Page 32 - นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 7
P. 32
7-22 นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา
เรอ่ื งท ่ี 7.2.2 การว ิเคราะหส์ ภาพแวดล้อมและก ารกำหนดก ลยทุ ธ์
การว ิเคราะหส์ ภาพแ วดล้อมแ ละก ารก ำหนดก ลยุทธข์ องอ งค์การซ ึ่งจ ะก ล่าวถ ึงต ่อไปน ี้ มสี าระส ำคัญ
จำแนกเป็น 2 หัวข้อค ือ การว ิเคราะห์สภาพแวดล้อมข ององค์การและการก ำหนดก ลยุทธ์ขององค์การ โดยม ี
รายละเอียด ดังนี้
1. การว ิเคราะหส์ ภาพแวดล้อมขององคก์ าร
1.1 รูปแบบและวิธีการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมหรือบางแห่งเรียกว่า
การประเมินสภาพแวดล้อมเป็นการวิเคราะห์สถานการณ์โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์แบบสวอท (SWOT
analysis) จำแนกเป็น 2 ลักษณะ คือ การวิเคราะห์สภาพภ ายในและการวิเคราะห์ส ภาพภ ายนอกองค์การ
การว ิเคราะห์ส ภาพในอ งค์การเป็นการค ้นหาจ ุดแ ข็ง (strengths) จุดอ ่อน (weaknesses) หรือส ิ่งท ี่
อาจเป็นป ัญหาสำคัญในการด ำเนินงานส ู่ส ภาพที่ต้องการในอนาคต เพื่อให้รู้ตนเอง (รู้เรา) รู้สภาพแวดล้อม
(รเู้ ขา) ชดั เจนม ากย ิง่ ข ึน้ การว เิ คราะหส์ ภาพก ารณภ์ ายในอ งคก์ ารอ าจน ำต วั แ บบก ารว เิ คราะหอ์ ยา่ งใดอ ยา่ งห นึง่
ที่เหมาะส มก ับองค์การม าใช้ก็ได้ เช่น ตัวแ บบการว ิเคราะห์ข องแมคคินเซย์ เป็นต้น
ตัวแบบการว ิเคราะห์ของแมคคินเซย์ (The 7s McKinsey model) จำแนกป ัจจัยภ ายในอ งค์การ
ไว้ 7 ประการ ได้แก่ โครงสร้างอ งค์การ (structure) ระบบ (system) กลยุทธ์ (strategy) ทีมงาน (staff)
วิธีการทำงาน (style) ทักษะหรือความสามารถ (skill) และค่านิยมร่วม (shared value) ของบุคลากรใน
องค์การ ตัวแ บบ อื่น ๆ นอกน ั้น นักศึกษาส ามารถศ ึกษาเพิ่มเติมไดจ้ ากป ระมวลส าระข องช ุดว ิชาน ีห้ รือเอกสาร
ที่เกี่ยวข้อง อื่น ๆ
การวิเคราะห์สภาพภายนอกองค์การเป็นค้นหาโอกาส (opportunities) และภัยคุกคามหรือ
อุปสรรค (threats) ในการดำเนินงานของอ งค์การ การว ิเคราะห์สภาพภายนอกองค์การ อาจจำแนกเป็นการ
วิเคราะห์ส ภาพแวดล้อมโดยท ั่วไป (general environment) และส ภาพแ วดล้อมที่เกี่ยวกับการดำเนินง าน
ขององค์การโดยตรง (operational environment) โดยอาจพิจารณานำตัวแบบการวิเคราะห์ที่เหมาะสม
มาใช้ในการวิเคราะห์ก็ได้ เช่น ตัวแบบของปอร์ทเตอร์ (Michael E. Porter) ซึ่งก ำหนดต ัวแปรที่ค วรนำมา
พิจารณาไว้ 5 รายการ (five–force model) ได้แก่ ลูกค้า คู่แ ข่งขัน ผู้จ ำหน่ายสินค้า คู่แข่งขันร ายใหม่ และ
สินค้าทดแทน เป็นต้น
เมือ่ ด ำเนนิ ก ารว เิ คราะหส์ ภาพแ วดลอ้ มข องอ งคก์ ารแ ละไดผ้ ลลพั ธจ์ ากก ารว เิ คราะหด์ งั ก ลา่ วแ ลว้ สิง่ ท ี่
ต้องด ำเนินการในขั้นต่อไป คือ การนำข้อมูลส ารสนเทศที่ได้จ ากก ารวิเคราะห์สภาพแวดล้อมไปใช้ประโยชน์
ในการก ำหนดว ิสัยท ัศน์ พันธก ิจ และเป้าประสงค์ข ององค์การต่อไป
