Page 90 - การวิจัยการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 11
P. 90
11-80 การวิจัยการบริหารการศึกษา
สุภางค์ จันทวานิช (2544: 32–36) ได้เสนอภาพและอธิบายเรื่องการตรวจสอบข้อมูลแบบ
สามเส้าไว้อย่างละเอียด โดยได้แสดงถึงลักษณะของข้อมูล 3 แบบ ซึ่งเป็นที่มาของการเรียกชื่อวิธีการ
ตรวจส อบแ บบสามเส้า ดังภ าพแ ละค ำ�อธิบาย ต่อไปน ี้
ข้อมูลแ บบ ค. ค2 ค ค1 ค3
ข้อมูลแ บบ ก. ข้อมูลแ บบ ข. ก. ข.
การต รวจส อบส ามเส้าภาพท ี่สอง
การตรวจส อบแบบส ามเส้าภ าพท ี่ห นึ่ง
ภาพท่ี 11.11 การตรวจสอบข ้อมลู แบบส ามเส้า
ท่ีมา: สุภ างค์ จันท วานิช. 2544: 33.
ในภ าพท ี่ห นึ่ง จะเห็นได้ว ่าข ้อมูลช ุดแ รกท ี่น ักว ิจัยได้ม าค ือข ้อมูลแ บบ ก. หลังจ ากน ั้นน ักว ิจัย
ก็พ ยายามแ สวงหาข ้อมูลจ ากแ หล่งอื่น ๆ ที่แตกต่างในท างตรงกันข้ามกับแหล่ง ก. ได้เป็นข ้อมูลแบบ ข. แต่
นักว ิจัยไมย่ ุตกิ ารต รวจส อบเพียงแ คน่ ั้น ยังค งแ สวงหาต ่อไปว ่าม ขี ้อมูลอ ื่นใดอ ีกบ ้างท ีแ่ ตกต ่างไปจ ากแ บบ ก.
และแ บบ ข. จนทำ�ให้ได้ข ้อมูลแ บบ ค. ในที่สุด วิธีการต รวจส อบข ้อมูลแ บบส ามเส้าจ ึงม ีล ักษณะเช่นเดียวกับ
หลกั ว ภิ าษว ธิ ี (dialectical method) กลา่ วค อื แ นวคดิ แ บบ ก. เปน็ Thesis แนวคดิ แ บบ ข. เปน็ Antithesis
และแนวคิดแบบ ค. ซึ่งเป็นการสังเคราะห์ลักษณะข องทั้ง ก. และ ข. มากลายเป็น Synthesis
สำ�หรับภาพที่ส อง ซึ่งข้อมูลแ บบ ค. มีทั้ง ค1, ค2, ค3 และ ค4 นั้น สุภางค์ จันทวานิช (2544:
35) อธิบายว่า ข้อมูลแบบ ค. อาจมีได้หลายแบบ ซึ่งหมายถึงมีเนื้อหาแตกต่างกันไป แต่ก็ยังคงจัดว่าเป็น
ข้อมูลแ บบ ค. ไม่ข ยายเป็นแ บบ ง. จ. หรือ ฉ. โดยยังยึดห ลักสามเส้าอ ยู่เช่นเดิม
โดยส รุปแล้ว การตรวจส อบแบบส ามเส้า ก็ค ือวิธีก ารท ี่ช่วยให้น ักวิจัยเชิงค ุณภาพได้ข ้อมูลที่
ตรงก ับความเป็นจริงม ากท ี่สุด มีหลักการส ำ�คัญคือ
1. นักวิจัยไม่ควรปักใจเชื่อข้อมูลที่ได้รับมาครั้งแรกซึ่งเรียกว่า ข้อมูลแบบ ก. (thesis) ว่า
เป็นค วามจ ริง
2. นกั ว จิ ยั ต อ้ งพ ยายามห าข อ้ มลู ท ตี่ รงก นั ข า้ มก บั ข อ้ มลู แ บบ ก. ซึง่ ข อ้ มลู ช นดิ น เี้ รยี กว า่ ข อ้ มลู
แบบ ข. (anti thesis) การท ี่จะได้ข้อมูลแบบ ข. มาอ าจต้องใช้วิธีการที่แตกต่างกัน เช่น แตกต่างกันในเรื่อง
แหล่งข ้อมูล ผู้ให้ข ้อมูล ระยะเวลา สถานท ี่ ผู้เก็บร วบรวมข ้อมูล กรอบแ นวคิดท ฤษฎี หรือวิธีก ารในก ารเก็บ
รวบรวมข อ้ มลู เชน่ ครัง้ แ รกเกบ็ ร วบรวมข อ้ มลู ด ว้ ยก ารส มั ภาษณ์ ตอ่ ม าเกบ็ ด ว้ ยก ารส งั เกตแ ละศ กึ ษาเอกสาร
เป็นต้น
