Page 35 - นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 7
P. 35
การจัดทำแผนกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา 7-25
2. การก ำหนดกลยุทธข์ องอ งคก์ าร
2.1 แนวทางในการกำหนดกลยุทธ์ เมื่อกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจและเป้าประสงค์ขององค์การไว้
ชัดเจน เป็นที่ยอมรับแล้ว ขั้นตอนต่อมาก็คือ การกำหนดกลยุทธ์ขององค์การ โดยกลยุทธ์ที่กำหนดขึ้นนี้
หากเป็นอ งค์การข นาดใหญ่ม ากอ าจเรียกว ่า กลยุทธ์ห ลักห รือป ระเด็นท างย ุทธศาสตร์โดยร วมก ลยุทธ์ไว้เป็น
กลุ่ม ๆ ทั้งนี้ เพื่อให้สมาชิกทุกระดับในองค์การเข้าใจตรงก ัน
กลยุทธ์ขององค์การเป็นแนวทางหรือวิธีการที่จะทำให้องค์การบรรลุผลสำเร็จตามวิสัยทัศน์ที่ได้
กำหนดไว้ การก ำหนดกลยุทธ์ข องอ งค์การม ีแ นวทางในการด ำเนินการ ดังนี้
2.1.1 การกำหนดกลยุทธ์โดยใช้เทคนิคแบบสวอท การกำหนดกลยุทธ์ขององค์การโดยใช้
เทคนิคการวิเคราะห์สภาพแวดล ้อมแ บบสว อท มีข ั้นตอนในก ารดำเนินการแ ละประเด็นก ารพ ิจารณา คือ
1) การพ ิจารณาโอกาส ต้องเสาะแสวงหาว ิธีก ารท ี่จ ะนำจ ุดแข็งข องอ งค์การไปใช้ให้เป็น
ประโยชนแ์ ตต่ อ้ งค ำนงึ ถ งึ จ ดุ อ อ่ นค วบคดู่ ว้ ย เพราะอ งคก์ ารอ าจม จี ดุ อ อ่ นท เี่ ปน็ อ ปุ สรรคท ำใหไ้ มส่ ามารถน ำเอา
จุดแ ข็งท ี่ม ีอ ยู่ม าใช้ในก ารแ สวงหาโอกาสท ี่เกิดข ึ้นได้ เช่น เมื่อเศรษฐกิจเฟื่องฟ ู องค์การท ี่ม ีข ีดค วามส ามารถ
ด้านการผลิตสูงย่อมมีความได้เปรียบ แต่ถ้าหากองค์การนั้นมีจุดอ่อนอยู่ที่การตลาดหรือการให้บริการ
ก็จะท ำให้ไม่สามารถใช้จ ุดแข็งด ้านความสามารถในการผลิตได้อย่างเต็มที่ เป็นต้น
2) การพจิ ารณาถงึ ภัยคุกคามท่ีสำคัญ ต้องเสาะแสวงหากลยุทธ์ที่สามารถนำเอาจุดแข็ง
ที่ม ีอยู่ม าใช้ในการป้องกันตัว หรือนำจุดแ ข็งนั้นไปใช้หาโอกาสอื่นเพิ่มขึ้น เช่น เมื่อมีคู่แข่งที่มีความเข้มแ ข็ง
เข้ามาในตลาดที่เราครองอยู่ ก็อาจต้องใช้จุดแข็งของเรา ซึ่งอาจเป็นความสนิทสนมกับตัวแทนจำหน่าย
ในพื้นที่เป็นเครื่องป ้องกันต ัว เป็นต้น
การกำหนดกลยุทธ์องค์การโดยการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและภายนอกองค์การดังที่
กล่าวม า มีแนวทางในก ารเลือกใช้กลยุทธ์ให้เหมาะสมกับส ภาพท ี่เกิดขึ้น ดังตารางท ี่ 7.2
ตารางท่ี 7.2 การวิเคราะหส์ ภาพแวดล้อมเพ่ือน ำม าก ำหนดเปน็ ก ลยุทธ์ข ององคก์ าร
โอกาส ภยั คกุ คาม จุดแข็ง จุดอ่อน กลยุทธท์ ่ใี ช้
มาก น้อย มาก น้อย
มาก น้อย น้อย มาก ควรใช้กลยุทธ์ในเชิงรุก (aggressive) เพื่อเพิ่มจำนวนผู้รับ
น้อย มาก มาก น้อย บริการ หรือพัฒนาวิธีการ/ผลิตภัณฑ์ขึ้นใหม่เพื่อเป็นช่องทาง
ในการขยายบริการให้เพิ่มมากขึ้น
ควรใช้กลยุทธ์การพัฒนาองค์การ (turnaround) เพื่อแก้ไข
จุดอ่อน และเพิ่มโอกาสให้มากขึ้น
ควรใช้กลยุทธ์การป้องกันตัว (defensive) เพื่อนำจุดแข็งมา
ใช้ต่อต้านกับภัยคุกคาม หรือการแตกตัว (diversification)
เพื่อนำจุดแข็งไปใช้ในการสร้างโอกาสในด้านอื่น
