Page 20 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 2
P. 20
2-10 ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา
บูลดิ้ง (Boulding, 1956: 200-205) นักทฤษฎีระบบทั่วไปยุคบุกเบิกคนหนึ่งได้แบ่งระบบออกเป็น
หลายระดับ ได้แก่
1) ระบบกรอบแนวคิดพื้นฐาน (frameworks)
2) ระบบเครื่องจักรนาฬิกา (clockworks)
3) ระบบควบคุม (control system)
4) ระบบเซล (open system)
5) ระบบพืช (plant system)
6) ระบบสัตว์ (animal system)
7) ระบบมนุษย์ (human system)
8) ระบบสังคม (social system)
9) ระบบเหนือธรรมชาติ (transcendental system)
ระดับที่ 1 เป็นระดับกรอบความคิดพื้นฐาน ระดับที่ 2 เป็นระดับที่มีพลวัตอย่างง่าย เช่น เครื่องจักร
นาฬกิ า ระดบั ที่ 3 เปน็ ระบบทีส่ ามารถควบคมุ ได้ เชน่ เครือ่ งบงั คบั ความรอ้ นใหค้ งที่ (thermostat) ระดบั ที่ 4
เป็นระดับทีแ่ ตกตา่ งจากสิ่งไมม่ ชี ีวติ เปน็ ระบบเปดิ หรือระบบที่สามารถรักษาสภาพของตนเอง ระดบั ที่ 5 เปน็
ระบบพืชระดับนี้มีการแบ่งงานกันทำ� (division of labor) และมีการพึ่งพาอาศัยกันระหว่างส่วนต่างๆ ระดับ
ที่ 6 เป็นระบบสัตว์ ระบบนี้มีการเคลื่อนไหวและมีความรู้สึก ระดับที่ 7 เป็นระบบมนุษย์ ระบบนี้มีความรู้สึก
และความสามารถในการใช้สัญลักษณ์และภาษา ระดบั ที่ 8 เปน็ ระบบสังคม ระบบนีเ้ ป็นระบบบทบาท (roles)
ระบบสังคมคือ บทบาทชุดหนึ่งที่สัมพันธ์กันพร้อมด้วยช่องทางแห่งการสื่อสาร ระดับสุดท้าย เป็นระดับที่
นอกเหนือธรรมชาติ ซึ่งมีโครงสร้างและความสัมพันธ์ที่มนุษย์รู้ไม่ถึง รายละเอียดของระบบเก้า ระดับนี้มี
ปรากฏในเรื่องที่ 2.1 ความหมายของระบบแล้ว ขอให้สังเกตว่านักทฤษฎีระบบทั่วไปมองทุกอย่างเป็นระบบ
เครื่องจักรก็เป็นระบบ พืชก็เป็นระบบ คนก็เป็นระบบ สังคมก็เป็นระบบหนึ่งและเป็นระบบที่สูงกว่าระบบ
อื่นๆ นอกจากระบบเหนือธรรมชาติ
5. ตวั แบบของพาร์สันส์ (The Parsonian Model)
แนวคิดสำ�คัญของพาร์สันส์ (Talcott Parsons) คือระบบสังคมเป็นระบบของการกระทำ� (system
of actions) การกระทำ�เกิดขึ้นจากปฏิสัมพันธ์ของผู้กระทำ� (actors) ผู้กระทำ�คือคน หน่วยของการกระทำ�
คือ บทบาท (roles) ระบบสังคมจึงเป็นระบบแห่งการปฏิสัมพันธ์ของบทบาท ระบบสังคมมีความสมดุล
มีการพึ่งพาอาศัยกัน มีลักษณะคล้ายคลึงกันกับระบบของสิ่งที่มีชีวิต ทุกระบบมีบทบาทหรือหน้าที่อยู่ 4
ประการ คือ
1) การปรับตัว (Adaptation เรียกย่อว่า A)
2) การบรรลุวัตถุประสงค์ (Goal Attainment เรียกย่อว่า G)
3) การบูรณาการ (Integration เรียกย่อว่า I)
4) การรักษาแบบแผน (Latent Pattern Maintenance เรียกย่อว่า L)
