Page 21 - แนวคิดทางการแนะแนวและทฤษฎีการปรึกษาเชิงจิตวิทยา หน่วยที่ 1
P. 21
แนวคิดเกี่ยวกับการแนะแนวและการปรึกษาเชิงจิตวิทยา 1-11
วชริ ญา บวั ศรี (2539: 16-17) ไดก้ ลา่ ววา่ เปา้ หมายของการแนะแนวนัน้ ประกอบดว้ ยการจดั กจิ กรรม
แนะแนวใน 3 ลักษณะคือ
1) การส่งเสริมและพัฒนา ซึ่งเน้นการให้เด็กเข้าใจตนเอง เห็นตัวเองมีคุณค่าพอใจที่จะเป็น
ตัวของตัวเอง การมีสัมพันธภาพที่ดีกับเพื่อนๆ และคนอื่นๆ ในสังคม รู้จักเป็น ผู้ให้ ผู้รับ สามารถปรับตัว
เข้ากับคนอื่นได้ การสนองความต้องการของเด็กในด้านที่เด็กต้องการได้รับความสำ�เร็จ การส่งเสริมให้ได้
เรียนเต็มศักยภาพที่มีอยู่
2) การป้องกัน ซึ่งเน้นป้องกันปัญหาไม่ให้เกิดขึ้น หรือถ้าเกิดขึ้นก็รู้วิธีแก้ไขได้ทันท่วงที
รู้เท่าทันในสิ่งที่เกิดขึ้น รู้ว่าควรปฏิบัติตัวเช่นไร รู้จักการยับยั้งชั่งใจ รู้จักรักษาตนให้ปลอดโรค พ้นอันตราย
เป้าหมายข้อนี้คือเน้นการป้องกันก่อนที่จะเกิดปัญหาขึ้น ซึ่งจะสำ�เร็จได้ควรได้รับความร่วมมือจากฝ่ายต่างๆ
ทั้งทางบ้าน โรงเรียน และชุมชน
3) การแก้ไขปัญหา ซึ่งเน้นการแก้ไขปัญหาที่รุนแรง หรือระยะเพิ่มเริ่มก่อตัวให้หายไป
หมดไป ปัญหาที่หนักให้บรรเทาลงจนหายไปในที่สุด การแก้ไขปัญหาจะประสบผลสำ�เร็จได้มีปัจจัยหลาย
ส่วน เช่น ความสามารถวินิจฉัยปัญหาและสาเหตุได้ถูกต้อง ความสามารถใช้เทคนิค วิธีการที่เหมาะสมใน
การแกป้ ญั หาการประสานความรว่ มมอื กบั ฝา่ ยตา่ งๆ เปน็ ตน้ บคุ ลากรทีจ่ ะมคี วามสามารถดงั กลา่ วจะตอ้ งเปน็
ผู้ผ่านการฝึกอบรมมาแล้วอย่างดี เช่น นักแนะแนว นักจิตวิทยาคลินิก จิตแพทย์ เป็นต้น
ซึ่งรัญจวน คำ�วชิรพิทักษ์ (2542: 14) ก็ระบุเป้าหมายของการแนะแนวว่าเน้น 3 ลักษณะดังกล่าว
เช่นกัน และได้กล่าวถึงปัญหาต่างๆ ที่ควรอยู่ในขอบข่ายของเป้าหมาย โดยสาระสำ�คัญ คือ ควรมีเป้าหมาย
ที่สอดคล้องกับลักษณะธรรมชาติปัญหาและความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย ทั้งในการส่งเสริมพัฒนา
การป้องกัน และการแก้ไขปัญหา โดยปัญหาแยกได้ที่สำ�คัญ 5 ด้าน คือ 1) ปัญหาด้านการเรียน 2) ปัญหา
ด้านการปรับตัว 3) ปัญหาด้านบุคลิกภาพ 4) ปัญหาด้านความประพฤติ และ 5) ปัญหาด้านการวางแผนชีวิต
ในอนาคต
จากที่กล่าวมาอาจสรุปเป้าหมายของการแนะแนวโดยไม่เจาะจงกลุ่มบุคคลกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งได้ว่า
เป้าหมายของการแนะแนว คือ “การสร้างคุณภาพชีวิตในกับบุคคล หรือการพัฒนาบุคคลให้มีความเจริญ
สูงสุดในทุกด้าน (ตามศักยภาพ) ซึ่งอาจทำ�ได้ใน 3 ลักษณะ คือ ส่งเสริมพัฒนา ป้องกัน และแก้ไขปัญหา ใน
ขอบขา่ ยของการดำ�รงชวี ติ ด้านตา่ งๆ ซึง่ อาจจ�ำ แนกได้เป็น ดา้ นการศกึ ษา ดา้ นอาชีพ และด้านส่วนตวั สงั คม”
เมื่อพิจารณาระหว่างวัตถุประสงค์ และเป้าหมายของการแนะแนว ก็จะเห็นว่าเป้าหมายของการ
แนะแนวมีลักษณะที่กว้างและสิ่งที่เกิดขึ้นในท้ายที่สุดกับกลุ่มเป้าหมายคือการมีคุณภาพชีวิตที่ดีหรือมีความ
เจริญสูงสุดตามศักยภาพของบุคคลแต่ละคน ส่วนวัตถุประสงค์นั้นมีลักษณะแคบเฉพาะกว่า และยังไม่ใช่
ภาพรวมสุดท้ายที่เกิดขึ้นแก่กลุ่มเป้าหมาย เช่น รู้จักตนเองและควบคุมตนเอง เลือกตัดสินใจอย่างมีเหตุผล
ที่เหมาะสม มีจิตสำ�นึกรับผิดชอบต่อส่วนรวม เป็นต้น
จากวัตถุประสงค์และเป้าหมายของการแนะแนวข้างต้นทั้งหมดนั้น นำ�ไปสู่การกำ�หนดขอบข่าย
ของงานแนะแนวและภารกิจของงานแนะแนว สำ�หรับเรื่องขอบข่ายและภารกิจของงานแนะแนว ระบบดูแล
ช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษาซึ่งเป็นงานในหน้าที่หลักของครูแนะแนวในโรงเรียน ให้นักศึกษาไปศึกษา
