Page 21 - การวิจัยและสถิติทางการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 21
การส ร้างเครื่องม ือว ัดด ้านพ ุทธิพิสัย 6-11
เร่ืองท ี่ 6.1.2 ประเภทของเครื่องม ือวดั ด้านพทุ ธิพ ิสยั
ในปัจจุบันนี้เครื่องมือที่ใช้วัดด้านพุทธิพิสัยมีหลากหลายรูปแบบ เช่น แบบทดสอบ แบบสังเกต
แบบสัมภาษณ์ แบบต รวจสอบผลงาน หรือแฟ้มสะสมงาน แล้วแต่จะเลือกใช้ให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์
ของการวัด แต่ที่นิยมใช้กันส่วนใหญ่จะใช้แบบทดสอบในการวัดด้านพุทธิพิสัย ซึ่งเครื่องมือที่ใช้วัดด้าน
พ ุทธิพิสัยนั้นม ีก ารจำ�แนกประเภท โดยใช้เกณฑ์ในก ารจ ำ�แนกป ระเภทได้ห ลายลักษณะ ดังนี้
1. จำ�แนกต ามคุณลกั ษณะท่วี ัด แบ่งเป็น 6 ประเภท คือ
1.1 วัดผลสัมฤทธ์ิ (achievement) หมายถึง เครื่องมือที่ใช้วัดปริมาณความรู้ ความสามารถ
ทักษะเกี่ยวกับด้านวิชาการที่ได้เรียนรู้มาในอดีตว่ารับรู้ไว้ได้มากน้อยเพียงไร โดยทั่วไปแล้วมักใช้วัดหลัง
จากทำ�กิจกรรมเรียบร้อยแล้ว เพื่อประเมินก ารเรียนการส อนว ่าได้ผลเพียงไร
1.2 วินิจฉัย (diagnosis) เป็นเครื่องมือที่ใช้สำ�หรับค้นหาจุดบกพร่องของผู้ทดสอบเป็น
รายบ ุคคล โดยส ามารถท ี่จะชี้ให้เห็นถ ึงจุดอ ่อน หรือจ ุดบกพร่องข องผู้ทดสอบ เพื่อน ำ�ไปใช้เป็นแ นวทางใน
การพ ัฒนาความรู้ความส ามารถของผ ู้ท ดสอบต ่อไป
1.3 วัดความถนัด (aptitude) เป็นเครื่องมือที่ใช้วัดความสามารถที่เกิดจากการสะสม
ประสบการณ์ท ี่ได้เรียนร ู้มาในอ ดีต เครื่องม ือที่ว ัดค วามถ นัดส ่วนม ากใช้ในการท ำ�นายส มรรถภาพท างส มอง
ของบ ุคคลว ่าส ามารถเรียนไปไดไ้กลเพียงไร โดยม จี ุดม ุ่งห มายเพื่อพ ยากรณอ์ นาคตข องเดก็ โดยอ าศยั ข อ้ เท็จ
จริงท ั้งในปัจจุบันแ ละประสบการณ์ในอ ดีตเป็นรากฐานก ารทำ�นาย
1.4 วัดความส นใจ (interest) เป็นเครื่องม ือที่ใช้ต รวจผ ู้ท ดสอบว ่าส นใจก ิจกรรมด ้านใดม าก
ที่สุด เช่น ด้านวิชาการ ด้านศิลปะ ด้านกีฬา เป็นต้น ดังนั้น เครื่องมือที่ใช้วัดความสนใจจะต้องแยกแยะ
กิจกรรมต่างๆ เพื่อให้ผู้ท ดสอบเลือกก ิจกรรมที่ตนเองชอบที่สุด เพื่อให้ร ู้ว่าผ ู้ทดสอบส นใจอะไรม ากที่สุด
1.5 วดั เจตคติ (attitude) เป็นเครื่องม ือที่ใช้ว ัดค วามร ู้สึก ความเชื่อ ความศรัทธาที่จะป ฏิบัติ
ตาม ซึ่งอาจจ ะเป็นความรู้สึกด้านบวกห รือล บก ็ได้
1.6 วดั บ คุ ลกิ ภาพ (personality) เป็นเครื่องม ือท ีม่ ุง่ ว ดั ค ุณลกั ษณะข องค นท ีแ่ สดงล ักษณะเด่น
ดา้ นใดด า้ นห นึง่ อ อกม า ลกั ษณะภ ายในน ี้ เชน่ การเกบ็ ต วั ความก า้ วรา้ ว ความว ติ กก งั วล เปน็ ตน้ คณุ ลกั ษณะ
ที่รวมตัวกันจนประกอบเป็นบุคลิกลักษณะเกิดจากความรู้สึกที่ลึกที่สุด การวัดบุคลิกภาพจึงต้องใช้ความ
ระมัดระวังเพื่อให้บ ุคลิกลักษณะท ี่ป รากฏเป็นส ิ่งที่ต้องการวัด
2. จำ�แนกต ามล ักษณะก ารต อบ แบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้
2.1 แบบเขยี นต อบ เปน็ เครือ่ งม อื ท ใี่ หผ้ ทู้ ดสอบส รา้ งค �ำ ตอบด ว้ ยต นเองแ ทนทจี่ ะเลอื กค �ำ ตอบ
จากท ี่ก ำ�หนดให้ ลักษณะเครื่องม ือแ บบเขียนต อบม ีป ระโยชน์ในก รณีท ี่ค วามม ุ่งห มายข องก ารเรียนก ารส อน
และก ารว ัดต อ้ งการใหผ้ ทู้ ดสอบว างแผนแ ละส รา้ งค ำ�ตอบจ ากค ำ�ถามท ีถ่ าม เครื่องม ือป ระเภทน สี้ ามารถว ดั ผล
การเรียนร ูใ้นร ะดับส ูง เช่น การนำ�ไปใช้ การว ิเคราะห์ การส ังเคราะห์ หรือก ารป ระเมินค ่า เครื่องม ือแ บบเขียน
