส ำคัญในก ารจัดการอาหาร โดยต ้องม ีการจัดการให้โคได้ร ับอาหารท ี่มีโภชนะต ่างๆ อย่างครบถ ้วน
และเพียงพ อตามความต้องการ ถ้าหากโคได้ร ับอ าหารม ีโภชนะต ่างๆ ไม่ค รบถ ้วนแ ละมีป ริมาณไม่พ อเพียง จะส่งผ ล
ทำให้โคเจริญเติบโตช ้า ความส มบูรณ์พันธุ์ต ่ำ การเป็นสัดแ ละการผสมติดต่ำ ดังน ั้น สำหรับกรณีที่เลี้ยงโคแ บบปล่อย
ในแ ปลงห ญ้าค วรม กี ารป รับปรุงแ ปลงห ญ้าใหด้ ี หรือเป็นแ ปลงห ญ้าท ีด่ ที ี่สุด ห รือห าอ าหารห ยาบค ุณภาพส ูงม าใหโ้คก ิน
หากโคไดร้ ับห ญ้าค ุณภาพด อี าจจ ะไมต่ ้องใหอ้ าหารเสริม แตถ่ ้าห ากโคไดร้ ับอ าหารห ยาบค ุณภาพต ่ำ จำเป็นจ ะต ้องเสริม
อาหารข ้นให้แ ก่โค ทั้งนี้ข ึ้นอยู่ก ับคุณภาพของอ าหารหยาบแ ละสภาพร่างกายข องโคเป็นส ำคัญ โดยทั่วไปโคสาวม ักจ ะ
ได้รับโภชนะต ่างๆ ไม่เพียงพอ จำเป็นต้องเสริมอ าหารข ้นให้โคกินในต อนเย็นหลังจากโคกลับเข้าค อกแล้ว อาหารข ้น
ควรม ีโปรตีนประมาณ 15 เปอร์เซ็นต์ วันล ะประมาณ 1-2 กิโลกรัม และม ีแ ร่ธาตุก ้อนแขวนให้โคกินได้อย่างอ ิสระตาม
ความต้องการ ซึ่งจ ะส่งผ ลทำให้โคมีอ ัตราการเจริญเติบโตดี เมื่อถึงว ัยผสมพันธุ์มีการผ สมต ิดสูง
การจ ัดการด ้านพ ันธุ์ ที่ส ำคัญได้แก่ การค ัดเลือกโคส าวท ี่จ ะน ำม าเป็นแ ม่พ ันธุ์ซ ึ่งค วรค ัดเลือกจ ากล ูกโคท ี่เกิด
จากพ ่อแม่ที่มีพันธุ์ป ระวัติท ี่ดี และเป็นลูกโคมีการเจริญเติบโตเร็ว รูปร ่างเป็นโคเนื้อที่ดี โดยท ำการค ัดเลือกครั้งแรก
เมื่อห ย่านมแล้วอ ายุป ระมาณ 7-9 เดือน และครั้งท ี่สองเมื่อก่อนนำเข้าแผนผสมพันธุ์
การจัดการด้านอื่นๆ ที่สำคัญได้แก่ การจดบันทึกข้อมูล ชั่งน้ำหนัก และควรมีการถ่ายพยาธิและทำวัคซีน
ป้องกันโรคตามโปรแกรมของฟาร์มหรือสัตวแพทย์แ นะนำ
ลิขสทิ ธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช
