Page 30 - การวิจัยเพื่อพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย หน่วยที่ 10
P. 30
10-20 การวิจัยเพื่อพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
2) ผลจ ากการกร ะท ำ�หรอื ท ดลองห ลายๆ ครัง้ (multiple-treatment interference) เกิดข ึ้นเมื่อกลุ่ม
ตัวอย่างเดียวกันได้รับการทดลองมากกว่าหนึ่งครั้งติดต่อกัน ผลจากการทดลองครั้งก่อนยังอยู่ในตัวผู้ถูก
ทดลองและมีผลต่อการกระทำ�ในการทดลองครั้งใหม่ ลักษณะเช่นนี้ทำ�ให้ยากต่อการวัดประสิทธิภาพของ
การทดลองครั้งหลัง ผลจากการทดลองหลายๆ ครั้ง อาจเกิดได้จากการที่ตัวอย่างหนึ่งถูกทดลองในเรื่อง
หนึ่งแล้วแ ละถ ูกเลือกให้ท ดลองในเรื่องอื่นอ ีกป ระสบการณ์จากการทดลองค รั้งก่อนจะส ่งผลต ่อการท ดลอง
ครั้งห ลัง ซึ่งไม่ได้เป็นเรื่องเดียวกัน จึงท ำ�ให้ย ากในก ารส รุปอ ้างอิง
3) อิทธพิ ลเฮาโทรน (hawthorne effect) เกิดขึ้นเมื่อกลุ่มทดลองมีก ารแสดงออกอย่างหลากห ลาย
เพราะก ลุ่มท ดลองร ูว้ ่าก �ำ ลังถ ูกศ กึ ษาอ ยู่ จงึ อ าจพ ยายามแ สดงออกในท ศิ ทางท ีน่ กั ว ิจัยค าดห วังห รือแ สดงออก
ในท ิศทางต รงข้าม
4) ผลข องค วามแ ปลกใหมแ่ ละค วามแตกต่าง (novelty and disruption effect) การจ ัดกระทำ�อาจ
ไดผ้ ลเพราะเป็นส ิ่งท ีแ่ ปลกใหมแ่ ละก ลุ่มท ดลองต อบส นองต ่อก ารจ ัดก ระทำ�แบบพ ิเศษม ากกว่าก ารจ ัดก ระทำ�
ที่เป็นอยู่เดิม เช่น คอมพิวเตอร์เป็นสิ่งแปลกใหม่ นักศึกษาจึงตอบสนองต่อคอมพิวเตอร์เป็นกรณีพิเศษ
ผลท ี่เกิดข ึ้นจ ึงเป็นเหตุจากคอมพิวเตอร์มากกว่าชุดก ารเรียนก ารว ิจัยอย่างง่ายโดยคอมพิวเตอร์
5) ผลจ ากผ ู้ทดลอง (experimenter effect) การจ ัดกระทำ�อาจได้ผลเนื่องจากผู้ทดลองด ำ�เนินการ
ไปตามแผนที่ตัวเองกำ�หนดไว้ แต่อาจจะไม่ได้ผลเมื่อผู้อื่นเป็นผู้ทดลองแทน กรณีนี้คล้ายกับเป็นความ
ลำ�เอียงโดยไม่รู้ต ัวข องผู้ท ดลองหรือนักว ิจัยท ี่พ ยายามท ำ�ให้เกิดผลต ามท ี่ตนเองค าดห มาย
6) การกระตนุ้ จากการสอบครงั้ แรก (pretest sensitization) เกิดขึ้นเมื่อตัวอย่างหรือกลุ่มทดลอง
ตอบสนอง หรือมีปฏิกิริยาต่อการจัดกระทำ� (treatment) เพราะกลุ่มทดลองได้รับการทดสอบก่อน การ
ทดสอบก่อนอาจทำ�ให้กลุ่มทดลองตื่นเต้น วิตกกังวล หรือมีอาการในลักษณะอื่นที่ทราบว่าตัวเองจะต้อง
ถูกก ระทำ� ผลจากการกระทำ�จึงอ าจแ ตกต่างไปจ ากตัวอย่างท ี่ไม่เคยได้รับก ารทดสอบก่อนจะถ ูกกระทำ�หรือ
ถูกทดลอง ดังน ั้นผลข องก ารศ ึกษาจ ึงไม่อาจน ำ�ไปสรุปอ ้างอิงถ ึงประชากรท ี่ไม่เคยได้รับการท ดสอบก ่อนได้
ผู้ที่มีประสบการณ์จากการทดสอบก่อนอาจคาดเดาเป้าหมายการเรียนรู้และสาระที่ควรจะทดสอบหลัง จึง
มุ่งเน้นที่จ ะเรียนร ู้เฉพาะที่ค าดว่าจ ะถูกท ดสอบหลัง มิใช่เรียนรู้สาระทั้งหมด
7) ปฏิสัมพันธ์ของประวัติศาสตร์และผลการจัดกระทำ� (interaction of history and treatment
effect) นอกจากน ักว ิจัยจ ะค ำ�นึงถ ึงก ารอ ้างอิงข ้อมูลท ีไ่ดไ้ปส ู่ป ระชากรแ ล้ว นักว ิจัยย ังต ้องค ำ�นึงถ ึงก ารอ ้างอิง
ข้อมูลไปย ังห ้วงเวลาอ ื่นๆ อีกด ้วย เพราะเมื่อเวลาผ ่านไปเงื่อนไขต ่างๆ ของก ารจ ัดก ระทำ�อาจจ ะเปลี่ยนแปลง
ไปด ้วย
8) วธิ กี ารว ัดตวั แปรต าม (measurement of the dependent variable) ผลการจ ัดกระทำ�อาจจะเห็น
ได้ช ัดจ ากก ารว ัดบ างว ิธีเท่านั้น เช่น วิธีก ารส อนท ี่ทำ�การท ดลองน ั้น อาจจ ะใช้ได้ผ ลด ีเมื่อผ ู้เรียนส ูงอ ายุถ ูกว ัด
ด้วยก ารส อบปากเปล่า แต่อาจไม่ได้ผ ลเมื่อท ำ�การวัดโดยใช้แบบทดสอบแ บบเลือกตอบ เป็นต้น
