Page 78 - การเมืองการปกครองไทย หน่วยที่ 5
P. 78
5-68 การเมืองการปกครองไทย
5 ของ ส.ส. ทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ในส ภา โดยต้องเสนอชื่อผู้ส มควรเป็นนายกร ัฐมนตรีคนต ่อไปด้วย ถ้าญ ัตติ
ขอเปิดอภิปรายดังกล่าวเป็นเรื่องเกี่ยวกับพฤติการณ์รํ่ารวยผิดปกติ ส่อไปในทางทุจริต ส.ส. ต้องเข้าชื่อ
ไมน่ ้อยก ว่า 1 ใน 4 ของส ภาเพื่อเสนอถ อดถอนน ายกร ัฐมนตรอี อกจ ากต ำ�แหน่งต ่อค ณะก รรมการป ้องกันแ ละ
ปราบป รามก ารทุจริตแ ห่งชาติ (ป.ป.ช.) ผ่านทางประธานวุฒิสภาก่อน
วฒุ สิ ภา สมาชกิ 200 คน มาจ ากก ารเลอื กต ัง้ โดยตรงข องป ระชาชน โดยใชเ้ ขตจ งั หวดั เปน็ เขตเลอื กต ัง้
และกระจายจำ�นวน ส.ว. ตามสัดส่วนป ระชากรข องแต่ละจ ังหวัด โดยผ ู้ส มัครฯ ต ้องไม่ส ังกัดพรรค และต ้อง
ไมห่ าเสยี ง เพียงแ ตใ่ ห้ “แนะนำ�ตวั เอง” เทา่ นัน้ ทั้งนี้ กกต. จะทำ�หนา้ ทีจ่ ดั เวทแี นะน�ำ ตัวเองแ ละป ระชาสมั พนั ธ์
เกี่ยวก ับก ารเลือกต ั้ง ส.ว ด้วย ผู้ส มัคร ส.ว. ต้องม ีอายุต ั้งแต่ 40 ปีข ึ้นไป จบก ารศ ึกษาข ั้นต ํ่าร ะดับป ริญญาต รี
อ�ำ นาจห นา้ ที่ ส.ว. คอื ก ารพ จิ ารณาแ ละอ นมุ ตั ริ า่ งก ฎหมาย การพ จิ ารณาแ ละล งม ตเิ ลอื กผ ทู้ จี่ ะเขา้ ด �ำ รงต �ำ แหนง่
ในอ งค์กรอิสระต ่างๆ เช่น กกต. และ ป.ป.ช. เป็นต้น และก ารควบคุมการบริหารร าชการแผ่นดิน ด้วยก ารต ั้ง
กระทู้ถ าม และ ส.ว. จำ�นวนไม่น ้อยก ว่า 3 ใน 5 ของท ั้งหมดเท่าท ี่ม ีอ ยู่ สามารถเข้าช ื่อข อเปิดอ ภิปรายท ั่วไปใน
วุฒิสภา เพื่อให้คณะร ัฐมนตรีแ ถลงข ้อเท็จจ ริง หรือช ี้แจงป ัญหาต่างๆ โดยไม่มีการลงม ติ
สถาบันบริหาร คือ คณะร ัฐมนตรี ประกอบด้วย นายกร ัฐมนตรี 1 คน และรัฐมนตรีอ ื่นอ ีกไม่เกิน
35 คน ทำ�หน้าที่บ ริหารราชการแผ่นดิน นายกรัฐมนตรีต้องเป็น ส.ส. หรือเคยเป็น ส.ส. แต่ได้ร ับแต่งตั้งเป็น
นายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรี ประธานสภาผู้แทนราษฎรลงนามรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้ง
นายกร ัฐมนตรี โดยส ภาผ ู้แทนราษฎรต ้องเลือกน ายกร ัฐมนตรีให้เสร็จภ ายใน 30 วัน นับแ ต่วันเรียกป ระชุม
รัฐสภาค รั้งแรก การเสนอชื่อผ ู้สมควรเป็นน ายกร ัฐมนตรีต ้องม ี ส.ส. อย่างน้อย 1 ใน 5 ของจ ำ�นวนท ั้งหมด
เท่าที่มีอยู่รับรอง โดยมติรับรองในสภาต้องมีมากกว่ากึ่งหนึ่งของทั้งหมด รัฐมนตรีมีข้อห้ามดำ�รงตำ�แหน่ง
และรับประโยชน์ต่างๆ เช่นเดียวกับ ส.ส. และห้ามถือหุ้นในบริษัท และห้างหุ้นส่วนต่างๆ ก่อนเข้าทำ�งาน
คณะร ัฐมนตรีต ้องแ ถลงน โยบายต ่อร ัฐสภา โดยไม่มีก ารล งม ติไว้ว างใจ ซึ่งต้องท ำ�ภายใน 15 วัน นับแ ต่เข้าร ับ
หน้าที่และถ้าคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเป็นเรื่องสำ�คัญมีผลกระทบต่อผลประโยชน์ของประเทศชาติ อาจปรึกษา
ประธานส ภาผ ู้แ ทนราษฎรแ ละป ระธานวุฒิสภา เพื่อให้มีก ารอ อกเสียงล งป ระชามติในล ักษณะการข อป รึกษา
ความเห็นข องป ระชาชน และนายกรัฐมนตรียังม ีอ ำ�นาจในก ารย ุบสภาผู้แ ทนร าษฎร
สถาบันตุลาการ มีการเปลี่ยนแปลงเป็นระบบศาลคู่ คือ ศาลยุติธรรม กับศาลอื่นๆ ที่สำ�คัญใน
รัฐธรรมนูญฉบับนี้ ก็คือ ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลปกครอง และศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำ�รงตำ�แหน่ง
ทางการเมือง ซึ่งน ับเป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง และส ถาบันตุลาการครั้งส ำ�คัญค รั้งแ รกแ ละมีผลให้เกิด
ระบบศาลที่มีความเชี่ยวชาญและขอบเขตอำ�นาจหน้าที่เฉพาะด้านขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อการพิจารณา
พิพากษาคดีท างป กครองและเกี่ยวก ับก ารเมือง
องค์อิสระต่างๆ ที่สำ�คัญคือ กกต. มีอำ�นาจหน้าที่เกี่ยวกับการจัดการเลือกตั้ง และอำ�นาจ
“กึ่งตุลาการ” ในการออกคำ�สั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่ในหน่วยเลือกตั้ง หรือที่รู้จักกันในเวลาต่อมา คือ ให้
“ใบเหลือง” กับผ ู้ส มัครร ับเลือกต ั้งท ี่ช นะก ารเลือกต ั้ง แต่ให้ส ิทธิ์ในก ารแ ข่งขันเลือกต ั้งใหม่ และให้ “ใบแดง”
คือ ไม่มีส ิทธิ์เข้าแข่งขันอีก และต ้องถ ูกดำ�เนินคดีท างการเมืองต่อไป ถ้าพ บว ่าการเลือกต ั้ง หรือการออกเสียง
ประชามติ “เป็นไปโดยไม่ส ุจริตและเที่ยงธรรม”
