Page 57 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา
P. 57
วิวัฒนาการของการปฐมวัยศ ึกษา 1-47
เวลาเรียน กำ�หนดเป็น 3 ระยะ คือ ระยะแ รกต ั้งแต่ 10.00-12.00 น. ระยะท ีส่ อง เวลา 13.00-14.30 น.
และร ะยะท ี่สาม เวลา 15.00-16.00 น.
1.2 การปฐมวัยศึกษาในรูปแบบของสถานรับเล้ียงเด็ก การปฐมวัยศึกษาในรูปแบบของสถานรับ
เลี้ยงเด็ก ได้เริ่มดำ�เนินการใน พ.ศ. 2433 โดยพระอ ัครชายาเธอ พระองค์เจ้าส ายส วลีภิรมย์ กรมข ุนสุทธา-
สินีนาฎ ในร ัชกาลท ี่ 5 เนื่องจากส าเหตุท ี่พระองค์ส ูญเสียพ ระราชธิดาท ี่มีพระช นมายุเพียง 6 ชันษา ดังนั้น
พระอัครชายาเธอจึงมีด ำ�ริที่จะร วบรวมเด็กก ำ�พร้า เด็กย ากจน เด็กจ รจัดเหล่าน ี้เข้ามาเลี้ยง เพื่อให้การด ูแล
เรื่องอาหาร สุขภาพ และก ารศึกษา เพื่อช ่วยให้เด็กเติบโตเป็นพ ลเมืองดีต ่อไป
สถานร ับเลี้ยงเด็ก จึงได้ก ่อต ั้งข ึ้นที่ตำ�บลส วนมะลิ ถนนบ ำ�รุงเมือง และเปิดด ำ�เนินก ารเมื่อวันที่ 1
เมษายน 2433 พระบาทส มเด็จพ ระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ห ัว ทรงพระก รุณาโปรดเกล้าให้เรียกชื่อว่า โรงเลี้ยง
เด็กข องพระอัครชายาเธอ โดยมีก รมห มื่นด ำ�รงราชานุภาพ เป็นผู้อ ำ�นวยก ารโรงเลี้ยงเด็กแ ห่งน ี้เป็นคนแ รก
โรงเลี้ยงเด็กของพระอัครชายาเธอ รับเด็กตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุไม่เกิน 11 ปี สำ�หรับเด็กหญิง
และไม่เกิน 13 ปี สำ�หรับเด็กช าย เด็กท ี่พ่อแ ม่ม ีฐานะยากจน หรือเป็นเด็กก ำ�พร้าหรือทุพพลภาพ ในระยะ
แรกม ีเด็กรวมทั้งสิ้น 108 คน เป็นเด็กชาย 74 คน และเด็กหญิง 34 คน เด็กเหล่านี้จ ะได้ร ับการด ูแลในเรื่อง
การก ิน การน อน สุขภาพ ฝึกอ บรมมารยาท และเมื่อม ีอายุพ อสมควรก็ให้เรียนหนังสือ ฝึกอาชีพและหางาน
ให้ทำ� ตามล ำ�ดับ ซึ่งบ ิดามารดาข องเด็กเหล่านี้ไม่ต้องเสียค ่าใช้จ ่ายใดๆ ทั้งส ิ้น
ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า โรงเลี้ยงเด็กของพระอัครชายาเธอ เป็นการริเริ่มงานปฐมวัยศึกษาในรูปของ
สถานเลี้ยงเด็กขึ้นเป็นครั้งแรก และเป็นการให้บริการแก่เด็กกลุ่มด้อยโอกาสให้สามารถยกระดับความเป็น
อยู่และค ุณภาพชีวิตให้เป็นประชากรท ี่มีคุณค่าข องประเทศชาติต ่อไป ทั้งนี้เพราะส ถานเลี้ยงเด็กแ ห่งนี้ได้รับ
การสนับสนุนและสมทบทุนทรัพย์จากเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ ตลอดจนได้รับการอบรมสั่งสอนการเอาใจใส่ดูแล
จากค รูอ ย่างเต็มท ี่ จนก ล่าวได้ว ่า เด็กท ี่เกิดแ ละเติบโตในส มัยน ั้นแ ม้จ ะเกิดเป็นบ ุตรข ้าราชการ หรือผ ู้ดีม ีส กุล
บางค น กย็ ังไมไ่ดร้ ับก ารอ บรมบ ่มน ิสัยด เีท่าเด็กจ ากโรงเลี้ยงเด็ก จึงเป็นการป ระกันว ่าเด็กเหล่าน ีจ้ ะเติบโตข ึ้น
มีต ำ�แหน่งหน้าที่ราชการ และม ีฐานะดีในเวลาต่อม า
2. การปฐมวยั ศ ึกษาย ุคม รี ะบบโรงเรยี น
เมื่อรัฐได้กำ�หนดโครงการศึกษาชาติขึ้นมา ได้มีการจัดการศึกษาในระดับปฐมวัย เป็น 2 ลักษณะ
คือ การจัดป ฐมวัยศ ึกษาของร ัฐ และก ารจัดปฐมวัยศ ึกษาของเอกชน
2.1 การจ ดั ป ฐมวยั ศ กึ ษาข องร ฐั จากห ลกั ฐ านแ ละป ระวตั กิ ารศ กึ ษาข องไทยแ สดงใหเ้ หน็ ว า่ ความค ดิ
เกี่ยวกับก ารปฐมวัยศ ึกษาได้พัฒนาเรื่อยมาจากการศ ึกษาในร ูปของช ั้นมูล หรือชั้นเตรียมป ระถมศ ึกษา และ
การจัดปฐมวัยศึกษาตามแนวคิดของเฟรอเบลและมอนเตสซอรี ได้เริ่มมีอิทธิพลต่อการจัดปฐมวัยศึกษา
ของไทย ตั้งแต่ปลายร ัชสมัยพระบาทส มเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอ ยู่หัว ทั้งนี้ เนื่องจากพระองค์ได้เคยเสด็จ
ประพาสท วีปย ุโรป และโปรดให้ผ ู้ม ีหน้าท ี่จ ัดการศ ึกษาไปศ ึกษาแ ละด ูง านต ่างป ระเทศ ดังป รากฏในโครงการ
ศึกษาชาติ พ.ศ. 2441 เป็นต้นมา ซึ่งโครงการศ ึกษาฉบับนี้ได้กำ�หนดให้จัดการศ ึกษาตั้งแต่ระดับมูลศึกษา
ซึ่งเทียบได้ก ับการป ฐมวัยศ ึกษา
